مسئول ایمنی و بهداشت در کارگاه‌های پیمانکاری و پروژه‌های عمرانی نقش مهمی را ایفا می‌کند. به طور خلاصه، عمده وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری، نظارت بر رعایت الزامات قانونی HSE است.
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به سراغ تحلیل و بررسی وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری، مطابق قوانین ایران رفته‌ایم.
با ما همراه باشید.
HSE در پروژه‌های عمرانی به چه معناست؟
HSE اصطلاحی است متشکل از حروف اول سه لغت Health (بهداشت)، Safety (ایمنی) وEnvironment (محیط‌زیست) که برای حفظ بهداشت و ایمنی محیط کار و کارگران و همچنین حفاظت از محیط زیست در پروژه‌های عمرانی به کار می‌رود.
توجه به HSE در پروژه‌های عمرانی سبب می‌شود تا امنیت و آرامش زیادی بر پروژه حاکم باشد و اختلافات حقوقی ناشی از صدمات محیط کار به حداقل خود برسد.
مسئول ایمنی و بهداشت کارگاه پیمانکاری کیست؟
برای آنکه الزامات قانونی HSE در کارگاه‌های پیمانکاری پیاده‌سازی شود، نیاز است تا شخصی تحت عنوان مسئول ایمنی و بهداشت کارگاه پیمانکاری، مسئولیت نظارت بر حسن اجرای الزامات قانونی ایمنی و بهداشت را برعهده بگیرد.
چنین شخصی از طریق تنظیم قرارداد کار مسئولین ایمنی و بهداشت به استخدام کارفرما در می‌آید و موظف است اقدامات متعددی را انجام دهد. قرارداد کار این اشخاص مانند سایر نمونه قرارداد کار است.
در ادامه به مداکر شروع به کار مسئول مذکور و در نهایت نیز به وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری می‌پردازیم.
شروع فعالیت مسئول ایمنی و بهداشت چگونه است؟
حال که با نقش مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری آشنا شده‌ایم، به مدارکی اشاره می‌کنیم که هر مسئولی برای شروع فعالیت نظارتی خود در پروژه باید آنها را تهیه کند:
– معرفی‌نامه از کارگاه پیمانکاری متقاضی
– تکمیل فرم ثبت‌نام
– تهیه یک قطعه عکس و گواهی پایان تحصیلات
– گواهی قبولی در دوره‌های عمومی ایمنی، دوره تخصصی ایمنی، دوره شناسایی خطر و ارزیابی ریسک و شرکت در جلسه توجیهی وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری
در ادامه به شرح وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری می‌پردازیم.
وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری چیست؟
مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری مطابق قوانین و مقررات عمرانی، وظایف متعددی را بر عهده دارد. یکی از اسنادی که مستقیما به وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری می‌پردازد، پیوست شماره ۱ آیین نامه بکارگیری مسئول ایمنی در کارگاه‌ها است که در سال ۹۴ به تصویب رسیده است.
