نکات حقوقی مهم در نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری چیست؟

نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری ، یک قرارداد کاملا کاربردی در فضای کسب و کار است. گاهی فرد ایده‌ای دارد ولی پول کافی برای پیش بردن آن ایده ندارد. از طرف دیگر ممکن است شخص سرمایه‌ای داشته باشد و بخواهد از ایده شخص دیگری استفاده کند تا سرمایه‌‌اش را افزایش دهد. همچنین ممکن است چند نفر (حقیقی یا حقوقی) تصمیم بگیرند که سرمایه‌شان را جمع کنند و با سرمایه‌گذاری در یک کسب و کاری، دارایی‌شان را چندین برابر کنند. در تمامی این مواردی که گفته شد شما می‌توانید از قرارداد مشارکت مدنی استفاده کنید.

اما ابتدا باید با قرارداد مشارکت مدنی خصوصی (سرمایه گذاری) آشنا شوید. همچنین بدانید چه نکات و شرایط حقوقی برای مشارکت در سرمایه‌گذاری باید رعایت شود؟

قرارداد مشارکت مدنی خصوصی چیست؟

در مشارکت مدنی خصوصی یک طرف آورده خود را به صورت سرمایه مادی و طرف دیگر به‌صورت سرمایه معنوی برای مشارکت سهیم می‌کند. به این صورت که طرف اول به طور کامل سرمایه خود را وارد فعالیت مورد نظر می‌کند و طرف دوم مدیریت آن فعالیت را بر عهده می‌گیرد. در این حالت طرف اول را مالک و طرف دوم را عامل می‌نامند.

در یک حالت دیگر ممکن است چند شخص با تجمیع سرمایه‌های خود بخواهند کاری را راه‌اندازی کنند. این کار می‌تواند در موضوعات مختلفی باشد. در صورتی که شخصی قصد سرمایه‌گذاری با شخص دیگر را داشته باشد، بهترین توافق، نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه‌گذاری است.

در غیر این صورت اشخاص می‌توانند با توجه به موضوع فعالیت خود انواع قرارداد مشارکت را تنظیم کنند. این قراردادها با توجه به اینکه به‌صورت اختصاصی تنظیم می‌شوند، می‌توانند شرایط و خواسته‌های طرفین را تا حد زیادی پوشش داده و شکل قانونی به آن ببخشند.

به‌طور کلی قرارداد مشارکت مدنی قراردادی است که بین دو یا چند نفر و یا شرکت نوشته شده و در آن هر کدام از طرفین موظف به انجام وظایفی خاص هستند. شرکا، سهم الشرکه نقدی یا غیر نقدی خود را تقویم کرده، به صورت مشاع و برای انجام کار معین در زمینه فعالیت‌های تولیدی، بازرگانی و خدماتی برای مدت محدود و به قصد انتفاع به کار می‌گیرند. در نهایت به‌صورت مشترک از منافع پروژه بهره‌مند می‌شوند.

رعایت الزامات حقوقی در نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری

افرادی که بخواهند به صورت مشارکتی در فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی مشارکت داشته باشند باید ابتدا با موضوع مشارکت آشنایی داشته باشند. همچنین در هر مشارکتی میزان سرمایه و هزینه‌ها و میزان مشارکت‌ها را سنجیده و بعد اقدام به تنظیم قرارداد شراکت میان خود نمایند.

در ادامه به مهم‌ترین الزامات حقوقی نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری می‌پردازیم:

شرایط اساسی شرکا در مشارکت در سرمایه‌ گذاری

طرفین علاوه‌بر داشتن سن قانونی باید دارای اهلیت قانونی هم باشند یعنی ممنوعیتی در تصرف اموال خود نداشته باشند. همچنین باید امکانات مالی کافی به منظور انجام تعهد خود جهت سرمایه‌ گذاری را دارا باشند. همچنین قرارداد باید بین افرادی بسته شود که حق امضا و حق تنظیم قرارداد رسمی را داشته باشند.

