هر لحظه در مسیر کاری افراد امکان این وجود دارد که کارمند بخواهد از کار فعلی خود استعفا دهد و به سوی حرفه دیگری رود. گاهی یک پیشنهاد کاری جذاب باعث این موضوع می‌شود و گاهی صرفا تمایل به ایجاد تغییر در کسب و کار. اولین اقدامی که برای بیرون آمدن از کار فعلی باید انجام داد اطلاع دادن به کارفرما (رئیس) سپس طی کردن مراحل قانونی استعفا است. اما اولین نگرانی که برای کارمندان در ابتدای راه ایجاد می‌شود این است که آیا کارفرما میتواند استعفای کارمند را نپذیرد؟ یا به بیان بهتر عدم موافقت با استعفای کارمند امکانپذیر است؟ آیا ممکن است حقوق و دستمزد استعفای کارمند را پرداخت نکند؟ و در این شرایط آیا کارمند میتواند شکایت کند؟
در ادامه قصد داریم مراحل استعفا کارمند و نحوه پذیرش کارفرما، عدم پذیرش استعفای کارمند پیمانی، استعفای کارمند قراردادی را بررسی کنیم. همچنین به این سوال پاسخ دهیم که اگر با استعفا موافقت نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
آیا عدم موافقت با استعفای کارمند ممکن است؟
پاسخ کوتاه این سوال “خیر” است. یعنی عدم موافقت با استعفای کارمند امکانپذیر نیست. از نظر قانونی کارفرما هیچ توجیهی برای نپذیرفتن نامه استعفا کارمند ندارد و از آن جایی که طبق قوانین قرارداد کار، اولین مرحله استعفا، نوشتن نامه استعفا و تحویل آن به کارفرما است، کارفرما نیز ملزم به پذیرش آن است. به هیچ وجه نمی‌توان کارمند را مجبور به ادامه کار کرد یعنی نوشتن نامه استعفا به معنی عدم تمایل کارمند به ادامه کار و فسخ قرارداد کار بین کارمند و کارفرما است. البته کارمند باید دلیل استعفا خود را به وضوح توضیح دهد.
در این مرحله کارفرما میتواند از کارمند خود بخواهد که به کار ادامه دهد یا در مورد تصمیم خود تجدید نظر کند. معمولا کارفرمایان ترجیح می‌دهند در مورد این موضوع جلسه‌ای با کارمند خود داشته باشند تا اگر مشکلی در سازمان وجود دارد حل شود یا پیشنهادات کارمند را برای بهبود شرایط بشنود.
با وجود همه این بحث‌ها تصمیم آخر برای ترک کار با کارمند است. البته باید به مواد قرارداد فی ما بین طرفین نیز توجه شود. برای مثال اگر در قرارداد کار، بندی برای جریمه کارمند در شرایط خاص وجود دارد باید در رونوشت نامه رسمی استعفا به آن اشاره شود.
آیا کارفرما میتواند مهلت قانونی استعفا را نادیده بگیرد؟
طبق تبصره ۱ ماده ۲۱ قانون کار:” کارگری که استعفا می‌دهد موظف است یک ماه به کار خود ادامه داده و بدوا استعفای خود را کتبا به کارفرما اطلاع دهد و درصورتی که حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز انصراف خود را کتبا به کارفرما اعلام نماید استعفای وی منتفی تلقی می‌شود و کارگر موظف است رونوشت استعفا و انصراف از آن را به شورای اسلامی کارگاه یا انجمن صنفی یا نماینده کارگران تحویل دهد.”
این ماده به شکل الزامی بیان شده و به آن معنی است که کارمند و کارفرما نمی‌توانند از آن تخلف کنند. به عبارت دیگر عدم موافقت با استعفای کارمند امکانپذیر نیست. پس در صورتی که پس از گذشت ۱۵ روز کارفرما رضایت خود را اعلام نکرده و به امور کارمند مستعفی رسیدگی نکند کار او خلاف قانون خواهد بود.
پس از این که کارمند نامه استعفای خود را با جزئیات مورد نیاز به رئیس خود می‌دهد ۱۵ روز بعد نامه خود به خود تایید می‌شود و در صورت نیاز هیئت مدیره نیز آن را تایید کرده و به مرحله آخر یعنی تسویه حساب می‌رساند.
کارمند یا کارگر باید حداکثر تا ۱ ماه پس از تحویل نامه استعفا در شرکت بماند، البته کارفرما میتواند مدت کمتری برای آن در نظر بگیرد. این ۱ ماه معمولا صرف پیدا کردن نیروی جدید و آموزش به او و خاتمه دادن به وظایف کارمند می‌شود.
مزایای استعفا کارمند کدامند؟
کارمندی که استعفا می‌دهد علاوه بر حقوق ماهانه‌ای که دریافت می‌کند مزایایی دیگری نیز به او تعلق می‌گیرد:
- سنوات کاری
- پاداش و عیدی‌های پرداخت نشده
در صورتی که کارمند و کارگر اعتراضی به امور تسویه حساب خود داشته باشد؛ میتواند آن را در هیئت حل اختلاف شورای کار مطرح کند.
