اقامتگاه‌های بومگردی به عنوان جاذبه‌های مهم گردشگری در بسیاری از شهرهای ایران محسوب می‌شوند. تاسیس و بهره‌برداری از اقامتگاه‌های بومگردی مشروط به رعایت برخی مقررات و ضوابط حقوقی است که گاه نیاز به مشارکت میان افراد مختلف برای احداث این اقامتگاه را به وجود می‌آورد. یکی از ملزومات حقوقی تاسیس آن، تنظیم قرارداد بوم گردی است که به مشارکت در احداث اقامتگاه بوم گردی نیز شناخته میشود.
در این مطلب وینداد قصد داریم تا به موضوع قرارداد بومگردی و نکات مهم بندهای قرارداد احداث اقامتگاه بومگردی بپردازیم.
منظور از اقامتگاه بومگردی چیست؟
اقامتگاه بوم گردی مکانی است که در یک محیط و بافت بومی و طبیعی احداث میشود و با ساختار تاریخی، محیطی، عرفی، فرهنگی، معماری و… منطقه تناسب و همخوانی دارد. اقامتگاه بومگردی غالبا مکانی برای جذب گردشگر است که به واسطه آن عواید مالی برای بومیان منطقه نیز به وجود می‌آید.
برای احداث اقامتگاه بومگردی، اشخاص میتوانند برای تامین سرمایه، دریافت نمونه درخواست بوم گردی، محل اقامتگاه و غیره با یکدیگر در قالب قرارداد مشارکت همکاری کنند. بر اساس این قرارداد ممکن است یکی از طرفین محل اقامتگاه و دیگری سرمایه ساخت و راهاندازی آن را تامین کند. یا طرفین قرارداد، با تجمیع سرمایه‌های خود صفر تا صد احداث بومگردی را در قالب قرارداد انجام دهند. گاهی نیز ممکن است یک نفر سرمایه لازم را تامین کند و طرف دیگر مدیریت بومگردی را به عهده بگیرد. در هر صورت برای همکاری می‌توان قرارداد مشارکت تنظیم کرد.
در ادامه به مهم‌ترین بندهای مشارکت در احداث اقامتگاه بوم گردی اشاره می‌کنیم.
قرارداد بوم گردی چه بندهایی دارد؟
قرارداد احداث اقامتگاه بومگردی غالبا میان دو شخص تنظیم میشود که معمولا یک طرف وظیفه احداث و تجهیز اقامتگاه را بر عهده دارد و طرف دیگر نیز عهده‌دار اداره و مدیریت اقامتگاه بومگردی است.
به برخی از بندهای اساسی قرارداد بومگردی توجه کنید:
مشخصات طرفین قرارداد
در موضوع مشارکت در احداث اقامتگاه بومگردی معمولا طرفین قرارداد، اشخاصی حقیقی هستند. در این بند باید مشخصات شرکای قرارداد بومگردی را با رعایت موارد نام و نشانی، شماره ملی و مشاره تماس درج کرد.
موضوع قرارداد
بسته به نوع مشارکت در احداث اقامتگاه بومگردی، موضوع قرارداد باید تعیین شود. مثلا می‌توان در مواردی موضوع قرارداد را مشارکت در احداث و اداره یک واحد اقامتگاه بومگردی در شهر مورد نظر قید کرد.
نشانی دقیق محل مورد نظر برای احداث اقامتگاه بومگردی را می‌توان در همین بند و یا بندی مجزا تحت عنوان «محل انجام موضوع قرارداد» ذکر کرد.
مدت قرارداد
مدت قراردادهای مشارکت بستگی به نوع مشارکت دارد و می‌تواند از یک ماه تا یک سال یا بیشتر نیز ادامه یابد. همچنین قید امکان تمدید مدت قرارداد نیز در این بند اهمیت دارد.
میزان آورده طرفین قرارداد
غالبا در قراردادهای مشارکت، یک طرف سرمایه مالی را به همراه دارد و دیگری در انجام پروژه مشارکت تخصص لازم را داراست. در این بند باید نوع مشارکت در سرمایه گذاری یا به هر شکل دیگر در قرارداد بومگردی کاملا مشخص شود.
مثلا طرف اول دارای سرمایه یک میلیارد تومانی برای ساخت و تجهیز اقامتگاه بومگردی بوده و دیگری توانایی و تخصص اداره و دانش فنی مدیریت اقامتگاه بومگردی را دارد و یا هر دو طرف مبلغ مشخصی سرمایه را گردآوری کرده‌اند. فارغ از نوع مشارکت، در این بند باید آورده طرفین قرارداد تصریح شود.
تعهدات طرفین قرارداد
با توجه به فرض بند بالا (مشارکت مالی برای احداث و مشارکت فنی برای مدیریت)، تعهدات طرف اول قرارداد که غالبا شخصی است که مشارکت مالی دارد، احداث کامل اقامتگاه بومگردی، دریافت کلیه مجوزهای مرتبط، تجهیز اقامتگاه بومگردی و پرداخت کلیه هزینه‌های احداث و اداره اقامتگاه خواهد بود.
