پیمانکاری، در تاریخ اداری و مالی ایران پیشینه‌ای طولانی دارد و معانی و کاربردهای مختلفی از آن ارائه شده است؛ اما در تعریفی ساده می‌توان آن را به معنای قبول انجام کاری توسط شخصی پس از تعیین مزد دانست. قانون مالیات بر درآمد مصوب ۱۳۳۴، از اولین منابع رسمی حقوقی است که به مفهوم این رابطه اشاره کرده‌است.
به عبارت دیگر قرارداد پیمانکاری، قراردادی است که به موجب آن کارفرما، انجام عملی با شرایط معین و در برابر وجه معین، در مدت مشخص را به شخص حقیقی یا حقوقی به نام پیمانکار (مقاطعه کار) واگذار می‌کند که موضوع قرارداد پیمانکاری ممکن است ایجاد ساختمان، حمل و نقل و یا تهیه و تدارک کالا باشد. ما در این مطلب قصد داریم ۷ نکته مهم که باید هنگام امضای قرارداد پیمانکاری از وجود آن باخبر باشید را توضیح دهیم.
قرارداد پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری از حیث لزوم و جواز مستنبط از مادهٔ ۱۰ و ۲۱۹ قانون مدنی اصل، لزوم قراردادهای پیمانکاری است. دستورالعمل شرایط عمومی پیمان نیز که بر کلیه قراردادهای پیمانکاری دولتی حاکم است و موارد فسخ قرارداد را در مادهٔ ۴۶ تصریح نموده، آن را به پانزده مورد محدود نموده است. بدین ترتیب، هیچ‌یک از طرفین در غیر موارد مذکور، حق فسخ پیمان را نخواهند داشت که این امر موید اصلی است که در بالا ذکر شد.
قرارداد پیمانکاری از حیث نحوه انعقاد به لحاظ ساده یا تشریفاتی بودن عقود و قراردادها از حیث نحوه انعقاد به دو دسته تشریفاتی و ساده تقسیم می‌شوند. قرارداد تشریفاتی قراردادی است که علاوه بر شرایط اساسی و اختصاصی انعقاد آن مستلزم تشریفاتی است تا قرارداد را منعقد شده بدانیم. در خصوص قراردادهای پیمانکاری به لحاظ آنکه تحقق آنها متوقف بر رعایت تشریفات معینی متناسب با موضوع پیمانکاری می‌باشد پس می‌بایست قراردادهای موصوف را ملحق به قراردادهای تشریفاتی دانست.
هر بند قرارداد پیمانکاری خدمات نکات مهمی دارد که باید به آن توجه شود؛ مثلا بند محرمانگی با پیمانکار، بیمه و مالیات در پیمانکاری، بند اختلاف کارفرما و پیمانکار، فورس ماژور در قرارداد پیمانکاری که با کلیک روی هر مطلب می‌توانید با جزئیات بیشتری در مورد آن ها بخوانید.
اگر نیاز به قرارداد پیمانکاری دارید می‌توانید همین الان درخواست تنظیم قرارداد پیمانکاری خدمات را ثبت کنید.
۷ نکته مهم که باید قبل از امضای قرارداد پیمانکاری درنظر گرفت!
در حقیقت قرارداد مخلوق اراده طرفین است و ما می‌توانیم با توافق خود قرارداد را به شکل دلخواه خلق کنیم اما نکاتی که پیش از امضای قرارداد پیمانکاری باید بدان توجه داشت عبارتند از:
۱- الفاظ به کار رفته در قرارداد کاشف از قصد مشترک و توافق طرفین هستند؛ پس در کاربرد الفاظ دقت نماییم.
۲- از ذکر عبارات مبهم و تفسیرپذیر در قرارداد پرهیز نماییم.
۳- در توافقات باید قواعد آمره حقوق در نظر گرفته شوند.
۴- هرچند دانستیم که قرارداد مخلوق اراده طرفین آن است اما این اختیار از جمله محدود به قواعد آمره حقوق است:
مقصود از قواعد آمره قواعدی هستند که هدف آنها حفظ نظم عمومی است و طرفین نمی‌توانند بر خلاف آن توافق کنند. مثلاً قرارداد در خصوص وارد کردن کالایی که ورود آن به کشور قاچاق محسوب می‌شود باطل بوده و فاقد اثر حقوقی است. همچنین اگر در قرارداد برای یکی از طرفین حق فسخ در نظر گرفته شود لازم است مهلت استفاده از این حق نیز قید گردد. مانند اینکه “فروشنده تا دو ماه حق فسخ خواهد داشت”. چنانچه این مهلت ذکر نشود هم شرط و هم خود قرارداد باطل محسوب می‌گردد.
