با تخصصی شدن دنیای کسب‌وکار یکی از قراردادهای که بسیار موردتوجه قرار می‌گیرد، قراردادهای پیمانکاری است. در حقیقت شما با انعقاد این قرارداد انجام کار مشخصی را با شرایط و ضوابط خاص خود بر عهده متخصصان آن زمینه قرار می‌دهید. با این مقدمه شاید برای شما هم سؤال ایجادشده باشد که قرارداد پیمانکاری چیست و اصول حاکم بر انعقاد این قرارداد چیست؟ ما در این مطلب شمارا با اصول انعقاد قرارداد و پیمانکاری و انواع آن همانند قرارداد پیمانکاری ساختمان آشنا می‌کنیم.
قرارداد پیمانکاری چیست؟
در وهله نخست برای انعقاد یک قرارداد آشنایی با تعریف آن است. در حقیقت شما با تعریف قرارداد شناختی از کلیت آن به دست می‌آورید و متوجه این موضوع می‌شوید که آیا این قرارداد باهدف شما مطابقت دارد یا خیر. با این توضیح می‌توان گفت قرارداد پیمانکاری قراردادی است که در آن کارفرما به‌عنوان طرف اول قرارداد انجام کار خاصی را با شرایط مشخص و در مقابل مبلغی مشخص و در بازهٔ زمانی تعیین‌شده به شخص حقیقی یا حقوقی که در موضوع قرارداد دارای مهارت و تخصص است واگذار می‌نماید. شخصی که انجام موضوع قرارداد را بر عهده می‌گیرد در این قرارداد پیمانکار نامیده می‌شود.
قرارداد پیمانکاری ساختمان:
یکی از انواع قرارداد پیمانکاری، قرارداد پیمانکاری ساختمان است. قرارداد پیمانکاری ساختمان به تمام فعالیت‌های مربوط به ساخت‌وساز ساختمان اعم از مسکونی، تجاری یا صنعتی اطلاق می‌شود. در این قرارداد پیمانکار که می‌تواند یک شخص حقیقی یا حقوقی باشد فرایند تهیه مصالح و حمل‌ونقل و ساخت و اجرای پروژه را تا تحویل به کارفرما بر عهده می‌گیرد.
ارکان قرارداد پیمانکاری:
جهت تنظیم قرارداد پیمانکاری باید به موارد زیر توجه کرد و این موارد را در قالب مواد گوناگون در قرارداد پیمانکاری با هر موضوعی گنجاند.
- طرفین قرارداد: اولین مورد در زمینه اصول انعقاد قرارداد و پیمانکاری ، مشخصات طرفین قرارداد اعم از پیمانکار و کارفرما است که باید در قرارداد به‌دقت تبیین شود. درصورتی‌که طرف قرارداد شخص حقوقی باشد باید صاحبان امضا مجاز و اطلاعات شخص حقوقی بر اساس آخرین روزنامه رسمی در قرارداد قید شود.
- موضوع قرارداد: موضوع قرارداد دومین اصول انعقاد قرارداد و پیمانکاری است. یکی از بندهای بسیار مهم در تنظیم قرارداد تبیین روشن و شفاف موضوع قرارداد توسط کارفرما است. در این قسمت تمام انتظاراتی که کارفرما از پیمانکار دارد باید به‌دقت و به‌صورت واضح طرح گردد تا از بروز اختلاف‌ها در فرایند اجرای قرارداد جلوگیری شود.
- شرایط عمومی و اختصاصی قرارداد: در قراردادهای پیمانکاری با هر موضوعی ازجمله قرارداد پیمانکاری ساختمان طرفین قرارداد تحت عنوان شرایط عمومی و اختصاصی تمام شروط خود را در قرارداد قید می‌کنند. در ذیل شرایط عمومی شرایطی درج می‌گردد که در تمامی قراردادهای پیمانکاری یکسان است و این شروط غیرقابل تغییر و غیرقابل‌اجتناب است در مقابل این شرایط عمومی، شرایط اختصاصی قرار دارد که با توجه ب اوضاع‌واحوال و شرایط هر قراردادی تنظیم می‌شود.
- فسخ قرارداد: اصل در تنظیم هر قراردادی این است که قرارداد الزام‌آور است و طرفین جز در موارد تصریح‌شده در قرارداد حق فسخ و برهم زدن قرارداد را ندارند. ازجمله مواردی که می‌توان حق فسخ برای طرفین در نظر گرفت تخلف طرفین در اجرای مفاد قرارداد است.
- حل‌وفصل اختلاف: در هر قراردادی این امکان وجود دارد که طرفین در تفسیر و اجرای قرارداد به اختلاف بخورند. در این حالت‌ها باید مرجعی برای حل اختلاف در قرارداد مشخص گردد.
- تعهدات طرفین قرارداد: در قرارداد پیمانکاری ماده‌ای در قرارداد گنجانده می‌شود که در آن کارفرما، پیمانکار را نماینده خود در مدیریت و اجرای پروژه قرار می‌دهد و تمام وظایف و تعهدات پیمانکار که مدنظر کارفرما است باید در این ماده درج گردد. ازجمله تعهداتی که در این ماده بر عهده پیمانکار قرار می‌گیرد عبارت است از تهیه نقشه و دریافت مجوزهای لازم از مراجع مربوطه، استخدام پیمانکارهای فرعی، تهیه مصالح و ماشین‌آلات موردنیاز، حفظ امنیت کارکنان کارگاهی و … .
- فورس ماژور: ازجمله اصول انعقاد قرارداد و پیمانکاری درج ماده‌ای تحت عنوان فورس ماژور یا قوه قاهره است. منظور از فورس ماژور شرایط غیرقابل‌اجتناب و غیرقابل‌پیش‌بینی و دفع است که طرفین قرارداد را از انجام تعهدات بازمی‌دارد. در این ماده باید شرایطی که به‌عنوان فورس ماژور قابل‌قبول است باید درج گردد.
