ثبت قرارداد پیمانکاری به چه صورت است و چه نکاتی را شامل می‌شود؟

موسسات بسیاری در بخش عمومی و خصوصی، امروزه اجرای عملیات بسیاری را به موسسات پیمانکاری واگذار می‌کنند.با گسترده شدن و بزرگ شدن حوزه فعالیت های شرکت‌های پیمانکاری، تنظیم و ثبت قرارداد پیمانکاری را راهکاری کارآمد به منظور انجام معاملات پیمانکاری می‌دانند. در این متن قصد داریم ابتدا شما را با قرارداد پیمانکاری و اجزای مختلف آن اشنا کرده و سپس راجع به ثبت این نوع از قرارداد و مراحل و اجزای مختلف آن صحبت کنیم.

قرارداد پیمانکاری چیست؟

گفته می‌شود تعریف صنعت پیمانکاری به دلیل تنوع موضوع عملیات، کاری دشوار است ولی به طور کلی در منابع گوناگون قرارداد پیمانکاری یک توافق‌نامه کتبی یا شفاهی بین دو طرف کارفرما و پیمان‌کار عنوان شده است که بر اساس قانون کار تنظیم شده و بر اساس آن پیمان‌کار موظف می‌شود در مقابل وجه مشخص، یک کار مشخص را به روش تعیین شده برای کارفرما انجام بدهد. در این مورد تبصره ۳ ماده ۷ قانون کار مقرر می‌کند اگر مدت زما کار مشخص شده بیش از یک ماه تعیین شده باشد، قرارداد پیمانکاری باید حتما مکتوب گشته و در این مورد، قرارداد شفاهی پذیرفته نیست.

طرفین قرارداد پیمانکاری

در این قرارداد کارفرما شخصی حقیقی یا حقوقی است که اجرای عملیات معینی را به کارفرما واگذار می‌کند. برای هماهنگی و نظارت بر اجرای عملیات موضوع پیمان، کارفرما اصولا از خدمات مهندسان مشاور کمک می‌گیرد. جانشینان و نمایندگان قانونی کارفرما نیز در حکم کارفرما هستند.

طرف مقابل این قرارداد پیمان‌کار است که شخصی حقیقی یا حقوقی بوده و مسئولیت کامل اجرای عملیات پیمان تا زمان پایان کار بر عهده‌ی او است. پیمان‌کار نیز معمولا به منظور تسهیل اجرای قسمت‌هایی از موضوع پیمان ممکن است قراردادهایی با اشخاص یا پیمان‌کاران جزء منعقد کند.

انواع قرارداد پیمانکاری

قراردادهای پیمانکاری به شرطی که مخالف صریح قانون نباشند میتوانند در اشکال مختلفی بین پیمان‌کار و کارفرما منعقد شوند. تعدادی از قراردادهای متداول پیمانکاری را می‌توان اینگونه نام برد: قرارداد مقطوع، قرارداد امانی و قرارداد بر اساس مواد و دستمزد.

گفته می‌شود که ثبت قرارداد پیمانکاری نکات حقوقی مخصوصی دارد که رعایت نکردن هر کدام از آن‌ها منجر به بروز مشکلات حقوقی بسیاری برای طرفین می‌شود.

مفاهیم مهم در ثبت قرارداد پیمانکاری

موضوع قرارداد

موضوع قرارداد که معمولا مال یا عملی است که هر کدام از طرفین سعی در تسلیم آن مال یا انجام آن عمل دارند.

به منظور صحت موضوع قرارداد گفته می‌شود که باید شرایط زیر را دارا باشد:

• مورد معامله باید ارزش اقتصادی داشته باشد
• در زمان انعقاد قرارداد، مورد معامله باید موجود، معلوم و معین باشد.
• اگر مورد معامله در زمان انعقاد قرارداد موجود نباشد، باید کیفیت و کمیت آن معلوم و معین و کاملا توصیف شده باشد و واگذار کننده به تولید، ساخت و واگذاری آن پس از تولید متعهد شود.
• باید امکان تسلیم آن مال وجود داشته باشد
• مالک باید حضور، رضایت و آگاهی کامل از معامله داشته باشد در غیر این صورت، معامله باطل است.