۵- توجه به سمت و اختیارات طرف مقابل در قرارداد با شرکت‌ها ضروری است.
۶-توجه و مطالعهٔ قرارداد پیمانکاری از حیث لازم یا جایز بودن.
مستفاد از مادهٔ ۱۰ و ۲۱۹ قانون مدنی اصل، لزوم قراردادهای پیمانکاری است. دفترچهٔ شرایط عمومی پیمان نیز که بر کلیهٔ قراردادهای پیمانکاری دولتی حاکم است و موارد فسخ قرارداد را در مادهٔ ۴۶ تصریح نموده، آن را به پانزده مورد محدود نموده است. بدین ترتیب، هیچ‌یک از طرفین در غیر موارد مذکور، حق فسخ پیمان را نخواهند داشت و این امر چیزی جز لزوم پیمان نیست. سؤالی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که آیا بین فسخ پیمان به علت مقتضیات اداری (موضوع مادهٔ ۴۸ شرایط عمومی پیمان) و لزوم این قراردادها منافاتی وجود ندارد، زیرا همان‌طور که در دکترین نیز تأکید شده این اختیار دولت هیچ تعارضی با اصل لزوم قراردادها ندارد، و دولت در صورت اعمال این اختیار موظف به جبران خسارت پیمانکار است و حق ندارد که پیمانکار را به حال خود رها کند. در قراردادهای عادی نیز که بین افراد منعقد می‌شود یک چنین وضعیتی حاکم است. یعنی چنانکه یکی از طرفین قرارداد بدون علت قانونی از اجرای تعهدات قراردادی خود استنکاف ورزد موظف به جبران خسارت طرف دیگر است که این در واقع از آثار حکومت اصل لزوم است.
۷- دقت و مطالعهٔ قرارداد پیمانکاری از حیث نحوهٔ انعقاد (ساده یا تشریفاتی بودن)
قراردادها از حیث نحوهٔ انعقاد به دو دستهٔ تشریفاتی و ساده تقسیم می‌شوند. قرارداد تشریفاتی پیمانی است که علاوه بر شرایط اساسی و اختصاصی برای تأیید ارادهٔ ابرازشده در تشکیل عقد، امر یا اموری که تشریفات نامیده شده لازم است. در خصوص قراردادها پیمانکاری ساده یا تشریفاتی بودن آن باید گفت: نظر به این که این قرارداد در زمرهٔ اعمال تشریفاتی است، لذا قراردادهای پیمانکاری را نیز باید ملحق به این دسته از عقود دانست.
ضوابط و شرایط مخصوصی که در زمینهٔ طرز انعقاد پیمان‌ها و حقوق و تعهدات طرفین، توسط سازمان‌های ذی‌ربط وضع شده و به کارفرمایان ابلاغ می‌شود، نمونهٔ فرم موافقتنامهٔ پیمانکار، فرم ضمانتنامه و غیره همه نشانهٔ تشریفاتی بودن این قراردادهاست.
همچنین پیش از امضا می‌بایست به اطلاعات درج شده در بخش‌هایی چون: طرفین قرارداد، موضوع قرارداد، مبلغ قرارداد ، نحوه پرداخت مبلغ قرارداد، محل و نحوه ایفای تعهد، شروط قرارداد، ایید و تصویب قرارداد، الزامات قوانین کار، تأمین اجتماعی و مسئولیت مدنی، نماینده – ناظر – دستگاه نظارت را درنظر داشت و به آن ها توجه نمود.
لازم به ذکر است که قراردادهای پیمانکاری، از قراردادهای حساس و پر چالش در نظام حقوقی ایران محسوب می‌شود و بایستی در نهایت دقت تنظیم شوند. چنانچه شما نیاز به این قرارداد دارید می‌توانید درخواست تنظیم قرارداد پیمانکاری خدمات را ثبت کنید تا کارشناسان حقوقی امور قراردادها ، قراردادی اصولی را برای شما تنظیم کنند.
قبل از امضای قرارداد پیمانکاری حتما از یک مشاور راهنمایی بگیرید.
این نکات اگرچه تعریفی نسبتا واضح و روشن دارد، اما تعیین مصادیق آن در قراردادهای حقوقی از جمله قرارداد پیمانکاری خدمات به سادگی صورت نمی‌گیرد پیشنهاد می‌شود که ابتدا با مشاور یا وکیل متخصص امور قراردادها مشورت کنید.
ما در وینداد با بهره‌مندی از متخصصین حقوقی، آماده‌ایم تا در خصوص تدوین قرارداد پیمانکاری خدمات و در نظر گرفتن مهم‌ترین بندها قبل از امضای قرارداد پیمانکاری خدمات شما و و بررسی امکان استناد به آن، شما را راهنمایی کنیم.
