در دنیای امروزه که باسرعت گرفتن پیشرفت تکنولوژی، دنیای اینترنت بخش جدا ناپذیری از زندگی ما شده است، در این بین یکسری عملیات‌هایی وجود دارد که دارای سطح امنیت بالایی هستند به همین دلیل نیاز به احراز هویت دارند تا مشکل امنیتی به وجود نیاید و یکی از راه حل‌های پیشنهادی استفاده از توکن می‌باشد که در ادامه به تعریف توکن امضا دیجیتال و نحوه اخذ آن می‌پردازیم.
تعریف توکن دیجیتال
همان طور که زمانی سندی تنظیم می‌شود باید امضا هم شود؛ در دنیای دیجیتال نیز برای اسناد الکترونیکی از امضای دیجیتال استفاده می‌کنیم که از این نوع امضا نیز برای رد و بدل کردن اطلاعات و داده‌ها با امنیت کامل استفاده می‌شود که یکی از انواع آن توکن می‌باشد.
توکن نیز ابزاری تخصصی برای رمزنگاری داده‌ها، نگهداری و حفاظت از کلید خصوصی افراد می‌باشد که از آن می‌توان برای امضای دیجیتال و رمزگشایی داده‌هایی که با کلید عمومی افراد رمز شده است، استفاده کرد.
این توکن نوعی دستگاه فیزیکی شبیه به فلش می‌باشد ولی تراشه داخل توکن کارکرد متفاوتی دارد و نکته قابل توجه این است که نمی‌توان از یک فلش معمولی به عنوان توکن استفاده نمود. این فلش در اختیار شخص شناسایی شده قرار می‌گیرد و برای اثبات هویت الکترونیکی فرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. مانند درخواست دسترسی به حساب بانکی، تایید هویت آنها از طریق امضای الکترونیکی، امضای دیجیتال تراکنش‌های مالی، امضای دیجیتال اسناد و….
موارد استفاده امضا دیجیتال
۱) امضای الکترونیکی اسناد رسمی
۲) احراز هویت دیجیتال
۳) شرکت در سامانه مناقصه‌ها و مزایده‌ها
۴) پست الکترونیکی امن
۵) رمزگذاری و رمزگشایی اسناد و اطلاعات
۶) تایید صحت و یکپارچگی اسناد و اطلاعات
مزایای استفاده از امضا دیجیتال
۱) امنیت: یکی از مهمترین مزیت‌های امضای دیجیتال می‌باشد که دارنده آن اطمینان دارد که امکان دستکاری وجود ندارد یعنی استفاده کردن از نام کاربری و گذرواژه مخصوص به خود شخص امضا کننده
۲) رمزنگاری غیرمتقارن: استفاده از الگو و پترن‌های ریاضی که غیرقابل تقلید و پیچیده هستند.
۳) زمان بندی کردن امضا: با ثبت کردن تاریخ و زمان در این نوع گواهی، می‌توان از امضای دیجیتال برای معاملاتی که زمان در آنها از اهمیت زیادی برخوردار است، استفاده کرد.
۴) داشتن اعتبار حقوقی بالا: این نوع امضا در بیشتر کشورهای جهان درحال به رسمیت شناخته شدن است و به مرور زمان به قوانین حقوقی کشورها نیز وارده شده است.
۵)صرفه جویی در هزینه‌ها: کاهش چشمگیر هزینه‌های حقوقی و راحت‌تر شدن امر تجارت
۶)امکان ردیابی: به دلیل ثبت اطلاعات و داده‌ها،امکان ردیابی سریع وجود دارد.
۷) تاثیر مثبت در محیط زیست به دلیل استفاده کمتر از کاغذ
سامانه‌هایی که می‌توان از امضا دیجیتال درآن‌ها استفاده نمود
دفاتر اسناد رسمی
سامانه املاک
سامانه خودرو
ثبت سفارشات خارجی (سامانه جامع تجارت ایران)
اظهارنامه‌های مالیاتی (سامانه امور مالیاتی کشور)
نحوه اخذ توکن امضا دیجیتال
۱) برای دریافت توکن ابتدا باید به سایت “مرکزصدور گواهی الکترونیکی میانی عام“مراجعه کرده
۲) بعد از وارد شدن به سایت به بخش”ثبت نام متقاضیان گواهی الکترونیکی” رفته و با مشخصاتی که در سامانه جامع تجارت ثبت شده است، اقدام به ثبت نام نمایید.
۳) بعد از ورود به سامانه و ثبت نام، به قسمت “ثبت درخواست گواهی الکترونیکی” رفته و دراین قسمت نوع گواهی که برای همه متقاضی مستقل می‌باشد و علاوه برآن نوع محصول را انتخاب می‌کنیم و پیش ثبت نام را انجام می‌دهیم.
