صادرات کالا یکی از راه‌های سود آور در تجارت است که علاوه بر ایجاد درآمد برای تولیدکنندگان و تاجران به اقتصاد کشور نیز کمک می‌کند. یک تولیدکننده هنگامی که تصمیم به صدور محصولات خود می‌گیرد یا زمانی که یک تاجر اقدام به صدور کالا می‌کند مراحل زیادی را باید از سر بگذراند. از برقراری ارتباط با کشورهای دیگر برای صدور کالا تا انجام کارهای اداری در گمرک. اما بسیاری از تجار و تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند این مراحل را به شخصی که در این کار تجربه دارد و پیچ و خم‌های این راه را می‌داند بسپارند. این شخص به عنوان حق‌العمل‌کار شناخته می‌شود و می‌تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. افرادی که می‌خواهند اقدامات گمرکی صدور کالا را از طریق حق‌العمل‌کار به انجام برسانند باید قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات را با این اشخاص منعقد کنند که در زمره قراردادهای صادرات کالا قرار می‌گیرد.
در ادامه با حق‌العمل‌کاری صادرات و و قرارداد آن بیشتر آشنا خواهید شد.
حق‌العمل‌کاری صادرات چیست و چگونه می‌توان حق‌العمل‌کار شد؟
طبق ماده ۳۷۶ قانون امور گمرکی “حق‌العمل‌کار در گمرک به شخصی (اعم از حقیقی یا حقوقی)اطلاق می‌شود که تشریفات گمرکی کالای متعلق به شخص دیگری را به وکالت از طرف آن شخص در گمرک انجام بدهد کسانی که بدون داشتن کارت حق‌العمل‌کاری تشریفات گمرکی کالا را به وکالت انجام می‌دهند نمی‌توانند بیش از ۱۰ مرتبه در سال به این کار اقدام نمایند. ”
همان طور که مشخص است حق‌العمل‌کار وظیفه انجام امور گمرکی شخص تاجر را بر عهده می‌گیرد، تفاوت حق‌العمل‌کار با وکیل آن است که وکیل، کارگزار گمرک محسوب نمی‌شود و طبق قانون بیش از ۱۰ بار نمی‌تواند حق‌العمل‌کاری کند و ضمناً حق‌العمل‌کار می‌تواند امور را به نام خود و به نیابت از دیگری انجام دهد که در این صورت وکالت محسوب نمی‌شود و نیاز نیست لزوماً از تاجر وکالت نامه داشته باشد.
حق‌العمل‌کار گمرک می‌تواند تمام امور گمرکی از جمله ترخیص کالا، پرداخت حق گمرکی و اقدامات مربوط به صدور کالا را انجام دهد اما این‌ها مشروط به این است که کار حق‌العمل‌کاری خود را از سازمان گمرک دریافت کرده باشد. طبق ماده ۳۷۷ قانون امور گمرکی، شرایط دریافت کارت حق‌العمل‌کاری به شرح زیر است:
“هیچ شخصی بعنوان حق‌العمل‌کار در گمرک پذیرفته نمی‌شود مگر اینکه پروانه مخصوص این شغل را از اداره کل گمرک تحصیل نموده باشد.
پروانه حق‌العمل‌کاری در گمرک به اشخاصی داده می‌شود که دارای کارت بازرگانی بوده و حائز شرایط مذکور در زیر باشند:
- تابعیت ایران
2. سن کمتر از بیست و پنج سال نباشد.
3. نداشتن محکومیت به جنحه و جنایت و عدم سابقه قاچاق در گمرک به گواهی کتبی مقامات مربوط.
4. حداقل داشتن دیپلم دبیرستان، دارندگان مدارک تحصیلی بالاتر در شرائط مساوی حق تقدم خواهند داشت.
5. کارمند دولت نباشد. - پذیرفته شدن در امتحان قانون امور گمرکی و آئین نامه آن که از طرف گمرک هر سال یکبار به عمل خواهد آمد.”
پس از اطمینان از داشتن این شرایط به علاوهٔ داشتن کارت بازرگانی می‌توان اقدام به دریافت کارت حق‌العمل‌کاری کرد. حق‌العمل‌کار به امور گمرکی مسلط بوده و فردی امین و معتمد است. این فرد معمولاً از سوی تاجران فردی شناخته شده است و افراد زیادی کار خود را به او می‌سپارند.
شما به عنوان تولیدکننده یا تاجر چنان‌چه تصمیم به صادرات محصول یا کالای خود گرفتید می‌توانید امور گمرکی خود را به شخص حق‌العمل‌کار بسپارید همانطور که گفته شد این شخص ممکن است حقیقی باشد یا در قالب شرکت اقدام به حق‌العمل‌کاری کند. در هر صورت برای شروع همکاری با حق‌العمل‌کار اولین قدم تنظیم قرارداد است. تنظیم قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات در صورتی که اصولی و حاوی بندهای الزامی باشد کمک زیادی به رفع اختلافات احتمالی و روشن شدن مسیر همکاری‌تان.
قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات حاوی چه بندهایی ست؟
همانطور که اشاره کردیم اولین قدم در شروع همکاری با حق‌العمل‌کار، انعقاد قرارداد است، این قرارداد باید اصولی و استاندارد باشد تا حقوق و تکالیف طرفین را به خوبی شفاف کند.
به مهم‌ترین بندهای قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات توجه کنید:
- مشخصات طرفین قرارداد
- موضوع قرارداد: موضوع قرارداد باید دقیق و جزئی باشد و تمام کاری که حق‌العمل‌کار باید انجام دهد را در بر بگیرد.
- تضمین: این بند برای حفظ حقوق تاجر برای سلامت کالاست.
- مدت قرارداد
- هزینه قرارداد: هر چند حق‌العمل‌کار موظف است تمام هزینه‌ها را در دفتر بازرگانی خود یادداشت کند اما می‌توان به طور حدودی هزینه‌هایی که قرار است حق‌العمل‌کار متحمل شود به همراه دست‌مزد او را در قرارداد ذکر کرد.
- مالیات: هزینه‌های گمرکی و صادرات کالا مشمول مالیات است که بهتر است میزان آن در قرارداد ذکر شود.
- نحوهٔ حل اختلاف: معمولاً تاجران اختلافات خود را از طریق داوری رفع و رجوع می‌کنند با این حال طرفین می‌توانند نحوهٔ حل اختلاف را نوع دیگری انتخاب کنند.
- فسخ یا تعلیق قرارداد
قطعاً قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات کالا شامل بندهای دیگری نیز می‌شود که بسته به توافق طرفین در قرارداد ذکر می‌شوند.
سخن آخر
در صورتی که بخواهید رابطهٔ مناسبی با طرف دیگر قرارداد داشته باشید، بهترین راه داشتن قرارداد استاندارد است؛ اما قرارداد نویسی کاری تخصصی ست که دانش حقوقی خاصی نیاز دارد، اگر می‌خواهید قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات اصولی، حاوی تمام نکات حقوقی داشته باشید می‌توانید به بانک قراردادهای وینداد سری بزنید و یا از کارشناسان حقوقی ما کمک بگیرید.
برای تنظیم قرارداد حق‌العمل‌کاری صادرات تیم حقوقی وینداد آمادگی تنظیم قرارداد متناسب با نیازهای شما را دارد.
