برای اینکه بدانید شرکت دانش بنیان چیست و استارتاپ دانش بنیان چه ویژگی‌هایی دارد ابتدا به تعریف کلی دانش بنیان می‌پردازیم. مطابق با آیین‌نامه تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانشبنیان، شرکتهای دانشبنیان موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت و توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در راستای گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه ( شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان ( به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط) تشکیل می‌شود. براساس این تعریف متوجه خواهیم شد که شرکتهای دانشبنیان، از طریق هم‌افزایی و افزایش علم و دانش، به گسترش علم و تکنولوژی در جامعه کمک می‌کنند.
شرکت دانش بنیان چیست؟
شرکت‌ها یکی از مفاهیم مهم حقوقی، تجاری و اقتصادی در کشور ما هستند و مطابق با قوانین ایران، شرکت‌ها به دو دسته مدنی تجاری تقسیم میشوند و مؤسسین این شرکت‌ها اقدام به انجام فعالیت‌های مربوطه در قالب شرکت مزبور می‌کنند. یکی از انواع شرکتهای تجاری، شرکتهای دانشبنیان هستند که در سالیان اخیر و به ویژه با گسترش حقوق مالکیت فکری در ایران، توسعه چشمگیری داشته‌اند. در اینجا اصلی‌ترین سؤالی که ممکن است برای شما پیش آید این است که شرکت دانشبنیان چگونه شرکتی است و چه فعالیتی انجام می‌دهد. علاوه بر این، ممکن است از خود بپرسید وجه تمایز شرکت دانشبنیان از سایر شرکتهای تجاری چیست و ثبت شرکت دانش بنیان چگونه انجام می‌شود؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت همانطور که از نام و عنوان این شرکت مشخص است، شرکتهای دانشبنیان به‌دنبال افزایش و توسعه علم و تکنولوژی از طریق هم‌افزایی و انجام فعالیت‌های مربوطه می‌باشند. مطابق با آیین‌نامه مصوب شرکتهای دانشبنیان، این شرکت‌ها اهدافی مانند ترغیب هیئت علمی دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی برای فعالیت‌های بیشتر در رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد اعضای هیئت علمی، تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی و افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی را دنبال می کنند. این اهداف غالباً از طریق تولید کالاهای دانشبنیان، تربیت و آموزش نیروهای متخصص و افزایش دانش و تکنولوژی انجام می‌شود.
شرکت دانشبنیان چه ویژگی‌هایی دارد؟
یکی از ویژگی‌های شرکت دانشبنیان این است که این شرکت‌ها به دنبال تولید محصول یا ارئه خدمت همانند دیگر شرکتهای تجاری نیستند. همانطور که همه ما می‌دانیم، شرکتهای تجاری به فعالیتهایی ازجمله تولید کالا، توزیع کالا و ارائه خدمات مشغول هستند درصورتیکه، شرکتهای دانشبنیان با اهدافی متفاوت تشکیل میشوند و یکی از ویژگی اصلی این شرکت‌ها این است که به دنبال تربیت نیروی متخصص در بخش‌های مختلف هستند و به عبارتی دیگر، محصول شرکت دانشبنیان، تربیت افراد تحصیل‌کرده است. یکی دیگر از ویژگی شرکتهای دانشبنیان این است که این شرکت‌ها فعالیت زیادی را در عرصه رشد اقتصاد دانش‌محور انجام می‌دهند و از این طریق، سبب توسعه اقتصادی جامعه خواهند شد.
علاوه بر موارد بالا، یکی دیگر از ویژگی‌های شرکتهای دانشبنیان این است که دارای این شرکت‌ها قابل لمس نبوده و به همین دلیل حفاظت از اطلاعات و حقوق مالکیت معنوی در این شرکت اهمیت بسیاری دارد و این شرکت‌ها به‌وسیله تیم حقوقی خود، از دارای معنوی خود که محرمانه است محافظت مینمایند.
شرکت یا استارتاپ دانش بنیان چه انواعی دارد؟
در بخش‌های قبل متوجه شدیم که شرکت دانش بنیان چیست و استارتاپ دانش بنیان چه ویژگی‌هایی دارد. در این بخش از مطلب اما به توضیح این موضوع خواهیم پرداخت که این شرکت‌ها چه انواعی دارند.
انواع شرکتهای دانشبنیان غالباً به سه دسته شرکتهای تولیدکننده محصول و خدمات، شرکتهای دانشبنیان نوپا و شرکتهای دانشبنیان صنعتی تقسیم میشوند.
دسته اول این شرکت‌ها شرکت دانشبنیان تولیدکننده محصول و خدمات است. اگرچه پیش از این اشاره کردیم که شرکت دانشبنیان همانند دیگر شرکتهای تجاری اقدام به تولید کالا و خدمات نمی‌کند اما، باید بدانید که برخی از این شرکت‌ها اقدام به تولید و کالای خدمات در راستای افزایش علم و تکنولوژی مینمایند. به‌عبارتی دیگر، اگر در راستای افزایش دانش و تکنولوژی نیاز به تولید کالا یا ارائه خدمتی باشد، این شرکت‌ها اقدام به تولید محصول و ارائه خدمات مینمایند.
دومین دسته از انواع شرکت دانشبنیان شرکت‌ها و استارتاپ‌های نوپا است. استارتاپ دانش بنیان نوپا استارتاپی است که از زمان تشکیل آن سه سال یا کمتر گذشته باشد. اگر شرکت دانش‌بنیانی بیش از سه سال انجام فعالیت کرده باشد، این شرکت دیگر در دسته شرکتهای نوپا قرار نخواهد گرفت.
