قرارداد مشارکت سرمایهگذاری را میتوان یک قرارداد بسیار کاربردی در حوزهٔ کسب و کار در نظر گرفت.
درواقع این قرارداد یک قرارداد مشارکت است که طبق ماده ۱۰ قانون مدنی منعقد شده و به موجب آن اشخاص حقیقی یا حقوقی سرمایه خود را اعم از مادی یا معنوی به صورت سهم الشرکه نقدی یا غیرنقدی ارزشیابی کرده و به نحو اشاعه و برای انجام کاری معین در زمینه فعالیتهای بازرگانی، خدماتی و تولیدی برای مدت زمان معین و به قصد کسب سود به کار میگیرند.
در این راستا توجه نمایید که تنظیم قرارداد مشارکت مدنی به جهت آنکه دارای پیچیدگیهای حقوقی بسیاری است، نکاتی را در پی دارد که در این مطلب به آنها میپردازیم.
مفهوم مشارکت مدنی
همانطور که در مقدمه بیان شد، مشارکت مدنی عبارتست از تلفیق سرمایه نقدی یا غیرنقدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد است که به نحو اشاعه و برای انجام کاری معیّن در زمینه فعالیتهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی به مدت زمان محدود به قصد انتفاع محقق میشود.
مشارکت مدنی به صورت کلی نسبت به موضوعات مختلفی صورت میگیرد که شامل صادرات کالا، بخش خدمات، بازرگانی داخلی، تولید و فروش محصول، واردات کالا به قصد فروش، احداث مسکن انفرادی و انبوه سازی، واردات ماشین آلات و مواد اولیه و ابزار کار است.
مشارکت مدنی دارای ویژگیهایی میباشد. اولین ویژگی مشارکت مدنی آن است که کاملاً برخلاف قرارداد مضاربه که سرمایه نقدی را فقط مالک تأمین میکند، تأمین سرمایه اعم از نقدی و غیر نقدی به مشارکت شرکاء تأمین میشود.
ویژگی دیگر مشارکت مدنی عبارتست از آنکه شرکاء سهم الشرکه نقدی خود را در اختیار شرکت یا موسسه قرار داده و اگر تمام یا بخشی از سهم الشرکه غیرنقدی باشد، بایستی با توافق شرکاء، تقویم شده و ارزش ریالی آن در سرمایه اشتراکی منظور شود.
نمونه قرارداد مشارکت سرمایهگذاری
ماده ۱- موضوع قرارداد
ماده ۲- مرکز اصلی
ماده ۳- مدت مشارکت مدنی
ماده ۴- سرمایه
ماده ۵ – سود وزیان
ماده ۶- مدیریت اجرایی
ماده ۷-وظایف مدیر اجرایی
ماده ۸- سایر حقوق و تعهدات طرفین
ماده ۹- فسخ قرارداد
ماده ۱۰- فورس ماژور
ماده ۱۱- حفظ اسناد و اطلاعات
ماده ۱۲- حل اختلاف
ماده ۱۳- اقامتگاه قانونی و مکاتبات.
ماده ۱۴ – نسخ قرارداد
به خاطر داشته باشید که اگر شما نیز به دنبال انعقاد قرارداد مشارکت سرمایهگذاری هستید، میتوانید به بخش درخواست ثبت تنظیم قرارداد مراجعه کرده تا قراردادی مختص خودتان با در نظر داشتن جمیع شرایطتان داشته باشید.
نکات حقوقی قرارداد مشارکت سرمایهگذاری
۱. به منظور جلوگیری از بروز اختلافات حقوقی حتماً در قرارداد مشارکت سرمایهگذاری مدت زمان معین نموده و میزان سهمالشرکه هر یکی از شرکا را به تفکیک معین و مشخص نمایید.
۲. در بخش میزان سرمایه علاوه بر تفکیک سهم الشرکه هر یک از سرمایهگذاران ضرورت دارد تا این بخش به دو قسم سرمایه نقدی و غیرنقدی تقسیم شود. در بخش سرمایه غیرنقدی میبایست ارزش ریالی آوردههای غیرنقدی با تراضی سرمایهگذاران برآورد گردد.