تنظیم قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری

تنظیم قرارداد مشارکت مدنی از مهم‌ترین مواردی است که باید برای سرمایه‌گذاری به آن توجه کرد. در متن قرارداد سرمایه‌ گذاری باید مانند تمامی قراردادهای معتبر و صحیح، شامل ارکان عمومی قراردادها همچون تعیین طرفیت یک قرارداد، موضوع، مدت و مبلغ قرارداد باشد.

اصول قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری

تنظیم قرارداد مشارکت در سرمایه‌گذاری میان افراد حقیقی و حقوقی باید به صورت کاملا صریح و روشن باشد و افراد نسبت به آن هیچ ابهامی نداشته باشند. عباراتی که در متن قرارداد درج می‌کنید باید به گونه‌ای باشد که امکان برداشت‌های گوناگون از یک جمله وجود نداشته باشد. دقت داشته باشید که متن قرارداد باید دقیق بوده و از لفظ‌های قانونی و حقوقی در متن استفاده شود.

مشخص کردن سرمایه و نوع آن

سرمایه شرکت‌های مدنی می‌تواند به صورت اموال منقول یا غیر منقول باشد. منظور از سرمایه، میزان آورده نقدی و غیر نقدی هر کدام از طرفین قرارداد است که باید دقیقا در قرارداد مقادر، نحوه پرداخت و جزییات آن درج گردد. در مشارکت در سرمایه گذاری ، ذکر میزان سهم هریک از طرفین بسیار اهمیت دارد به نحوی که اگر میزان سرمایه نقدی یا غیر نقدی و سهم طرفین در قرارداد مشخص نشده باشد، اصل بر بالمناصفه بودن سرمایه و سهم آنهاست.

نحوه تقسیم سود مشارکت در سرمایه‌ گذاری

در یک نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری لازم است نحوه تقسیم سود، زمان تقسیم سود و روش پرداخت آن تعیین گردد. این نحوه تقسیم سود عمدتا به دو حالت است؛ در قرارداد مشخص می‌شود که به‌عنوان مثال در پایان هر ماه یا هر سال، سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌‌ها در طول همان سال، محاسبه و به نسبت سهم‌الشرکه شرکا به آن‌ها پرداخت می‌شود. همچنین ممکن است در مواردی طبق تصمیم اکثریت شرکا یا شرکایی که بیش از نصف سرمایه را در اختیار دارند تصمیم بگیرند که سود تقسیم نشود و انباشته شود تا در فواصل گوناگون طبق تصمیم شرکا بین آن‌ها تقسیم شود.

اداره امور مشارکت در سرمایه گذاری

با انعقاد قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری، مدیرانی از بین خود شرکا وظیفه هدایت شرکت را بر عهده می‌گیرند. به این صورت است که شرکا یا شرکایی که بیش از نصف سرمایه را در اختیار دارند مدیرانی را از بین خودشان انتخاب می‌کنند که این مدیران از زمان تشکیل شرکت تا انحلال شرکت در این سمت باقی می‌مانند. مگر آن که شرکایی که بیش از نصف سرمایه را دارند درخواست عزل او را کنند. در چنین حالتی مدیر عزل شده یک ماه زمان دارد تا گزارش اقدامات و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده از طرف شرکت را ارائه دهد. البته خود مدیران هم می‌توانند درخواست کناره‌گیری کنند و در این حالت نیز موظف‌اند گزارش عملکردشان را ارائه کنند.

