قرارداد لام سام (به‌عبارت دقیق‌تر لامپ سام) یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری است که به نام قرارداد قیمت ثبت یا پرداخت مقطوع نیز شناخته میشود. این نوع قراردادها در پروژه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی بیشتر برای پروژه‌های عمرانی با ریسک پایین مناسب هستند، چرا که امکان تعدیل قیمت در آن‌ها وجود ندارد ولی اگر محاسبات دقیقی صورت بگیرد، سود زیادی برای هر دو طرف قرارداد (یعنی پیمانکار و کارفرما) خواهد داشت. در این مقاله با معرفی نمونه قرارداد لام سام، مزایای آن را به‌طور کامل بیان خواهیم کرد و نحوه استفاده از آن را برای هر یک از طرفین یعنی کارفرما و پیمانکار بررسی می‌کنیم.
قراردادهای Lump sum چیست؟
در توضیح این سوال که لام سام چیست باید گفت، قراردادهای Lump sum که در ایران به‌نام قرارداد قیمت ثابت یا پرداخت مقطوع نیز شناخته میشود، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری هستند. از قرارداد لام سام (لامپ سام) بیشتر در پروژه‌های عمرانی استفاده میشود و بر این اساس کارفرما حوزه کاری و مشخصات اولیه پروژه را تعیین می‌کند و نسبت به همان برآورد قیمت را انجام می‌دهد. سپس از پیمانکار می‌خواهد که قیمت خود را با توجه به انجام صفر تا صد پروژه اعلام کند. معمولا برآورد اولیه و کلی قبل از مناقصه توسط پیمانکار صورت می‌گیرد و در هنگام برگزاری مناقصه به‌صورت دقیق اعلام خواهد شد.
در برآورد قیمت پیمانکار علاوه‌بر هزینه‌های تمام شده برای اجرا، سود خود را هم در نظر می‌گیرد و به مبلغ اعلام شده، اضافه می‌کند. در نتیجه مبلغ اعلام شده، برآورد هزینه اجرا به‌علاوه سود پیمانکار و سایر هزینه‌های جانبی است.
این نکته را به‌خاطر داشته باشید که بر خلاف برخی از قراردادهای پیمانکاری که امکان تعدیل قیمت در آن‌ها وجود دارد، در قرارداد لام سام (Lump sum) به هیچ‌وجه چنین امکانی وجود ندارد و در صورت افزایش قیمت‌ها پیمانکار متضرر خواهد شد.
نمونه قرارداد لام سام چه مزایایی دارد؟
با وجود اینکه از این نوع قراردادها به‌دلیل نوسان قیمت‌ها در هر پروژه‌ای کاربردی نیستند ولی مزایایی نسبت به سایر انواع قراردادهای عمرانی پیمانکاری دارند که به‌سود طرفین قرارداد (کارفرما و پیمانکار) خواهد بود. برخی از این مزایا عبارتند از:
- سرعت اجرای پروژه‌ها در این نوع قراردادها بسیار بیشتر است. چرا که پیمانکار برای کاهش هزینه، زمان بیشترین تلاش و انرژی را صرف می‌کند.
- نیازی به کنترل و ثبت هزینه‌ها توسط کارفرما وجود ندارد و پیمانکار تمامی هزینه‌ها را به‌صورت یکجا دریافت می‌کند. این در صورتی‌ست که در قراردادهایی مثل «جبران هزینه» چنین امکان وجود ندارد.
- در صورتی‌که قیمت تمام شده کمتر باشد، سود بیشتری نصیب پیمانکار خواهد شد.
استفاده از قرارداد لام سام برای کارفرما
نمونه قرارداد لام سام (Lump sum) یکی از بهترین انواع قراردادهای پیمانکاری برای کارفرما است. چرا که با ریسک‌هایی مثل افزایش قیمت مواجه نبوده و می‌تواند طبق برآورد اولیه و توافق انجام شده، پروژه خود را به پیمانکار بسپارد. ضمن اینکه هرگونه توقف در اجرای پروژه به‌ضرر کارفرما خواهد بود. در نتیجه سرعت انجام پروژه‌های عمرانی که از این نوع قرارداد استفاده می‌کنند، بیشتر است.