به خاطر داشته باشید که اگر شما نیز در سدد انعقاد قرارداد فوق هستید، می‌توانید با ثبت درخواست تنظیم قرارداد پیمانکاری ساختمان ، قراردادی مختص خودتان را با رعایت تمام نکات و شروط مدنظرتان داشته باشید.
انواع قرارداد پیمانکاری:
همان‌طور که بیان شد قرارداد پیمانکاری طیف گسترده‌ای از موضوعات را در برمی‌گیرد. در این قسمت مهم‌ترین انواع قراردادهای پیمانکاری به‌صورت مختصر بیان می‌گردد.
- قرارداد پرداخت کلی: در این دسته از قراردادهای پیمانکاری، پیمانکار کار تعریف‌شده توسط کارفرما را در مقابل هزینه تعیین‌شده و در مدت‌زمان مشخص انجام می‌دهد. قیمت‌گذاری در این قرارداد می‌تواند به‌صورت قیمت ثابت یا به‌صورت قیمت شناور تعیین گردد.
- قرارداد طراحی و ساخت: در قرارداد طراحی و ساخت کارفرما نیازهای خود را به‌صورت شفاف با پیمانکار در میان می‌گذارد و بر اساس این نیازها پیمانکار مسئولیت طراحی و ساخت پروژه را بر اساس استاندارهای کارفرما بر عهده می‌گیرد.
- قراردادهای مدیریتی: کارفرما ممکن است برای انجام کاره‌های هماهنگی و مدیریتی اقدام به انعقاد قرارداد پیمانکاری با فرد متخصص نماید که در این حالت این پیمانکار وظایف مدیریتی را در کنار پیمانکار اجرایی انجام می‌دهد.
- قرارداد مدیریت پروژه: در این دسته از قراردادهای پیمانکاری کارفرما پیمانکار متخصصی را انتخاب و اموری مانند مشخص کردن سایت، تجهیزات کارگاه، سرمایه‌گذاری، امور بازرگانی و. را بر عهده می‌گیرد. در این قرارداد پیمانکار مدیر پروژه محسوب می‌شود.
- قرارداد ساخت و توسعه: در این قرارداد پیمانکار مطابق با اختیارات تفویضی از سوی کارفرما پروژه را اداره می‌کند. در این حالت پرداخت بر اساس درصد پیشرفت تعیین می‌شود.
اصول انعقاد قرارداد پیمانکاری
در هر قراردادی ازجمله قرارداد پیمانکاری اصولی حاکم است. مهم‌ترین اصول انعقاد قرارداد و پیمانکاری عبارت است از:
- اصل نسبی بودن قرارداد: منظور از نسبی بودن قرارداد پیمانکاری این است که قرارداد بین طرفین آن حاکم است و کلیه آثار قرارداد مابین پیمانکار و کارفرما مطرح است. چراکه قرارداد به‌طور مستقیم توسط این دو نفر منعقدشده است. البته در برخی موارد با توافق طرفین می‌توان آثار قرارداد را به اشخاصی غیر از طرفین قرارداد معطوف کرد.
- اصل کتبی بودن قرارداد: مطابق قانون مدنی قرارداد با ایجاب و قبول لفظی نیز منعقد می‌شود اما برای سندیت داشتن قرارداد بهتر است آن را به‌صورت کتبی منعقد کرد و شرایط و توافقات طرفین را به‌صورت کتبی نگه‌داری کرد تا در صورت بروز اختلاف با توجه به این اصل بتوان موضوع را حل‌وفصل کرد.
- اصل صلاحیت طرفین قرارداد: برای امضای قرارداد طرفین قرارداد باید صلاحیت داشته باشند. منظور از صلاحیت توانایی و اهلیت انعقاد معامله است. یکی از مهم‌ترین مواردی که در این اصل باید موردتوجه قرار گیرد این است که درصورتی‌که قرارداد به نمایندگی یا وکالت امضا شود فرد دارای صلاحیت باشد و این صلاحیت بر اساس مدارک احراز گردد.
- اصل اجرای قرارداد توسط پیمانکار: یکی از اصول انعقاد قرارداد و پیمانکاری این است که پیمانکار شخصاً قرارداد پیمانکاری را به انجام برساند. برای مثال در حالت قرارداد پیمانکاری ساختمان پیمانکار باید به‌شخصه قرارداد را اجرا کند مگر اینکه برخلاف این امر در قرارداد مشخص گردد.
- اصل تعهدات دوجانبه: در قرارداد پیمانکاری هر یک از طرفین قرارداد در مقابل یکدیگر متعدد به انجام اموری می‌شوند. برای مثال در قرارداد پیمانکاری ساختمان بر اساس پیشرفت کار کارفرما موظف است مبالغی را به پیمانکار بپردازد.
در مورد اصول انعقاد قرارداد پیمانکاری نیاز به راهنمایی دارید؟
ما در این مطلب تمام تلاش خود را کردیم تا شمارا با اصول انعقاد قرارداد و پیمانکاری به‌خصوص در قراردادهای پیمانکاری ساختمان آشنا کنیم. البته این نکته را همواره باید در نظر داشته باشید که تنظیم هر قراردادی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که بهتر است در این راه از متخصصین حوزه قراردادی استفاده گردد. وینداد این افتخار را دارد که درراه تنظیم و انعقاد قرارداد همواره در کنار شما باشد. کافی است با مشاورین ما تماس بگیرید.
جالب بود … تشکر از مطالب مفیدتان..