با توجه به افزایش میزان روابط کارگری و کارفرمایی و انعقاد قرارداد کار، وزارت کار طرحی را تحت عنوان طرح طبقه بندی مشاغل معرفی نمود تا این روابط ساماندهی شوند. به موجب این طرح که در ذیل بدان پرداخته می‌شود، قرارداد کار منطبق با طرح طبقه بندی مشاغل بایستی منعقد شود.
جهت آشنایی با قرارداد مذکور و جزییات این طرح با ما همراه باشید تا ابتدا با طرح طبقه بندی مشاغل و تعریف قرارداد کار آشنا شده، سپس نمونه طرح طبقه بندی مشاغل کارگری و نمونه حکم طرح طبقه بندی مشاغل را بیان کنیم.
طرح طبقه بندی مشاغل چیست؟
تعریفی که از این طرح ارائه شده است عبارتست از اینکه کارکنان مشمول قانون کار یا گارگران با رعایت شرایط مقرر در شناسنامه شغلی از گروه و مزد شغل و مزد سنوات برخوردار شوند. به صورت کلی کارگاههایی که به نصاب و میزان حداقل 50 نفر کارگر برسند مشمول اجرای این طرح شده و زمان رسیدن به 50 نفر کارگر، زمان شمول اجرای طرح هستند.
بر مبنای طرح طبقه بندی مشاغل، ساده‌ترین کار ضریب 1 داشته و شغل‌ها با توجه به پیچیدگی و مهارت‌های مورد نیاز ضرایب بیشتری دارند. علاوه بر این با افزایش سابقه کارگر، گروه شغلی او بالاتر رفته و در نتیجه درصد بیشتری از حقوق مقرر در قرارداد کار منطبق با طرح طبقه بندی مشاغل را دریافت می‌نماید. در این بخش لازم به ذکر است که پائین ترین حقوق همان دستمزدی است که توسط وزارت کار هر ساله اعلام می‌گردد.
این طرح علی رغم نقایصی که دارد واجد مزایای بسیاری نیز است. به عنوان مثال اگر کارگری بعد از گذراندن دوران کاری و افزایش سوابق یا تحصیل در رشته‌ای و بالا رفتن مدرک تحصیلی یا کار مفید و مؤثر و مورد رضایت کارفرما می‌تواند ارتقاء شغلی یافته و در گروه بالاتر شغلی کار کند و در نتیجه درصد بیشتری از حقوق مقرر در قرارداد را دریافت نماید.
علاوه بر این مزیت دیگر رعایت عدالت و برابری در پرداخت‌ها است. یعنی تمام کسانی که از نظر نوع وظایف و سطح مسئولیت‌ها شرایط مشابهی دارند در یک گروه قرار گرفته و وفق قرارداد کار منطبق با طرح مشاغل حقوق یکسانی دریافت می‌کند فارغ از اینکه نیروی دائمی، موقت یا فصلی باشند.
چه افرادی مشمول طرح طبقه بندی مشاغل هستند؟
طبقه بندی مشاغل اصطلاحی است که توسط وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی مطرح شد که بر اساس آن مشاغل در سازمان از پایین تا بالاترین سطح شغلی بر اساس مواردی مانند اهمیت، تخصص، وظایف، مهارت‌ها و سایر عوامل تقسیم‌بندی شدند.
طرح فوق که بر اساس ماده 48 و 49 قانون کار تدوین شده و به تایید وزارت کار و رفاه اجتماعی رسیده، شامل موارد زیر است:
- همه کارگرانی که با قرارداد کار دائم، پاره وقت، موقت، فصلی و غیره فعالیت میکنند، مشمول این طرح هستند.
- در زمان تطبیق نیروها با جدول طبقه بندی مشاغل، اگر برخی از کارکنان، تحصیلات لازم را نداشته باشند، می‌توان از سوابق تجربی و سوابق آموزشی آن‌ها بهره برد.
- بر اساس این طرح، ساده ترین کار ضریب 1 دارد و سایر مشاغل بر حسب تخصص و پیچیدگی‌های کاری، ضرایب بالاتری می‌گیرند.
- تحصیلات و سابقه فعایت هر یک از کارکنان به ازای هر سال کاری باعث افزایش ضریب می‌شود.
قانون اجرای طرح طبقه بندی مشاغل شامل دو گروه از کسب‌وکارها است که ملزم به رعایت این قانون هستند.
- کارگاه هایی با ۵۰ کارگر و بیشتر
- شرکتهای خدماتی طرف قرارداد با دستگاههای اجرایی
این دو دسته از کسب‌وکارها باید بر اساس قوانین طرح طبقه‌بندی مشاغل عمل کنند.
تعریف قرارداد کار
حال که با جزییات این طرح آشنا شدید ابتدا باید تعریفی از قرارداد کار ارائه دهیم سپس نمونه‌ای از قرارداد کار منطبق با طرح طبقه بندی مشاغل را بررسی کنیم.