نکته‌ای که کارفرما در هنگام استفاده از این قرارداد لازم است به آن توجه کند، تعریف پروژه به‌صورت دقیق و برآورد اولیه است که بتواند بر اساس آن قیمت اعلام شده از سوی پیمانکار را با هزینه‌های خود تطبیق دهد و در نهایت اجرای آن صرفه اقتصادی داشته باشد.
استفاده از قرارداد لام سام برای پیمانکار
استفاده از نمونه قرارداد لام سام در پروژه‌هایی که شرایط و نحوه اجرای آن‌ها محدود، معین و معلوم است، بسیار کاربردی و به سود پیمانکار است. در حال حاضر از این نوع قراردادها بیشتر در اجرای پروژه‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد که نوسان قیمت‌ها در آن تاثیر کمی دارد. از این‌رو پیمانکار می‌تواند اجرای پروژه را با سود معقول به‌عهده بگیرد و متحمل ضرر نشود.
نکته‌ای که در این قراردادها، حائز اهمیت است، سرعت اجرای این نوع پروژه‌هاست. در صورتی‌که پیمانکار توقف طولانی برای اجرای پروژه داشته باشد، در واقع با ریسک نوسان قیمت مواجه خواهد و با توجه به اینکه امکان تعدیل در آن‌ها وجود ندارد، کارفرما هیچ‌گونه زیانی را جبران نخواهد کرد.
در مقابل اگر هزینه تمام شده کمتر از قیمت برآورد شده در ابتدا باشد، سود بیشتری نصیب پیمانکار خواهد شد.
تنظیم قرارداد لام سام
شناخت قرارداد متناسب با نیاز شما، بسیار ضروری است. چرا که انتخاب قرارداد اشتباه می‌تواند بار مسئولیت و تعهدات شما را افزایش دهد. در نتیجه پیش از تنظیم هر گونه قرارداد ابتدا نوع صحیح آن را انتخاب کنید. در گام بعدی باید در تنظیم قرارداد توجه و دقت کافی به‌خرج دهید تا قرارداد شما بدون هیچ ایراد و خلا حقوقی باشد و بتواند توازن بین مسئولیت‌ها و تعهدات بین دو طرف را ایجاد کند.
تیم حقوقی وینداد با حضور متخصصان و وکلای حقوقی، علاوه‌بر دانش کافی در تنظیم انواع قراردادها، تجربه لازم را برای قراردادهای تخصصی مثل قرارداد لام سام دارد. از این‌رو پیش از انعقاد قرارداد می‌توانید ضمن مشاوره حقوقی، قرارداد مورد نظر خود را سفارش دهید.
جمع‌بندی
نمونه قرارداد لام سام (Lump sum) بیشتر برای پروژه‌های عمرانی که ریسک پایینی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع قراردادها یکی از انواع قرارداد پیمانکاری بهشمار می‌روند که به نام قرارداد پرداخت مقطوع و قیمت ثابت نیز شناخته می‌شوند که پس از برآورد قیمت و توافق بین طرفین، امکان هیچ‌گونه تعدیل قیمت یا پرداخت اضافی در آن وجود ندارد.
سوالات متداول
قرارداد لام سام یعنی چه؟
لام سام یک نوع قرارداد پیمانکاریست که به قرارداد قیمت ثابت هم شناخته میشود و توافق بر اساس قیمت اولیه صورت گرفته و امکان تعدیل در آن وجود ندارد.
نمونه قرارداد لام سام چه نوع قراردادی است؟
این نوع قرارداد از جمله قراردادهای پیمانکاری بهشمار میرود.
