تصور اینکه در تمام پروژه‌های پیمانکاری و بالاخص پیمانکاری ساختمان، کار بدون هیچ مشکل و پیش‌آمدی دقیقا طبق برنامه پیش رفته و اجرا شود، تصوری نسبتا دور از واقعیت است. اصولا یکی از شروط هر قرارداد استاندارد این است که سعی شود تا جای ممکن وقوع پیشامدهای پیشبینی نشده و چگونگی برخورد و مواجهه با آن‌ها نیز پیشبینی شود. وقایعی که ممکن است کار را از روند طبیعی آن خارج کرده و منجر به توقف موقت یا حتی خاتمه آن بشوند. یکی از این موضوعات بحث‌برانگیز در پروژه‌ها و قراردادهای پیمانکاری، موضوع تعلیق قرارداد پیمانکاری است. وقایعی که ممکن است در طول عملیات پیمان اتفاق افتاده و منجر به توقف مقطعی کار شوند. در این متن به بررسی تعلیق، شرایط آن و وظایف هر یک از طرفین در صورت وقوع آن می‌پردازیم.
تعلیق قرارداد پیمانکاری به چه معناست؟
سازمان برنامه و بودجه که در زمینه قراردادهای پیمانکاری قانون‌گذاری می‌کند، در شرایط عمومی پیمان به توضیح موضوع تعلیق قرارداد پیمانکاری نیز پرداخته است که ما نیز در این متن از مفاد همین قانون استفاده کرده‌ایم.
تعلیق قرارداد پیمانکاری به این معنا است که اجرای عملیات پیمانکاری به دلیلی متوقف می‌شود. در قانون، شرایط این تعلیق، وظایف هر یک از طرفین در دوران تعلیق، امکان تمدید مدت تعلیق و موارد دیگری بررسی شده اند که در زیر آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
اگر نیاز به این قرارداد دارید می‌توانید نمونه قرارداد پیمانکاری را از بانک قراردادهای وینداد دریافت کنید.
چه عواملی ممکن است منجر به تعلیق پیمانکاری شوند؟
در شرایط عمومی پیمان، ماده‌ای که به صورت اختصاصی عوامل منجر به تعلیق را بررسی کرده باشد یافت نمی‌شود ولی می‌توان با دقت در مواد پراکنده، مثال‌هایی از این عوامل را پیدا کرد:
در ماده چهل‌وسه شرایط عمومی پیمان، قانون‌گذار شرایط قهری مانند سیل، زلزله، شیوع یک بیماری همه‌گیر مانند کرونا و دیگر موارد مشابه را علت تعلیق قرارداد پیمانکاری معرفی کرده است. این عوامل قابل پیشبینی نبوده و نمی‌توان کارفرما یا پیمانکار را در وقوع آن‌ها مقصر دانست در نتیجه هیچ کدام از آن‌ها در این شرایط، تعهدی مبنی بر جبران خسارت تعلیق ندارند.
مورد دیگر از این عومل در ماده بیست‌وشش شرایط عمومی پیمان پیشبینی شده است که اگر در اجرای عملیات پیمانکار شی عتیقه یا آثار باستانی پیدا کند باید فورا به مهندس مشاور اطلاع داده و کارفرما به دستگاه انتظامی اطلاع داده و در این مدت اجرای عملیات پیمان متوقف می‌شود.
اکنون که با مثال‌هایی از عوامل منجر به تعلیق آشنا شدیم، باید خود واقعه تعلیق و شرایط آن را بررسی کنیم.
تعلیق قرارداد در شرایط عمومی پیمان
ماده چهل‌ونه شرایط عمومی پیمان، عنوان «تعلیق» را دارد که در آن احکام مربوط به این واقعه بررسی شده‌اند.
از کلیات این ماده این‌طور برداشت می‌شود که تنها کارفرما می‌تواند دستور تعلیق پیمانکاری را صادر کند که طبق بند الف همین ماده، این تعلیق می‌توان تنها یک بار در طول مدت پیمان و به مدت سه ماه انجام شود که البته طبق بند د، اگر تعلیق بیش از سه ماه ضروری باشد، کارفرما می‌تواند با موافقت پیمانکار، تنها یک سه ماه دیگر را نیز به آن اضافه کند. در این مورد اگر پیمانکار با تمدید مدت زمان تعلیق موافق نباشد، می‌تواند درخواست خاتمه پیمانکاری را بدهد.