قرارداد کار رابطه‌ای است دو جانبه که از یک طرف کارگر تعهد به انجام کاری را می‌نماید و در مقابل آن حق‌السعی (دستمزد و مزایای شغلی) دریافت می‌کند. این رابطه شغلی برای مدت موقت یا مدت غیر موقت است.
در این راستا ممکن است طبق توافق طرفین قرارداد کار از نظر مدت و نوع کار به یکی از سه دسته ذیل منعقد شود:
- قرارداد دائمی یا غیرموقت
- قرارداد موقت
- قرارداد کار معین
معمولا بیشتر قراردادهای کار از نوع قرارداد کار موقت هستند که برای مدت ۳ ماهه، ۶ ماهه یا حتی ۱ ساله تنظیم می‌شوند. اتمام مدت یکی از دلایل خاتمه قرارداد کار موقت است اما طرفین می‌توانند در صورت توافق آن را تمدید کنند.
نمونه قرارداد کار منطبق با طرح طبقه بندی مشاغل
طرح طبقه‌بندی مشاغل در کارگاههایی اجرایی می‌شود که با کارکنان خود قرارداد کار تنظیم کرده‌اند. به همین دلیل نحوه تنظیم قرارداد کار صحیح اهمیت زیادی در اجرایی شدن این طرح دارد. ضمن اینکه باید در این زمینه به تفاوت قرارداد کار معین با پیمانی توجه داشته باشید. در ادامه برخی از مهم‌ترین موادی که باید در قرارداد کار ذکر شود را بیان خواهیم کرد:
- مشخصات کارگر و کارفرما
- مشخصات و موضوع شغل
- ساعت کاری و مدت قرارداد
- میزان دستمزد و نحوه پرداخت حقوق
- شرح قرارداد و وظایف کلی کارگر
- تعهدات کارفرما نسبت به کارگر
- شرایط فسخ قرارداد
- حق سنوات یا مزایای پایان کار
- تعداد نسخه‌های قراردادی
جمع‌بندی
طرح طبقه بندی مشاغل توسط وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی تدوین شد که بر اساس آن کارگرانی که در کارگاه‌های بیش از ۵۰ نفر یا شرکتهای طرف قرارداد با دستگاههای اجرایی فعالیت میکنند، بر اساس تحصیلات، سابقه کاری، تخصص و غیره تقسیم‌بندی و اصطلاحا طبقه‌بندی می‌شوند.
این طرح در واقع به طبقه‌بندی تهیه و تدوین شرح شغل، تعریف و ارزش گذاری آن، استاندارد سازی مشاغل و جلوگیری از بهره‌کشی از شاغلین در کارگاه‌های مختلف، طراحی و اجرا می‌شود. هدف از آن نیز حمایت از کارکنان و جلوگیری از سوءاستفاده کاری از کارکنان است.
برای اجرای این طرح کارفرما باید قرارداد کار با کارکنان خود تنظیم کند که در این صورت با داشتن شرایط فوق رعایت طرح طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه او ضروری است. قرارداد کار منطبق با طرح طبقه بندی مشاغل + word تنظیم می‌شود که در واقع همان قرارداد کار است.
سوالات متداول
طرح طبقه بندی مشاغل برای چه کارگاههایی است؟
همه کارگاههایی که حداقل 50 نفر نیروی انسانی فعال داشته یا شرکتهای طرف قرارداد با دستگاههای اجرایی باشند.
آیا کارگران قرارداد موقت هم مشمول طرح طبقه بندی هستند؟
بله، در اجرای این طرح تفاوتی در نوع قرارداد کار وجود ندارد. تمامی کارگران و کارکنانی که به‌صورت دائمی، موقت یا حتی فصلی فعالیت میکنند، مشمول این طرح هستند.
با سلام بنده در یک شرکت کار میکنم با مدرک کارشناسی ولی در ابتدای جذب با تکنسین(فوق دیپلم)بنده رو جذب کردند بعد تقریبا یک سال مدرک کارشناسی رو قبول کردن ولی بیمه برام تکنسین رد میکردند .یک مدت ترک کار کردم و دوباره برگشتم به شرکت یک ماه رو برام بیمه با مدرک کارشناسی رد کردند ولی از ماه بعد دوباره تکنسین دارن بیمه رد میکنند.از چن ماه دیگم طبقه بندی مشاغل رو اجرا میکنند.در صورتی که مدرک کارشناسی دارم و بیمه تکنسین رد میشه و در ضمن بعد این مدت کار کردن قرار داد یک ماهی میبندن به صورت هر ماه.حالا چیکار کنم که تو طبقه بندی مشاغل کارشناس رد بشم و حقوق کارشناس بگیرم؟ راهی داره؟