همچنین طرف دیگر قرارداد که در فرض موجود وظیفه اداره و تصدی مدیریت اقامتگاه بومگردی را بر عهده دارد، متعهد به حضور کامل در محل اقامتگاه بوده و انجام کلیه امور مرتبط با مدیریت اقامتگاه مانند تبلیغات و جذب گردشگر، نظارت بر رفتار پرسنل، پذیرش و اسکان گردشگران، دریافت وجوه پرداختی مسافران، رفع و رجوع مشکلات مسافران و ایرادات اموال اقامتگاه بومگردی، تهیه وسایل و مایحتاج مورد نیاز اقامتگاه و… را عهده دار خواهد بود.
شیوه تقسیم سود
نحوه مشارکت در قرارداد احداث اقامتگاه بومگردی می‌تواند متفاوت باشد. در فرض این مطلب که طرف اول سرمایه احداث و طرف دوم هم وظیفه مدیریت را بر عهده دارد، به نظر می‌رسد تقسیم سود ناشی از شراکت باید با توجه به نقش اساسی تامین سرمایه طرف اول، بیشتر به نفع وی باشد.
تعیین زمان و نحوه تقسیم سود نیز اهمیت زیادی دارد. مثلا ممکن است تقسیم سود به صورت ماهانه و پس از کسر هزینه‌های جانبی مانند قبوض آب و برق، تعمیرات و جایگزینی تجهیزات اقامتگاه و… صورت بگیرد و سهم طرف اول ۶۰ درصد سود خالص و سهم طرف دوم ۴۰ درصد باشد.
حل‌وفصل اختلافات
در تمامی قراردادهای مشارکت، مانند قرارداد مشارکت در احداث اقامتگاه بومگردی، موضوع حل اختلافات اهمیتی اساسی دارد چرا که طبیعت این قراردادها سبب میشود تا در اکثر موارد، طرفین آن با اختلافات حقوقی یا فنی متعددی روبرو شوند.
لازم به ذکر است که غالبا طریقه حل اختلافات قراردادهای مشارکت، در مرحله اول توسل به مذاکره و در مرحله دوم ارجاع به داور یا داوران متخصص در زمینه قراردادهای مشارکت است.
فسخ قرارداد
فسخ قرارداد می‌تواند از سوی هر دو شریک اتفاق بیافتد. طرف اول می‌تواند در صورت احراز کوتاهی، اشکال در روند مدیریت توسط طرف دوم یا با کسب نظر از داور متخصص قرارداد، اقدام به فسخ قرارداد کند.
همچنین طرف دوم هم می‌تواند در صورت وجود نقض تعهدات مالی طرف اول و عدم پرداخت هزینه‌های جاری مدیریت اقامتگاه بومگردی، از حق فسخ قرارداد استفاده کند.
قابل ذکر است که فسخ قرارداد غالبا با اعلام قبلی توسط طرف مایل به فسخ در بازه زمانی مورد توافق انجام میشود.
جمع‌بندی
اقامتگاه‌های بومگردی یکی از پرطرفدارترین انواع اقامتگاه‌ها در مناطق مختلف ایران هستند که می‌تواند درآمد زیادی برای جامعه محلی و همچنین سرمایه‌گذاران داشته باشد.
برای احداث اقامتگاه بومگردی معمولا افراد محلی سرمایه کافی ندارند و از این رو میتوانند برای تامین مالی با سرمایهگذار در قالب قرارداد مشارکت همکاری کنند. در این قرارداد نحوه همکاری و شرایط احداث اقامتگاه بوم گردی به‌طور کامل بیان خواهد شد که طرفین میتوانند اقدام به راهاندازی و احداث اقامتگاه بومگردی کنند.
با توجه به تخصصی بودن موضوع این قرارداد توصیه میشود که قرارداد خود را توسط کارشناسان حقوقی تنظیم کنید تا ریسک‌های آن به حداقل برسد.
در این مطلب سعی شد برخی مهم‌ترین نکات قرارداد مشارکت در احداث اقامتگاه بومگردی پوشش داده شود. اصولا قراردادهای مشارکت حاوی نکات حقوقی زیادی هستند که باید در هر مورد به دقت بررسی شوند. به بیان دیگر تنظیم قراردادهای مشارکت بدون استفاده از تخصص کارشناسان حقوقی تبعات زیادی به همراه دارد.
سوالات متداول
برای راهاندازی بومگردی چه قراردادی مناسب است؟
سرمایهگذار و شخصی که مدیریت بومگردی را برعهده میگیرد، میتوانند در قالب قراردداد مشارکت در احداث بومگردی با یکدیگر همکاری کنند.
نحوه تقسیم سود در قرارداد مشارکت اقامتگاه چگونه است؟
تقسیم سود و زیان در این نوع قراردادها بنا به توافق انجام میشود.