بعد از ابلاغ تعلیق از سمت کارفرما به پیمانکار، پرسش از وظایف هر یک از این دو طرف در زمان تعلیق مطرح می‌شود.
وظایف کارفرما در دوران تعلیق
همینطور که اشاره شد، اولین وظیفه کارفرما در این مورد اطلاع دادن زمان شروع تعلیق به پیمانکار است.
دومین وظیفه کارفرما مربوط به هزینه‌های پرداختی به پیمانکار است که در این مورد بر اساس قانون، هزینه‌های بالاسری پیمانکار در دوران تعلیق به میزان معین شده در اسناد و مدارک پیمان توسط کارفرما به پیمانکار پرداخت می‌شود. اگر در این اسناد و مدارک، تعیین هزینه‌های مذکور به توافق طرفین در زمان ابلاغ تعلیغ موکول شده باشد، کارفرما باید در مورد میزان آن با پیمانکار توافق کند. اگر در این اسناد و مدارک هیچ گونه پیشبینی در مورد چنین هزینه‌هایی انجام نشده باشد، کارفرما ماهانه مبلغی معادل ده درصد متوسط کارکرد فرضی ماهانه را به پیمانکار می‌پردازد. همچنین در قانون فرض تعلیق بخشی از کار( و نه تمام آن) نیز پیشبینی شده است که در این صورت، هزینه پرداختی به میزان ده درصد از متوسط دریافت ماهانه پیمانکار به تناسب همان بخش متوقف‌شده خواهد بود. مورد دیگری که در مورد هزینه‌های پرداختی در این قانون پیشبینی شده مربوط به امکان تعلیق کار قبل از آغاز عملیات است. در صورت چنین اتفاقی، مقرر شده که هشتاد درصد هزینه‌هایی که در حالت عادی در زمان تعلیق به پیمانکار پرداخت می‌شود، به او پرداخت شود.
مورد سوم از وظایف کارفرما مربوط به ماشین‌آلات لازم برای کار است. در این مورد، اگر پیمانکار بخواهد تعدادی از ماشین‌آلات را در زمان تعلیق از کارگاه خارج کند، در این مورد با کارفرما توافق می‌کند اما اجاره مربوط به توقف ماشین‌آلاتی که در کارگاه باقی می‌مانند بر اساس توافق طرفین توسط کارفرما به پیمانکار پرداخته می‌شود.
آخرین وظیفه کارفرما نیز مربوط به برطرف شدن عوامل منجر به تعلیق است. زمانی که چنین عواملی برطرف شده و دیگر ادامه تعلیق لازم نباشد، کارفرما باید مهلتی را برای آماده کردن کارگاه تعیین کرده و تاریخ شروع مجدد کار را به پیمانکار اطلاع دهد.
چنانچه در مورد تعلیق قرارداد پیمانکاری نیاز به راهنمایی دارید می‌توانید با مشاوران امور قراردادهای ما در ارتباط باشید.
وظیفه پیمانکار در دوران تعلیق
در ماده چهل و نه تنها یک وظیفه برای پیمانکار در دوران تعلیق در نظر گرفته شده و آن حفاظت و حراست از کارهای انجام شده، مصالح و تجهیزات پای کار و تاسیسات و ساختمان‌های موقت است تا در این مدت توقف کار، خسارت بیشتری به عملیات و کارهای انجام شده وارد نشود.
نیاز به راهنمایی در مورد تعلیق قرارداد پیمانکاری دارید؟
در این مطلب سعی شد تا با تعلیق قرارداد پیمانکاری در قراردادهای پیمانکاری ساختمان یا مقاطعه کاری آشنا شوید. اگر شما در جایگاه کارفرمای یک پروژه قرار دارید و مایل به انعقاد قرارداد پیمانکاری هستید باید دقت کافی داشته باشید تا از حقوق و اختیارات خود محروم نشوید و همچنین وظایف خود را به خوبی بدانید. اگر هم در جایگاه پیمانکار در یک قرارداد پیمانکاری قرار دارید بسیار اهمیت دارد که هم از حقوق و تکالیف خود باخبر باشید و هم بر وظایف کارفرما اشراف داشته باشید تا پروژه را به شکلی مطلوب به پایان برسانید. به همین خاطر همواره توصیه می‌شود تا پیش از ورود به رابطه پیمانکاری از توصیه‌های حقوقدانان امور قراردادها بهره‌مند شوید.
