به طور حتم تاکنون به کرات در خصوص قرارداد کار و قانون حاکم بر آن که به قانون کار معروف می‌باشد، بسیار شنیده اید. ما نیز در مطالب پیشین در خصوص قرارداد کار و انواع قرارداد کار و شرایط آن مطالب زیادی را به اشتراک گذارده ایم که جهت مرور آن مطالب میتوانید قبل از خواندن این مطلب ابتدا به آنها مراجعه کنید.
همه ما در بدو استخدام قراردادی را منعقد میکنیم که طی آن حقوق و تعهداتی برای هر دو طرف این قرارداد که کارگر و کارفرما میباشند، مشخص میگردد. در عین حال که قانون کار عموماً به سمت حمایت از کارگر سوق دارد لکن در این میان برخی اقدامات وجود دارد که میتواند ضمانتی برای کارفرما باشد. ما در این مطلب در صدد هستیم تا در خصوص یکی از مهمترین مباحث حقوق کار و استخدام با عنوان ضمانت قرارداد کار صحبت کنیم و به یکی از رایجترین این ضمانتها با عنوان چک یا سفته بابت حسن انجام کار بپردازیم.
سفته حسن انجام کار چیست؟
اشاره کردیم که یکی از رایجترین ضمانت قرارداد کار که همچنان نیز مورد اقبال کارفرمایان قرار دارد، اخذ سفته یا چک از کارگران و کارمندان بابت حسن انجام کار می‌باشد.
سفته یک سند تجاری است نظیر چک. بنابراین میتوان گفت اصلیترین کاربرد سفته همان است که در قانون تجارت بیان گردیده و به سفته وصف سند تجاری داده است. در واقع فرد با صدور سفته تضمین مینماید که در تاریخ مشخصی مبلغ مشخصی را به حساب فرد معین و مشخصی واریز نماید.
در کنار وصف تجاری سفته، کاربرد دیگری هم وجود دارد که آن اخذ سفته بابت حسن انجام کار از سوی کارفرمایان می‌باشد.
در بسیاری از موارد و برای بسیاری از ما پیش آمده است که زمانی که برای استخدام به شرکتی مراجعه میکنیم، کارفرما از ما سفته یا چک بابت حسن انجام کار مطالبه مینماید. هرچند عنوان آن کمی مبهم است اما در واقع این سفته یا چک وسیلهای است تا کارفرما نسبت به انجام کار توسط کارگر و میزان تعهد او نسبت به کار مطمئن گردد و یا در صورت بروز خسارات احتمالی از سوی کارگر بتواند آن خسارات را از محل سفته یا چک ضمانت قرارداد کار جبران نماید.
اگر چه ممکن است نظرات مختلفی در خصوص مطالبه چک یا سفته بابت حسن انجام کار وجود داشته باشد، ولی به لحاظ قانونی هیچ گونه منعی در خصوص مطالبه چک یا سفته بابت حسن انجام کار پیشبینی نشده و بنابراین وصول این قبیل تضمینها از سوی کارفرمایان قانونی تلقی میگردد.
در نگاه اول کسانی که مشتاق استخدام و به دست آوردن شغل و جایگاه اجتماعی است، سریعاً و بدون هیچ گونه دقت در مفاد آن سفته یا چک بابت حسن انجام کار را به کارفرما تحویل مینمایند اما لازم است بدانیم صدور چک یا سفته بابت حسن انجام واجد برخی نکات حقوقی است که لازم است پیش از هرگونه اقدامی این نکات را را در نظر بگیریم.
نکات سفته یا چک بابت حسن انجام کار
صدور سفته یا چک بابت حسن انجام کار یا ضمانت قرارداد کار در حالت کلی مانند صدور چک یا سفته به عنوان سند تجاری است و نکاتی که در قانون تجارت عنوان گردیده است، در این موارد نیز باید مد نظر قرار گیرد.
سایر نکات حقوقی ضروری عبارت است از:
1-در صدور سفته به عنوان یک سند تجاری در قسمت تاریخ، تاریخ پرداخت وجه درج میگردد در حالی که در صدور سفته بابت حسن انجام کار از آنجایی که هدف از تنظیم آن جابه جایی پول نمیباشد بنابراین درج تاریخ بلاوجه است و در قسمت تاریخ پرداخت سفته به جای درج تاریخ، باید عبارت سفته یا چک بابت حسن انجام کار یا بابت ضمانت قرارداد کار درج گردد. درج این عبارت در چکی که بابت حسن انجام کار صادر گردیده است، وصف کیفری چک را زائل مینماید.
2- باید در متن درج گردد که سفته یا چک در وجه چه کسی یا چه شرکتی صادر گردیده است و قید حواله کرد چک یا سفته را حتماً خظ بزنید. این امر از آن جهت اهمیت دارد که سفته یا چک بدون درج نام دارنده در وجه حامل محسوب شده و در نتیجه هر شخصی دارنده آن محسوب شده و میتواند وجه اسناد را وصول نماید.
3- در صورت مطالبه سفته یا چک بابت حسن انجام کار، شماره سفته یا چکی که بابت حسن انجام کار تحویل کارفرما میدهید را در قرارداد درج و یک نسخه از قرارداد کار را حتماً نزد خود نگه دارید.
4- یک نسخه کپی از سفته یا چک بابت حسن انجام کار مشتمل بر امضای کارفرما یا انتهای برگه سفته یا چک را نزد خود نگه دارید تا در صورت امتناع کارفرما از استرداد سفته بعد از قطع هرگونه همکاری شما بتوانید از طریق مراجع قضایی و با طرح دادخواست استرداد سفته، عودت سفته را پیگیری نمایید.
5- به هیچ عنوان چک یا سفته سفید امضا به کارفرمای خود تحویل ندهید! زیرا در صورت وقوع هرگونه مشکلی بار اثبات آنکه این چک یا سفته بابت حسن انجام کار صادر گردیده است، با صادرکننده می‌باشد.
لازم است بدانید که در بسیاری از موارد عدم رعایت همین نکات به ظاهر ساده اسباب بسیاری از مشکلات حقوقی را فراهم نموده است. همچنین بدانید که در صورت صدور سفته یا چک بابت حسن انجام کار تا زمانی که شرایط استخدامی شما محقق نگردیده است، امکان وصول برای کارفرما میسر نمیباشد.
شرایط وصول چک یا سفته بابت حسن انجام کار
در صورتی که کارگر آیین نامه های داخلی و قواعد و مقرراتی که کارفرما وضع نموده است را رعایت ننماید و از این طریق خسارتی به کارفرما یا کارگاه وارد گردد و قصور کارگر نیز اثبات گردد، در این موارد کارفرما میتواند خسارت وارده را از محل چک یا سفته حسن انجام کار جبران نماید.
نتیجه گیری
با در نظر گرفتن آنچه در این مطلب اشاره نمودیم در حال حاضر کارفرمایان محق در مطالبه ضمانتی بابت حسن انجام کار هستند که در قالب چک یا سفته اجرایی میگردد. علیرغم وجود این امر در صورتی که کارگر از کلیه نکات حقوقی لازم در خصوص صدور چک یا سفته بابت حسن انجام کار و مفاد متن قرارداد کار مطلع گردد، میتواند با خیالی آسوده تضمین مورد نیاز را در اختیار کارفرما قرار دهد.
بنابراین نظر به اهمیت این موضوع بهتر است قبل از صدور چک یا سفته به عنوان تضمین قرارداد کار با مشاورین حقوقی وینداد در این خصوص مشاوره نمایید و از راهنمایی های آنها بهره بگیرید.