۴) در مرحله آخر دکمه پرداخت را فشار داده و با وصل شدن به درگاه پرداختی آنرا انجام می‌دهیم.
۵) بعد از انجام پرداخت ازطریق سایت، کد رهگیری به ما داده می‌شود که می‌توانیم از طریق آن به دفتر ثبت‌نام گواهی الکترونیکی با همراه داشتن اصل مدارک خود مراجعه و اقدام به دریافت توکن خود نماییم.
۶) با در دست داشتن توکن خود،می‌توانیم آن را به دستگاه خود متصل کرده و توکن به صورت خودکار نصب می‌شود و سـپس ضمن مراجعه بـه سـایت سـازمان مورد نظر، تنظیمات لازم آن سایت را انجام داده و رمز توکن را وارد می‌کنیم.
مدت زمان دریافت توکن و زمان اعتبار آن
اکثر مراکز درصورت مراجعه برای اخذ گواهی امضا دیجیتال، همان روز گواهی را صادر می‌کنند.
در مورد زمان اعتبار توکن‌ها نیز باید گفت که مراکز مجاز به صدور گواهی با اعتبار یک‌ساله یا دو ساله هستند. دارنده نیز باید از زمان اعتبار و صحت آن آگاه باشد تا از ضرر و زیان‌های ناشی از آن جلوگیری شود و دارنده می‌تواند هفت روز قبل از انقضای مدت گواهی با نام همان گواهی اقدام به تمدید گواهی توکن نماید به دلیل این که اگر دارنده به نام دیگری اقدام کند، به عنوان اقدام جدید درنظر گرفته می‌شود و اگرهم زمان گواهی را تمدید نکند، باید برای گواهی جدید درخواست خود را ثبت نماید.
تغییر و اصلاح جزئیات گواهی:
متأسفانه بعد از صدور گواهی، امکان تغییر یا اصلاح مشخصات به هیچ عنوان وجود ندارد و شخص برای تغییر مشخصات باید مجدد درخواست گواهی امضای دیجیتال نماید و امضای قبل نیز باطل می‌شود.
مفقودی گواهی توکن:
درصورت مفقود شدن گواهی، باید سریعا این امر را به صادرکننده گواهی اطلاع دهیم تا نسبت به ابطال امضا و صدور مجدد گواهی اقدام شود.
امکان کپی کردن گواهی امضای دیجیتال:
در گواهی امضای دیجیتال برخلاف گواهی الکترونیکی، علاوه بر کلید عمومی، کلید خصوصی وجود دارد که فقط روی توکن بارگذاری می‌شود و امکان استخراج و کپی کردن آن وجود ندارد.
امکان استفاده از توکن امضا دیجیتال اشتراکی
امکان استفاده از توکن امضا دیجیتال به صورت اشتراکی وجود ندارد به دلیل اینکه بعد از امضا کردن توسط توکن، مسئولیتی بر مالک آن بار می‌شود که از لحاظ قضایی و قانونی قابل پیگیری می‌باشد.
نکته قابل توجه دیگر این است که نمی‌توان گواهی توکن را در چند کامپیوتر نیز به اشتراک گذاشت چون در امضای دیجیتال افردا نیاز به کلید خصوصی دارند و توکن شـامل کلید خصوصی فـرد می‌باشد و تنها فرد صاحب امضا می‌تواند از آن استفاده کند و امکان کپی کردن کلید خصوصی وجود ندارد و فقط دارنده توکن اجازه استفاده دارد.
و نکته آخری که قابل ذکر می‌باشد این است که یک شخص می‌تواند براساس نیازها و اهداف شخصی و یا کاری خود تا آنجا که به داشتن مجوزهای جداگانه برای مجوز اسناد متنوع مربوط می‌شود، فرد می‌تواند برای کاربردهای مختلف، گواهی الکترونیکی درخواست کند و از آن برای امضای اسناد استفاده کند. مانند گواهی با مشخصات فردی یا گواهی با مشخصات حقوقی شخص یا گواهی با مشخصات حقوقی سازمان
امضا دیجیتال خود را از سامانه معتبر بخواهید
همان‌طور که متوجه شدید در دنیای مدرن صرفه جویی در وقت و هزینه اهمیت زیادی دارد و یکی از ابزارهای پرکاربرد که تا سال‌ها آینده نیز استفاده از آن بیشتر می‌شود امضا دیجیتال یا امضا الکترونیک است. وین ساین سامانه قانونی امضا الکترونیک است که با کمترین هزینه و در کوتاه ترین زمان امضا الکترونیک شما را ثبت کرده و به شما اجازه می‌دهد مدارک و قراردادهای خود را از راه دور امضا کنید.
در صورتی که برای انجام امور حقوقی خود نیز نیاز به مشاوره و خدمات دارید با وینداد در ارتباط باشید.