در صورتی که خساراتی از سوی فرد مستعفی ایجاد شده باشد به نرخ روز محاسبه و از حقوق او کسر خواهد شد.
نحوه استعفای کارمند قراردادی
با وجود همه مواد قانونی در رابطه با استعفا وجود دارد، بهتر است تشریفاتی برای این کار رعایت شود تا این فرایند با نهایت احترام انجام شود. در این راستا پیشنهادات زیر میتواند کمک کننده باشد:
جلسه مختصر با مدیر: پیش از این که نامه استعفای خود را تحویل دهید بهتر است به شکل حضوری با مدیر خود صحبت کنید و او را از تصمیم خود مطلع گردانید تا دچار اختلافات بی مورد پس از استعفا نشوید.
پیشنهاد آموزش نیروی جدید: یکی از حرفه‌ای ترین رفتارها حین استعفا، وقت گذاشتن برای آموزش نیروی جدید است. آموزش همیشه برای سازمان هزینه زیادی دارد که در صورتی که فرد مستعفی با میل خود اقدام به انجام این کار کند باری از دوش مدیران برداشته خواهد شد.
راه ارتباطی خود را قطع نکنید: از کارفرمای خود برای زمانی که در سازمان گذراندید تشکر کنید و به او اطمینان دهید که در صورت تمایل میتواند با شما ارتباط برقرار کند.
جمع‌بندی
عدم پذیرش استعفای کارمند پیمانی امکانپذیر نیست و کارفرما نمیتواند استعفای کارمند را قبول نکند یا ۱۵ روز زمان بررسی نامه استعفا را نادیده بگیرد. اگر با استعفا موافقت نشود، کارمند میتواند شکایت خود را با شورای حل اختلاف مطرح کرده و احقاق حق کند.
در شرایط خاصی مدیر میتواند از کارمند خود بخواهد اصلاحاتی در نامه استعفای خود وارد کند یا آن را تا زمان پیدا کردن نیروی جدید و آموزش او را به تاخیر بیاندازد.
همه مسائلی که در سازمان مربوط به امور منابع انسانی می‌شود، حساسیت خاصی دارد زیرا استخدام و استعفای افراد برای سازمان هزینه‌بر است و در صورت اشتباه یا تخلف در فرآیند، ممکن است هزینه‌های زیادی به دوش سازمان بیاندازد.
ما در وینداد خدمات حقوقی ۳۶۰ درجه را ارائه می‌دهیم و با در اختیار داشتن گروه وکیلان مجرب و متخصص به شما کمک خواهیم کرد که بدون ایجاد مشکل قانونی بهترین راه حل را با کمترین هزینه پیش گیرید. برای مشاوره حقوقی می‌توانید تیم کارشناسان در تماس باشید.
سوالات متداول
آیا عدم پذیرش استعفای کارمند پیمانی امکانپذیر است؟
خیر کارفرما نمیتواند استعفای کارمند را نادیده بگیرد بلکه باید در مهلت تعیین شده پاسخ استعفای او را بهصورت کتبی یا شفاهی بدهد.
در صورت عدم موافقت با استعفای کارمند، چه راهکار قانونی وجود دارد؟
در این صورت کارمند میتواند به اداره کار شکایت کند.
سلام. سمت کاری من، در شرکت از بین رفته و خود کارفرما نیز در جلسه‌ای به من اعلام‌کرد که سمت کاری من دیگر وجود ندارد و می‌توانم با حقوق یک کارمند تازه استخدام (علیرغم چند سال سابقه کار در این شرکت)، در سمت جدیدی که برایم تعیین می‌کنند ادامه به کار دهم.
این انحلال سمت از سمت کارفرما بوده و بسیار ناگهانی و هفته پیش اتفاق افتاده است. تمامی کارها از سمت من به کارفرما تحویل داده شده است و ایشان هم می‌دانند که در حال حاضر، من بدون هیچ سمتی، در شرکت بیکار هستم.
آیا من در این شرایط نیز، موظف هستم یک ماه به کار ادامه دهم؟
با سلام
اگر در حال حاضر در استخدام کارفرما هستید، بله موظف به ادامه کار خواهید بود.
یکی از بزرگترین تصمیم های زندگیم اینه که از زندگی کارمندی (کارمند رسمی بهداشت با ۸ سال سابقه) بیام بیرون.
یعنی بیرون هر کاری بکنی صد می ارزه به کارمندی . کارمندی در سازمان های دولتی نوعی برده داریه، نه رشدی هست نه نوع آوری . هزار بار پشیمونم از تصمیمی که برای کارمندی گرفتم. هر چند بی واسطه و پارتی قبول شدم موقعی که پذیرش نیرو فقط یک نفر بود!