علاوه بر این موارد، دسته دیگری از شرکتهای دانشبنیان وجود دارد که شرکتهای صنعتی هستند. به‌عبارت دیگر، اگر یک شرکت صنعتی فعالیتهایی درجهت اهداف شرکتهای دانشبنیان که همان ترویج و افزایش علم و تکنولوژی است داشته باشد، این شرکت نیز یک شرکت دانشبنیان خواهد بود.
شاخصهای تشخیص شرکت دانشبنیان از سایر شرکت‌ها چیست؟
برای تمایز میان شرکت دانشبنیان و سایر شرکت‌ها، شاخص‌هایی وجود دارد؛ به عبارتی دیگر، زمانی یک شرکت در دسته شرکت دانشبنیان قرار می‌گیرد که این شاخص‌ها را دارا باشد. این شاخص‌ها به دو دسته شاخصهای عمومی و اختصاصی تقسیم میشوند و شرکتی که قصد دارد به‌عنوان یک استارتاپ دانش بنیان به ثبت برسد، باید علاوه بر شاخصهای عمومی، یکی از شاخصهای اختصاصی را نیز دارا باشد. در ادامه به این شاخص‌ها اشاره خواهیم نمود.
شاخصهای عمومی
حداقل دوسوم اعضای هیئت مدیره باید دارای شرایط زیر باشند:
۱. حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند.
۲. حداقل ۳ سال سابقه فعالیت کاری یا علمی در حوزه فعالیت شرکت و یا سابقه مدیریتی داشته باشند.
۳. دارای حداقل یک اختراع ثبت‌شده ارزیابی‌شده داخلی یا یک اختراع بین‌المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت باشند.
۴. حداقل نیمی از درآمد شرکت در یک سال مالی گذشته شرکت، ناشی از فروش فناوری، کالا و یا خدمات دانش بنیان(شامل خدمات تحقیق و توسعه و طراحی مهندسی مرتبط با فهرست کالاهای دانش بنیان و خدمات تخصصی دانش بنیان) آن شرکت از طریق قرارداد باشد.
شاخصهای اختصاصی
علاوه بر شاخصهای عمومی، شرکت دانشبنیان باید دارای حداقل یکی از شاخصهای اختصاصی زیر بهصورت کامل باشد:
۱. شرکت باید تولیدکننده کالا یا کالاهای دانشبنیان مطابق فهرست کالاهای دانش بنیان مصوب کارگروه باشد که در ۲ سال گذشته آن‌ها را در قالب کالاهای جدید یا ارتقاء‌یافته عرضه کرده و دانش فنی آن را به‌واسطه انتقال یا ایجاد دانش فنی، از طریق فعالیت‌های تحقیق و توسعه نهادینه و بومی‌سازی کرده باشد.
۲. فعالیت تحقیق و توسعه و یا خدمات طراحی مهندسی شرکت، مرتبط با فهرست کالاهای دانش بنیان مصوب کارگروه باشد و خروجی تحقیق و توسعه و یا خدمات طراحی مهندسی شرکت، در دو سال گذشته حداقل دو مورد یا در یک سال گذشته حداقل یک مورد بوده باشد.
جمع‌بندی
در این نوشتار مطالبی را درباره اینکه شرکت دانش بنیان چیست بیان کردیم و دانستیم که شرکت دانشبنیان شرکتی است که دانش و فناوری بخش جدایی‌ناپذیر از فعالیت و دارایی این شرکت است. شرکتهای دانشبنیان با اهدافی مانند گسترش علم و فناوری، تجاری‌سازی علم، تحقیق و توسعه در زمینه علم و تکنولوژی و سایر اهداف و فعالیت‌های اینچنینی تشکیل می‌شود. شرکتهای دانشبنیان در راستای اهداف خود ممکن است اقدام به تولید محصول یا ارائه خدمات نمایند و این شرکت‌ها تأثیر بسیاری در توسعه اقتصاد دانش‌محور دارند.
ثبت شرکت دانش بنیان وینداد
برای دریافت مجوز انواع شرکت دانش بنیان و همچنین اطلاع از انواع شرکت دانش بنیان برای ثبت آن در هر مرحله ای نیاز است که با مشاوران مجربی مشورت نمایید. از آنجایی که تیم کارشناسان وینداد تجربه فراوانی در خصوص ثبت انواع شرکتهای دانش بنیان دارد می‌تواند در این خصوص کمک شایانی به شما نماید. تیم کارشناسان وینداد در خصوص ثبت شرکت دانش بنیان اطلاعات مفیدی به شما ارائه می‌نماید. کافی است در طول هفته با ما تماس بگیرید.
سؤالات متداول
به چه شرکتی شرکت دانش بنیان میگویند؟
اگر یک شرکت تجاری اقدام به انجام فعالیتهایی در زمینه افزایش علم و تکنولوژی و فناوری نماید، این شرکت یک شرکت دانشبنیان است.
اگر شرکتی تنها دارای شاخصهای اختصاصی شرکت دانشبنیان باشد، قابل ثبت است یا خیر؟
خیر. شرکتهای دانشبنیان تنها زمانی ثبت میشوند که دارای تمام شاخصهای عمومی و یکی از شاخصهای اختصاصی بهصورت کامل باشند.