۳. علاوه بر موارد فوق ضرورت دارد که صراحتاً در این قرارداد مشخص شود سرمایه به چه حسابی واریز شده و در اختیار چه شخصی قرار میگیرد.
۴. همانطور که میدانید هدف از این قرارداد کسب سود است بنابراین ضرورت دارد که به صورت مشخص و معین میزان سهم هر یک از شرکا از سود بدست آمده مشخص شده و به جهت جلوگیری از ربوی شدن قرارداد، بایستی سهم هریک از سرمایهگذاران در زیان وارده نیز پیشبینی شود.
۵. لازم است به منظور جلوگیری از فسخ قرارداد، در ضمن آن مشخصاً درج شود که طرفین تأیید مینمایند از موضوع مشارکت سرمایهگذاری مطلع بوده و دامنه قرارداد و الزامات تعریف شده در آن و همچنین تمامی ریسکهای مربوط به اجرای پروژه را بررسی نمودهاند.
همچنین سرمایهگذاران صراحتاً اعلام نمایند که دانش فنی و سایر نیازمندیهای اجرای تعهدات خود را در اختیار داشته و یا میتوانند تأمین کنند و هیچگونه امر مجهول و مبهمی برای آنها وجود ندارد که بعداً بتوانند در مورد آن به جهل خود استناد نمایند.
۶. در این قرارداد این امکان وجود دارد که در ضمن آن قید شود، طرفین با توافق یکدیگر میتوانند نسبت به اقاله این قرارداد اقدام نمایند.
۷. همانند سایر قراردادهایی که در حوزه مشارکت مدنی منعقد میشود، مهم است که در قرارداد وقوع شراط فورس ماژور نیز پیشبینی گردد.
بدین شرح که اگر اجرای تعهدات موضوع این قرارداد توسط هریک از طرفینیا سرمایهگذاران، به دلیل وقوع حوادث غیرمترقبه و وقایعی که از کنترل معقول طرفین خارج است همانند جنگ، سیل یا زمین لرزه، بحرانهای اقتصادی، متوقف گردد و یا به تأخیر افتد، طرف مربوطه از وظیفهٔ انجام تعهدات موقوف شده تا زمانیکه اثر فورس ماژور متوقف گردد، معاف خواهد بود.
۸. نکتهٔ مهم دیگری که لازم است در قرارداد مشارکت سرمایهگذرای درج شود، پیشبینی بندی در رابطه با حفظ محرمانگی اطلاعات است.
با این توضیح که طرفین قرارداد متعهد شوند که کلیه اطلاعات و اسنادی که در اختیار آنها قرار میگیرد را محرمانه تلقی کرده و از افشای آنان خودداری نمایند.
در غیر این صورت متخلف علاوه بر مسئولیت کیفری، متعهد به جبران خسارات مادی، معنوی و اعتباری ناشی از آن به طرف مقابل است.
سخن آخر
قرارداد مشارکت سرمایهگذاری از جمله قراردادهای مهمی است که به منظور تأمین منابع مالی شرکتها یا سایر فعالیتها و به منظور کسب سود و منفعت صورت میگیرد. در این مطلب ضمن بیان نکات مهم این قرارداد، شرح مختصری از مفهوم مشارکت مدنی و نمونه قرارداد مشارکت مدنی سرمایهکذاری مورد توجه قرار گرفته است.
سوالات متداول
قرارداد مشارکت در سرمایه گذاری را برای چه مواردی میتوانم استفاده کنم؟
مشارکت سرمایهگذاری نسبت به موضوعات مختلفی مثل صادرات کالا، بازرگانی داخلی، تولید و فروش محصول، احداث مسکن انفرادی و انبوه سازی، واردات ماشین آلات و مواد اولیه صورت میگیرد.
آیا در قرارداد مشارکت سرمایهگذاری میتوانم از محرمانگی اطلاعات استفاده کنم؟
بله. با این توضیح که طرفین قرارداد متعهد شوند که کلیه اطلاعات و اسنادی که در اختیار آنها قرار میگیرد را محرمانه تلقی کرده و از افشای آنان خودداری نمایند.