سفته یکی از شایعترین اسناد تجاری است که در بعضی موارد جایگزین پول نقد میشود. شرایط صحت سفته به مواردی اشاره دارد که یک سفته را از نظر قانونی معتبر و قابل اتکا میسازد. یکی از موارد مذکور، موضوع تاریخ سفته است. سفته بدون تاریخ از نظر حقوقی شرایط خاصی دارد که نیازمند بررسی است.
ما در این نوشتار قصد داریم تا نکات برجسته سفته فاقد تاریخ و وضعیت حقوقی آن را تحلیل و بررسی کنیم.
تعریف سفته
مطابق قانون، در ایران سفته اینگونه تعریف میشود:
سَفتِه یا فَته طَلَب سندی تجاری است که بر اساس آن شخصی (صادرکننده سفته) تعهد میکند مبلغ معینی را در زمان معین یا عندالمطالبه به دیگری (گیرنده سفته) بپردازد.
به بیان دیگر سفته، سندی است که برای انتقال پول مشخصی در زمانی خاص بین دو شخص صادر میشود.
مطابق مقررات، یک سفته از نظر صدور و صحت، شرایط به خصوصی دارد که لازم است هنگام صادر کردن آن رعایت شود.
شرایط صدور سفته
ماده ۳۰۸ قانون تجارت در خصوص شرایط صدور سفته موارد زیر را اظهار میکند:
فتهطلب علاوه بر امضاء یا مهر باید دارای تاریخ و متضمن مراتب ذیل باشد:
۱) مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف.
۲) گیرنده وجه.
۳) تاریخ پرداخت.
علاوه بر موارد بالا و آنچه قانون مقرر میدارد، میتوان به طور عرفی و به شکل تفصیلی، شرایط صحیح صدور یک سفته را به شکل زیر نیز دستهبندی کرد:
– داشتن مهر و امضا
– داشتن تاریخ صدور سفته
– نوشتن به عدد و حروف مبلغ سفته (باید توجه داشت که مبلغی که به حروف درج میشود باید مطابق با ارزش چاپ شده روی سفته باشد)
– قید نام و مشخصات کسی که سفته برای او صادر میشود. همچنین میتوان عبارت «در وجه حامل» را بر روی سفته درج کرد.
– قید کردن نام و مشخصات اقامتگاه صادرکننده سفته
– قید کردن محل پرداخت سفته
– قید کردن تاریخ پرداخت مبلغ سفته
وضعیت سفته بدون تاریخ
سفته بدون تاریخ به سفتهای گفته میشود که فاقد تاریخ پرداخت مبلغ سفته باشد. در این حالت باید توجه داشت که وضعیت حقوقی سفته، وضعیتی خاص است.
اصولا موعد دریافت مبلغ سفته، موعدی است که بر روی سفته درج شده است. حال اگر سفته فاقد مهلت خاصی برای دریافت مبلغ باشد، دارنده سفته میتواند با درج تاریخ دلخواه بر روی سفته، موعد پرداخت را مشخص کند.
مثلا اگر سفته فاقد تاریخ باشد، دارنده میتواند تاریخ هفته آینده را درج کند و نسبت به دریافت پول در تاریخ نوشته شده اقدام کند.
طرح دعوای مطالبه وجه سفته فاقد تاریخ
حال که با مفهوم سفته فاقد تاریخ و حکم آن آشنا شدهایم، سوال مهمی که در اینجا وجود دارد، این است که از نظر قانونی، چه زمانی میتوان اقدام به طرح دعوای مطالبه وجه سفته بدون تاریخ کرد؟
در پاسخ باید گفت که اصولا هر سفتهای دارای دو تاریخ و موعد مهم است: ۱) تاریخ صدور ۲) تاریخ سررسید. در خصوص سفته فاقد تاریخ هم دارنده میتواند تاریخ را مشخص کند و سپس نسبت به طرح دعوا اقدام کند.
برای طرح دعوای مطالبه وجه سفته تاریخ سررسید یا همان موعد پرداخت اهمیت دارد. اهمیت این تاریخ در موضوع واخواست سفته نهفته است.
واخواست سفته بدون تاریخ
منظور از واخواست سفته این است که فردی که به نفع او سفته صادر شده است، ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ سررسید سفته، اقدام به واخواست سفته کند. واخواست چیزی شبیه عملیات برگشت زدن چک بلامحل است.
برای انجام واخواست، لازم است فرمهای مخصوصی از بانک یا دادگاه دریافت شود و در آن قید شود سفته با مشخصات مورد نظر پس از سررسید امکان نقد شدن داشته است.
اهمیت تاریخ سررسید از آن جهت است که طلبکار ۱۰ روز از تاریخ سررسید باید اقدام به واخواست سفته کند تا بتواند از تمامی مزایای دادرسی بهرهمند شود. پس از گذر این مهلت ده روزه، درخواست قرار تامین و توقیف اموال بدهکار و یا اقدام علیه ظهرنویسان به طور تضامنی امکانپذیر نیست.
اگر در این ده روز اقدام شد، طلبکار میتواند تا یکسال طرح دعوای مطالبه وحه سفته را انجام دهد. در صورتی که فرد در خارج از کشور باشد، این مهلت دو ساله خواهد بود.
مرجع صالح برای طرح دعوای مطالبه سفته فاقد تاریخ
بر خلاف طرح دعوا برای مطالبه وجه چک، در طرح دعوای مطالبه وجه سفته، طلبکار تنها میتواند از مسیر حقوقی اقدام کند و امکان طرح شکایت کیفری و یا اجرای ثبت را ندارد.
در نتیجه بنا به میزان و مبلغ وجه سفته، طلبکار باید به دادگاه حقوقی یا شورای حل اختلاف مراجعه کند.
با این حال نباید فراموش کرد که اگر بدهکار بر خلاف حکم دادگاه، اقدام به پرداخت مبلغ طلب نکند، میتوان حکم بازداشت وی را از دادگاه کرفت و به نوعی از ظرفیت کیفری نیز استفاده کرد.
خدمات حقوقی وینداد
وضعیت سفته فاقد تاریخ به دلیل وضعیت خاص خود کمی برای افرادی که با موضوعات حقوقی آشنا نیستند، دشوار و پیچیده است. این وضعیت بیشتر برای صادرکننده سفته وجود دارد اما ممکن است دارنده سفته را نیز درگیر کند.
در هر حال شما میتوانید برای دریافت خدمات مشاوره حقوقی در خصوص سفته بدون تاریخ استفاده کنید و یا برای طرح دعوای مطالبه وجه سفته فاقد تاریخ به خدمات دعاوی تخصصی ما اعتماد کنید.
سلام عرض ادب و احترام
یک فقره سفته از شخصی دارم
به جای تاریخ [صدور] مبلغ سفته رو به حروف نوشته ((تاریخ پرداخت مشخصه ))
با توجه به اینکه این سفته تاریخ [صدور] نداره آیا در حکم سند تجاری برای دادگاه تلقی میشه ؟ و اینکه من میتونم درخواست واخواست و توقیف اموال بدم ؟