قانون کار ایران دربردارنده مقررات و ضوابط مهم در رابطه استخدامی میان کارگر و کارفرما است. یکی از موضوعات مهم در حقوق کار، موضوع قانون لباس کار است که به موضوع لباس کار کارگر در محیط کارگاه می‌پردازد.
در این مطلب به سراغ قانون لباس کار کارگر رفته‌ایم و مستندات قانونی مسئولیت تامین لباس کار کارگر و به عبارت دیگر حق لباس در قانون کار را بررسی کرده‌ایم.
با ما همراه باشید.
منظور از لباس کار کارگر چیست؟
پیش از ورود به بحث ابتدا لازم است تا مفهوم لباس کار کارگر به عنوان یکی از قوانین قرارداد کار تشریح شود. به طور عرفی لباس کار کارگر شامل لباس و تجهیزاتی است که برای ایمنی کارگر در محیط کار تهیه می‌شود.
از این رو، لباس کار در کارگاه‌های مختلف می‌تواند شامل شلوار و بالاپوش مخصوص، کلاه ایمنی، کفش مخصوص، گوشی حفاظتی، انواع طناب و کابین، عینک و محافظ چشم، سپرهای محافظ صورت، فیلتر جوشکاری، ماسک صورت، فیلترهای گازی، سرپنجه، پیش‌بند، دستکش و بازوبند حفاظتی و غیره باشد.
مسئولیت تامین لباس کار کارگر بر عهده کیست؟
یکی از سوالات مهم در حوزه قانون لباس کار این است که اصولا مسئولیت تامین لباس کار کارگر با کارفرما یا کارفرما است؟
در پاسخ باید به سراغ متون قانونی رفت و احکام مندرج در مقررات را استخراج کرد. در خصوص لباس کار کارگر، آیین نامه وسایل حفاظت فردی که توسط اداره کل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تدوین شده است، مرجع اصلی به حساب می‌آید. البته باید این تفاوت قرارداد کار معین و پیمانی را نیز در این بخش در نظر داشته باشید.
ماده ۲ این آیین نامه بیان می‌دارد:
کارفرما مکلف است وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع و محیط کار و مخاطرات احتمالی را به تعداد کافی تهیه و به صورت رایگان در اختیار کارگران قرار دهد.
بنابراین قانون لباس کار این است که کارفرما لباس کار کارگر را متناسب با نوع کار وی به او بدهد و از این جهت مسئولیت قانونی دارد.
در ضمن، کارفرما مکلف است تا آموزش مورد نیاز برای استفاده از تجهیزات و لباس کار کارگر را نیز به او ارائه کند. این موضوع می‌تواند در قرارداد کار نیز مورد تاکید مجدد قرار بگیرد.
قانونا چند دست لباس باید در اختیار کارگر قرار بگیرد؟
حال که متوجه شدیم مسئولیت تهیه لباس کار کاگر با کارفرما است، موضوع مهم دیگر این است که کارفرما موظف است در طول سال چند دست لباس به کارگر بدهد؟
مطابق ماده ۶۱ آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها، کارفرما موظف است در هر سال دو دست لباس کار به طور رایگان در اختیار کارگر بگذارد.
کیفیت لباس نیز باید به گونه‌ای باشد که کارگر بتواند به راحتی وظایف شغلی خود را انجام دهد و از نظر ایمنی نیز تامین باشد.
آیا کارمندان اداری کارگاه هم مشمول دریافت لباس کار هستند؟
تصور اولیه این است که قانون لباس کار در خصوص کارگران بخش فنی و عملیاتی کارگاه معنا دارد. اما باید توجه داشت که الزام به تحویل لباس کار کارگر یا به عبارت دیگر حق لباس در قانون کار به کلیه کارگران مشمول قانون کار وجود دارد.
به همین خاطر تقاوتی ندارد کارگران کارگاه در کدام بخش مشغول به فعالیت هستند. در هر حال، کارفرما وظیفه دارد دو دست لباس در سال در اختیار آن‌ها بگذارد.
آیا می‌توان به جای لباس کار، قیمت آن را به کارگر پرداخت؟
برخی کارفرماها تمایل دارند به جای تهیه لباس کار، مبلغ و پول آن را به کارگر پرداخت کنند. چنین موضوعی، منع خاصی ندارد اما باید توجه داشت که اگر کارفرما پول خرید لباس کار کارگر را به او پرداخت بایستی بر تهیه شدن لباس توسط کارگر نیز نظارت کند.
در واقع این مبلغ باید صرفا برای خرید لباس کار توسط کارگر هزینه شود. به همین خاطر کارفرما موظف است پس از پرداخت مبلغ به کارگر، از وی درخواست خرید لباس تا زمان خاصی را داشته باشد و پس از تهیه لباس نیز کیفیت و ایمنی آن را بررسی و تایید کند.
اگر کارگر از لباس کار مخصوص استفاده نکند، چه می‌شود؟
گاهی ممکن است کارفرما به تعهدات قانون لباس کار کارگر عمل کند و لباس را تهیه و با آموزش لازم به کارگر ارائه کند اما کارگر در حین کار از لباس و تجهیزات تهیه شده استفاده نکند.
قانونا، کارگران موظف هستند تا لباس کار و تجهیزات ایمنی تهیه شده را در حین کار استفاده کنند. اگر این عمل را انجام ندهند، کارفرما مسئولیتی ندارد و در صورت بروز حادثه، کارگر مسئول خواهد بود.