مدت زمان قرارداد پیمانکاری

در برخی از قراردادها مانند قرارداد اجاره یا آن‌هایی که موضوعشان ارائه‌ی نوعی خدمت است، اگر مدت معامله به صورت دقیق مشخص نشود امکان باطل شدن آن قرارداد وجود دارد. اگر تاریخ انعقاد قرارداد با تاریخ شروع کار متفاوت باشد، باید تاریخ دقیق شروع و پایان کار مشخص شود در غیر این صورت تاریخ شروع کار را تاریخ امضای قرارداد در نظر می‌گیرند.

مبلغ قرارداد پیمانکاری

مبلغ قرارداد که ثمن قرارداد نیز نامیده می‌شود، همان میزان پولی است که در ازای انجام خدمات یا تحویل کالا پرداخت می‌شود. جزئیات میزان، نحوه‌ی پرداخت و مدت زمان پرداخت مواردی هستند که برای جلوگیری از بروز هرگونه سوءاستفاده باید حتما در متن قرارداد ذکر شوند.

محل تنظیم قرارداد و محل انجام موضوع قرارداد پیمانکاری

قانون آیین دادرسی مدنی ایران مقرر کرده محل تنظیم قرارداد باید در قرارداد ذکر شود تا در صورت بروز اختلافی بین طرفین، دادگاه همان محل به این اختلاف رسیدگی کند. علاوه بر این، محل انجام تعهدات ذکر شده نیز باید در قرارداد ذکر شوند مخصوصا در قراردادهایی که یکی از طرفین تعهد تحویل کالا یا خدماتی را بر عهده دارد. اگر این محل ذکر نشود، اصولا محل انعقاد قرارداد به عنوان محل انجام تعهد موضوع قرارداد نیز در نظر گرفته می شود مگر اینکه بر اساس عرف آن تعهد باید در محل دیگری انجام شود.

شروط و تعهدات طرفین قرارداد پیمانکاری

قانون مقرر می‌کند که طرفین قرارداد می‌توانند هر شرطی که مخالف شرع یا قانون نباشد را در قرارداد ذکر کنند که این شروط قراردادی را می توان به طور کلی به سه دسته تقسیم کرد: شرط صفت که مربوط به کیفیت و کمیت مورد معامله است، شرط نتیجه مربوط به زمانی که برای تحقق عملی در خارج شرط شود و ظرط فعل مربوط به زمانی که انجام یا عدم انجام عملی برای یکی از طرفین معامله یا بر شخص ثالث شرط شود.

حق فسخ

حق فسخ همان اختیار به هم زدن معامله یا قرارداد است به این صورت که در قرارداد به یکی از طرفین اجازه داده می شود تحت شرایطی قرارداد را بر هم بزند و به آن خیار فسخ می‌گویند. شخصی که دارای حق فسخ است باید پس از اطلاع از ایراد،  بلافاصله قصد خود را مبنی بر فسخ قرارداد به طرف مقابل اطلاع دهد.

ذکر هزینه‌های انجام قرارداد

این مورد به معنای تعیین مسئولیت طرفین در برابر هزینه‌های معامله از جمله هزینه قانونی برای تنظیم سند رسمی اعم از هزینه دفترخانه، مالیات، عوارض و سایر حقوق دولتی، هزینه حمل‌ونقل کالا، بیمه و انبارداری است. لازم به ذکر است که بی‌توجهی در تعیین مسئولیت طرفین قرارداد ممکن است باعث ایجاد اختلاف و تشکیل پرونده در دادگستری شود.

نیازی به راهنمایی در مورد قراردادهای پیمانکاری دارید؟

برای دریافت مشاوره پیرامون قراردادهای پیمانکاری و یا تنظیم و بررسی هر نوع قرارداد پیمانکاری، می‌توانید به دانش و اطلاعات حقوقی تیم کارشناسان و مشاوران حقوقی وینداد اعتماد کامل داشته باشید.