فورس ماژور

مهرنوش فتاحی کارشناس حقوقی

فورس ماژور که در فارسی به قوه قاهره یا قوه قهریه ترجمه شده اصطلاحی در حقوق فرانسه است که ظاهراً نخست در قانون مدنی فرانسه (کد ناپلئون) به کار رفته سپس در کشورهای دیگر همین لفظ یا ترجمه آن رایج شده است.

فورس ماژور به هر حادثه خارجی (خارج از حیطه قدرت متعهد) گویند که غیرقابل پیش بینی و غیرقابل اجتناب و مانع اجرای تعهد باشد. قاعده فورس ماژور نه فقط در حقوق داخلی بلکه در حقوق بین الملل عمومی در روابط دولت ها، به ویژه در باب مسئولیت بین المللی دولت نیز مطرح است. در حقوق مدنی به معنای عام، هرحادثه غیر قابل پیش بینی و غیر قابل اجتناب است که متعهد را از اجرای تعهد باز دارد. فورس ماژور موجب برائت است. فورس ماژور عبارت از حادثه ای برونی است، به این معنا که حادثه باید کاملاً بیگانه با شخص متعهد باشد (نیروی طبیعی، عمل دولت، عمل شخص ثالث). به عنوان مثال در موارد زیر چنانچه حادثه خارج از اختیار و اراده افراد و غیر قابل پیش بینی باشد، فورس ماژور تلقی شده و موجب برائت افراد می گردد:

اعتصاب، دخالت شخص ثالث و بیماری متعهد و ...

برای دریافت اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنم مطلب بند فورس ماژور در قراردادها را در مجله حقوقی وینداد مطالعه بفرمایید.