به دلیل سهولت استفاده و ظرفیت بالای قرارداد مشارکت، این قرارداد در دسته متداول‌ترین قراردادهای حقوقی ما بین افراد جامعه قرار می‌گیرد. این واقعیت سبب می‌شود تا بروز مشکلات و اختلافات حقوقی در این قراردادها، به طور مداوم صورت بگیرد. یکی از مهم‌ترین سازوکارهای حل اختلاف در این قراردادها، استفاده از نهاد داوری است.
در این مطلب قصد داریم تا با توضیح قرارداد مشارکت، بررسی کنیم که داور در قرارداد مشارکت چه نقشی دارد و چگونه می‌تواند به طرفین قرارداد کمک کند.
قرارداد مشارکت چیست و چه کاربردی دارد؟
بسیاری از افراد برای شروع یک کسب‌وکار نیاز به همراهی اشخاصی دارند که یا به لحاظ مالی و یا از نظر تخصص و مهارت در امور با آنها مشارکت داشته باشد. قرارداد مشارکت قراردادی است که مورد استفاده عده زیادی از مردم برای شروع به تجارت و یا رونق کسب‌وکار خود به کار می‌رود. مزیت مهم قرارداد مشارکت این است که به کمک آن افراد بدون آنکه در قید و بند تشریفات ثبت شرکت تجاری باشند، می‌توانند به آسانی به تجارت بپردازند.
قرارداد مشارکت باید حول یک موضوع خاص و برای مدتی خاص بین طرفین منعقد شود و در آن حدود تعهدات و حقوق هر شریک معین شود. پیشتر در وینداد به بندهای قرارداد مشارکت به طور مفصل پرداخته‌ایم. یکی از بندهای مهم این قرارداد بند حل اختلاف است که به موضوع روش حل اختلافات ناشی از قرارداد مشارکت می‌پردازد. توسل به داوری به عنوان روشی مناسب برای حل اختلافات در قرارداد مشارکت، در ادامه بررسی می‌شود.
منظور از ارجاع اختلافات به داوری چیست؟
داوری به عنوان روشی نوین و کارآمد در حل و فصل اختلافات روز به روز از محبوبیت بیشتری نزد مردم برخوردار می‌شود. استفاده از داوری مزایای متعددی به نسبت رجوع به دادگاه برای طرفین قراردادها دارد. در روش داوری، طرفین با انتخاب داور یا داوران مورد نظر خود سعی در حل اختلافات حقوقی خود می‌کنند. یکی از مهم‌ترین مزایای روش داوری در قرارداد مشارکت، این است که طرفین قرارداد می‌توانند در مدت زمانی کوتاه به نتیجه دلخواه خود برسند و از تشریفات طولانی دادرسی قضایی به دور باشند.
استفاده از داوری در قرارداد مشارکت با دو روش عمده عملی می‌شود که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
چگونه از داوری در قرارداد مشارکت استفاده کنیم؟
حال که از مزایای داوری برای قراردادهای شما گفته‌ایم، به شیوه استفاده از داوری می‌پردازیم. استفاده از روش داوری در قرارداد مشارکت می‌تواند به دو شکل انجام بگیرد:
۱) قید شرط داوری در قرارداد مشارکت
در این روش، طرفین قرارداد مشارکت، در هنگام تنظیم قرارداد مورد نظر خود، در قسمت حل اختلاف، ارجاع اختلافات خود به داوری را مشخص می‌کنند. به این معنا که با استفاه از ظرفیت شرط داوری، پیش از وقوع اختلافات خود می‌توانند توافق خود را برای ارجاع به داوری مورد نظر خود معین کنند.
این شیوه از ارجاع به داوری کمک می‌کند تا زمان وقوع اختلافات طرفین مشکلی برای تعیین داور و شرایط آن نداشته باشند و همه چیز در خصوص داوری، از قبل مورد توافق آنها قرار گرفته باشد به همین خاطر پیشنهاد وینداد نیز این شیوه ارجاع داوری است.
۲) تنظیم موافقت‌نامه داوری پس از بروز اختلاف
گاهی ممکن است طرفین قرارداد، به علل مختلف نظیر غفلت، عدم آگاهی حقوقی و یا اعتماد قبلی به یکدیگر، از شرط داوری در قرارداد مشارکت خود استفاده نکنند. در چنین حالتی آنها می‌توانند پس از برخورد با یک اختلاف حقوقی، طی یک قرارداد جدید، شرایط داوری را معین کنند. البته توافق بر سر داوری و فرعیات آن پس از بروز اختلاف چندان ساده نخواهد بود.
در نهایت باید تاکید کرد که اگر طرفین قرارداد مشارکت به هیچ یک از دو شیوه بالا علاقه نداشته باشند همچنان حق رجوع به دادگاه و طی کردن فرایند دادرسی را خواهند داشت.
ویژگی داور مناسب برای قرارداد مشارکت چیست؟
انتخاب داور برای قرارداد مشارکت ممکن است از مسیرهای گوناگونی انجام شود. اما مهم‌ترین نکته در این زمینه این است که داور مورد نظر حتما دارای تخصص و سابقه کافی در زمینه موضوع قرارداد شما باشد.
به طور مثال ممکن است قرارداد مشارکت شما با موضوع ساخت‌وساز باشد و به بیان دیگر، قرارداد مشارکت در ساخت باشد. به دلیل وجود ظرافت‌های حقوقی موضوع مشارکت در ساخت، داور مورد نظر حتما بایستی در حیطه ساخت‌وساز و قراردادهای عمرانی دارای اطلاعات باشد. چرا که دخالت یک داور ناآگاه و غیرمتخصص در قرارداد مشارکت می‌تواند نتایج زیان‌باری برای شرکا داشته باشد.
استفاده از داوران معتمد نهادهای مختلف مانند کانون وکلا یا کارشناسان رسمی متخصص در برخی سازمان‌های تخصصی مانند نظام مهندسی، می‌تواند راهکار مناسبی در این زمینه باشد.
نیازی به راهنمایی درباره نقش داور در قرارداد مشارکت دارید؟
استفاده از داور در قرارداد مشارکت روشی است که بسیاری از شرکا می‌توانند برای حل اختلافات خود به آن اعتماد کنند. اما نباید فراموش کرد که انتخاب داور مناسب و همچنین نگارش شرط داوری دقیق و یا تنظیم قرارداد داوری بدون اشکال، اهمیتی حیاتی در حل اختلافات ناشی از قرارداد مشارکت دارد.
به همین خاطر پیشنهاد می‌شود تا برای استفاده از ظرفیت داوری در قرارداد مشارکت از راهنمایی صاحب‌نظران حقوقی استفاده کنید. ما در وینداد با داشتن متخصصان حقوق قراردادها و کارشناسان حقوقی مطلع از داوری، می‌توانیم به شما در تمام زمینه‌های مرتبط با داوری در قرارداد مشارکت کمک کنیم.