مطابق این پیوست، وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری به شرح زیر است:
– همکاری با بازرسان اداره کار
– شناسایی و مستند کردن آیین‌نامه و دستورالعمل‌های ایمنی مرتبط با فعالیت کارگاه
– شناسایی خطر، ارزیابی ریسک و تهیه برنامه‌های کنترل خطر (عمده وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری)
– پیگیری برنامه‌های مربط اقدامات اصلاحی و بهبود شرایط ایمنی
– تدوین برنامه عملیاتی برای بازرسی مستمر از کارگاه و ارائه گزارش
– ثبت و تحلیل حوادث ناشی از کار و گزارش آن به اداره کار
– همکاری در حوزه آموزش کارگران کارگاه و فرهنگ‌سازی موضوعات مرتبط با ایمنی
– نظارت بر خرید، تحویل و به‌کارگیری وسایل حفاظت فردی کارگران (کلاه ایمنی، دستکش و…)
– نظارت بر استقرار ماشین‌آلات سنگین و ابزار موجود در کارگاه
– تهیه دستورالعمل‌های حفاظتی و ایمنی (یکی از مهم‌ترین موارد وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری)
– شناسایی عوامل خطرساز و اعمال ناایمن و تذکردهی در راستای حل آنها
– برگزاری مانورهای مدیریت بحران و آمادگی در شرایط اضطراری
– اعلام نظر در خصوص امور ایمنی پیمانکارهای کارگاه (اصلی و فرعی)
– شرکت در جلسات آموزشی، همایش‌ها و… با موضوعات ایمنی
– پیگیری در راستای دریافت گواهینامه‌های ایمنی ضروری برای استفاده از تجهیزات خاص کارگاه
– تهیه برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی (MSDS) و در دسترس گذاشتن عمومی آن
– دریافت و مکتوب کردن گزارش‌ها و شکایات مرتبط با موضوعات ایمنی در کارگاه
– انجام سایر وظایف محول شده از سوی کارفرما در ارتباط با حوزه ایمنی
مسئولیت کارفرما در اجرای وظایف مسئول ایمنی کارگاه چیست؟
در خصوص مسئولیت کارفرما نسبت به وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری، ماده ۹ آیین نامه بکارگیری مسئول ایمنی در کارگاه‌ها اظهار می‌دارد:
مسئولیت اجرای شرح وظایف مسئول ایمنی که در این آیین نامه ذکر گردیده به عهده کارفرما بوده و بکارگیری شخص یا اشخاص مذکور رافع مسئولیت های قانونی کارفرما در قبال وظایف محوله براساس قانون کار و سایر قوانین و مقررات دیگر نخواهد بود.
مطابق این ماده، اگرچه مسئول ایمنی کارگاه، در مقابل کارفرما مسئولیت قراردادی دارد و بایستی وظایف خود را به نحو احسن اجرا کند، اما در نهایت، مسئولیت قانونی نظارت بر اعمال مسئول ایمنی بر عهده کارفرماست و اگر بر اثر حوادث محیط کار، خسارت مالی یا جانی به وجود آید، کارفرما در مقابل قانون مسئولیت حقوقی دارد و نمی‌تواند صرفا به قرارداد با مسئول ایمنی استناد کند.
درباره وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری سوالی دارید؟
در این مطلب کوشش شد تا به موضوع وظیفه مسئول ایمنی کارگاه پیمانکاری در پروژه‌های عمرانی بررسی شود.
فراموش نکنید که حوزه مسئولیت در حقوق، موضوعی پیچیده است که بایستی هنگام برخورد با آن از راهنمایی کارشناسان حقوقی بهره‌مند شد.
در نهایت اگر با خواندن این مطلب احساس نیاز به مشاوره حقوقی داشتید، می‌توانید به تیم حقوقی وینداد اعتماد کنید.
همچنین وکلای دادگستری و مشاوران حقوقی ما قادر هستند خدمات تنظیم و بررسی قرارداد کار با مسئول ایمنی و بهداشت کارگاه، تنظیم اوراق قضایی و پیگیری دعاوی تخصصی را با بهترین کیفیت، بیشترین سرعت و به‌صرفه‌ترین هزینه، به شما ارائه کنند.
با سلام و عرض احترام
امیدوارم سال پیش رو توام با سلامتی داشته باشید.
یک سوال؟ اگر پیمانکاری در سایت کارفرما مشغول به کار شود و نفرات پیمانکار سنی کمتر از سن قانونی داشته باشند و پیمانکار تعهد داده باشد در صورت هرگونه اتفاق عواقب آن با خود پیمانکار است. در صورت بروز حادثه به لحاظ قانونی چه تبعاتی برای کارفرما دارد؟
با سلام و احترام
استفاده از کارگر زیر سن قانونی باشد، به کارگیری وی در هر صورت غیرقانونی است و موجب چریمه کارفرما خواهد بود و هرگونه خسارت نیز به عهده کارفرما خواهد بود.
مجموعه حقوقی وینداد