همچنین اگر اختلافی ناشی از این موضوع به وجود آمد، طرفین باید به هیات‌های حل اختلافت کارگر و کارفرما مراجعه کنند.
جمع‌بندی
در این مطلب به موضوع مهم قانون لباس کار کارگر و حق لباس در قانون کار پرداختیم. نباید فراموش کرد که اصولا مقررات قانون کار پیچیدگی‌های نسبتا زیادی دارد که ممکن است در هر موضوعی سبب ایجاد اختلاف میان کارگر و کارفرما شود.
به همین خاطر توصیه می‌شود اگر درباره لباس کار کارگر یا سایر موضوعات مرتبط با حقوق کار سوالی دارید، از تخصص کارشناسان حقوقی استفاده کنید.
سوالات متداول
مسئولیت تهیه لباس کارگر با چه کسی است؟
مسئولیت تهیه لباس کار کاگر با کارفرما است
کارفرما چند دست لباس می‌تواند برای کارگر تهیه کند؟
کارفرما موظف است در هر سال دو دست لباس کار به طور رایگان در اختیار کارگر بگذارد.
سلام ایا کارفرما موظف است کاپشن جهت زمستان برای کارگر تهیه کند
باسلام و احترام
کارفرما مکلف است وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع و محیط کار و مخاطرات احتمالی را به تعداد کافی تهیه و به صورت رایگان در اختیار کارگران قرار دهد. درصورتیکه محل کار به صورتی باشد که کارگر در معرض سرما باشد، کارفرما می بایست کاپشن تهیه کند
با سلام، آیا کفش هم شامل لباس کار می شود؟
با سلام و احترام
این موضوع با توجه به نوع کار شما تعیین می‌شود برای مثال در کارگاه‌هایی که نیاز به استفاده از لباس ایمنی هست، شامل کفش هم خواهد شد
سلام آیا کارگر نسبت به ندادن لباس و کفش کار می تواند شکایت کند
با سلام و احترام
اگر طبق مقررات قانونی الزامی برای تهیه لباس به جهت حفظ ایمنی کارگر وجود داشته باشد، بله کارفرما موظف به تامین لباس و کفش است. در غیر این صورت کارفرما مسئولیتی از این بابت ندارد.
با سلام .در خصوص پوشش بانوام در محیط اداری هرچی میحونم فقط درمورد حجاب و بایدها نوشته.هیچ جا اشاره نکرده اگر کارفرما فرمی رو به کارمند بده و اجبار کنه که باید اینو بپوشید اما فرم مورد نظر به لحاظ المان های بهداشتی و جنس متناسب نباشه و سلامت فرد رو به خطر بیندازه میشه از پوشیدن آن سر باز زد؟ در محل کار من فرم هایی که داده میشه الیاف بی کیفیت و پلاستیکی هستند بسیار ضخیم و در فصل تابستان ایجاد حساسیت میکنن برای شخص من.ولی حراست دایما تاکید می کنه که بهتون فرم دادیم باید همینو بپوشید
سلام
بنده و همکارانم به مدت ۸ ماه در سال ۱۴۰۱ برای شرکتی کار کردیم ایشون مبلغ حق لباس سالیانه رو یک میلیون و دویست در نظر گرفتند و بر همین اساس گفتند به ازای هر ماه کارکرد یکصد هزارتومان به شما تعلق میگیرد و در نهایت مبلغ ۸۰۰ هزارتومان برای ما واریز کردند ایا این جور محاسبه صحیح بوده یا اینکه ایشانـمیبایست مبلغ دو دست لباس رو کامل پرداخت میکردند.؟
سلام وقت بخیر
میخواستم بپرسم اگر دو ماه بعد از خریدن فرم سازمانی استعفا داده باشیم مبلغ فرم رو باید ما پرداخت کنیم به مجموعه یا قانون من در آوردیه؟
سلام من با حکم کارمند و پست مسول دفتر شهردار در شهرداری هستم ولی با ابلاغ داخلی در واحد آتش نشانی بعنوان آتش نشان در شیفت و هم مسول آتش نشانی فعلیت دارم . می خواهم بدانم حق لباس من چگونه است. آیا با توجه به حکم مانند سایر کارکنان اداری که بصورت نقدی پرداخت می شود قبل دریافت است . البته مبلغ نقدی پرداختی به کارکنان اداری تقریبا دوبرابر قیمت لباس کارکنان آتش نشانی در سال است .سپاس
با سلام و احترام
با توجه به پیچیدگی مسئله مورد نظر شما، خواهشمند است به سایت وینداد مراجعه نموده و نسبت به ثبت درخواست مشاوره تلفنی اقدام نمایید تا کارشناسان متخصص ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
با تشکر
مجموعه حقوقی وینداد
سلام بنده در یک شرکت نساجی مدت ۱۱ سال بعنوان رنگرز کار کردم وهیچ لباس کاری نگرفتم حتی پولشو میتونم پول لباس کار سال‌های کارکرده رو بگیرم ممنون.
با سلام و احترام.
بر طبق ماده ۲ آیین نامه ی وسایل حفاظت فردی، کارفرما مکلف است وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع و محیط کار و مخاطرات احتمالی را به تعداد کافی تهیه و به صورت رایگان در اختیار کارگران قرار دهد.
بنابراین قانون لباس کار این است که کارفرما لباس کار کارگر را متناسب با نوع کار وی به او بدهد و از این جهت مسئولیت قانونی دارد.
بنده خدا موند با این جواب شما