نحوه ورود و خروج شرکا از نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری

در مواقع ورود شخص جدید به شرکت، شرکا می‌توانند در خصوص نحوه حضور او در نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه‌ گذاری پیش‌بینی کنند. همچنین هر یک از شرکا که تمایل به خروج از شرکت داشته باشد باید در قرارداد مشخص شود که به چه ترتیبی باید عمل نمایند. باید در نظر داشت که برای خروج از شرکت، باید سه ماه جلوتر درخواست خروج توسط شریک به مدیر اجرائی تسلیم شود. مدیر اجرائی نیز یک هفته از تاریخ دریافت درخواست فرصت دارد که به سایر شرکا اطلاع دهد.
در این حالت جلسه‌ای تشکیل می‌شود و سایر شرکا تصمیم می‌گیرند که یا سهم‌الشرکه آن شریک را خریداری یا با او تسویه کنند. برای تسویه با شریکی که قصد خروج دارد باید آورده او به شرکت و سود احتمالی متعلق به او که هنوز پرداخت نشده است، پرداخت شود.

حل و فصل اختلافات احتمالی در قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری

ممکن است بین طرفین یک قرارداد اختلافاتی ایجاد شود که باید در یکی از بندهای قرارداد نحوه حل و فصل آن به صورت دقیق ذکر گردد. البته باید بگوییم یکی از اصلی‌ترین راه‌های حل و فصل اختلافات بین طرفین یک قرارداد، مراجعه به دادگاه است که می‌توان پیش از این اقدام افراد خود برای صلح و سازش تلاش کنند. در صورت عدم نتیجه گیری به دادگاه مراجعه کنند.

این نکته‌ها را در نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری فراموش نکنید!

• مسئولیت نسبت به سرمایه گذاری ها و عملیات شرکت بر عهده کلیه شرکا است. در مقابل مراجع دولتی و قضایی و شخص ثالث تمامی شرکا پاسخگو هستند.
• هر سرمایه گذاری که توسط شرکت انجام می‌شود به نمایندگی از تمامی شرکا است. مدیران با هر امضایی که ذیل اسناد می‌کنند نمایندگی خود را اظهار می‌کنند.
• اگر فردی از شرکا فوت کند و قائم مقام جایگزین او شود، نیاز به تایید سایر شرکا نیست. ولی برای ورود عضو جدید باید موافقت شرکایی که بیش از نصف سرمایه را در اختیار دارند وجود داشته باشد.
• در قرارداد شراکت میان دو نفر یا بیشتر‌، عموما قراردادها مسئولیت و تعهداتی را به طرفین تحمیل می‌کنند. از همین رو نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری باید به گونه‌ای نوشته شود که در صورت عدم انجام تعهدات طرفین امکان فسخ قرارداد مشارکت مدنی وجود داشته باشد. در واقع باید در قرارداد ذکر گردد در چنین شرایطی افراد دارای چه حقوق و تعهداتی هستند.

جمع‌بندی

برای تنظیم قرارداد مشارکت سرمایه گذاری و شروع کسب‌وکار باید از نکات حقوقی آن نیز اطلاعات کافی داشته باشید. در غیر این صورت حتما قبل از امضای این قرارداد با یک مشاور حقوقی متخصص آن را بررسی و از منافع و سود خود اطمینان حاصل کنید.

بدین منظور می‌توانید از بخش تنظیم و بررسی قرارداد وینداد ، نمونه قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری مختص کسب‌وکار خود را که تمامی الزامات حقوقی در آن رعایت شده است برای خود تنظیم کنید.

سوالات متداول

چه اقداماتی لازم است برای جلوگیری از فسخ قرارداد مشارکت سرمایه‌گذاری انجام شود؟

طرفین باید تایید کنند که از موضوع مشارکت سرمایه‌گذاری، دامنه قرارداد، الزامات تعریف شده در آن و ریسک‌های مربوط به اجرای پروژه مطلع هستند. با این حال، طرفین با توافق یکدیگر می توانند قرارداد را اقاله کنند.

در صورت افشای اطلاعات و اسناد محرمانه چه کسی مسئول است؟

طرفین باید ضمن قرارداد متعهد شوند که اطلاعات و اسناد در اختیار آن‌ها محرمانه بوده و در صورت افشا آن، مسئولیت کیفری و جبران خسارات اعم از مادی، معنوی و اعتباری بر عهده‌شان است.