آیا قرارداد کار موقت بدون بیمه صحیح است؟

کار کردن در معنای قانونی آن به ارائه کالا یا خدمات در مقابل دریافت مزد مشخص گفته می‌شود. قانون کار برای حمایت از حقوق کارگران در ایران کارفرما را به رعایت قوانین ملزم کرده است که از جمله آن قوانین بیمه کار است. با تسلط به قوانین حوزه کار و نوشتن قرارداد می‌­توان از پایمال نشدن حقوق طرفین و رعایت همه نکات حقوقی اطمینان حاصل کرد و قراردادی که شامل همه جزئیات مورد نظر باشد، نوشت. بنابراین در ابتدا پاسخ می‌دهیم قرارداد کار موقت بدون بیمه صحیح است یا خیر، در ادامه با مفاهیم کارگر، کارفرما، انواع قرارداد کار آشنا خواهید شد.

قرارداد کار موقت بدون بیمه چگونه است؟

آیا در فضای کار، قرارداد کار موقت بدون بیمه داریم؟ آیا این نوع قرارداد در قوانین قرارداد کار جایگاهی دارد؟

همه کارگران اعم از دائمی یا موقتی باید توسط کارفرما بیمه شوند، حق بیمه کارگر ماهانه از حقوق او کسر می‌شود.

هم کسر شدن حق بیمه از حقوق کارگر و هم تمایل نداشتن کارفرما به پرداخت حق بیمه برای کارگران موقتی، باعث شده که طرفین گاهی بر سر پرداخت نکردن حق بیمه و بیمه نشدن کارگر توافق کنند. گرفتن ضمانت از کارگر یا امضای کارگر مبنی بر عدم دریافت بیمه از راه‌های متداول بیمه نکردن کارگر است.

هر نوع توافقی بر سر بیمه نکردن کارگر غیر قانونی است و کارگر می­‌تواند از کارفرما در این مورد شکایت کند. قرارداد کار موقتی هر چقدر هم کوتاه مدت (مثلا پاره وقت یا ساعتی) باشد بر اساس ساعت کاری باید حق بیمه از آن کسر شود.

بعضی کارفرمایان برای فرار از پرداخت حق بیمه کارگران با آن ها قراردادی با عنوان قرارداد پیمانکاری امضا می­‌کنند. در قرارداد پیمانکاری کارفرما موظف به پرداخت حق بیمه نیست. عوض شدن عنوان قرارداد در ماهیت قرارداد تفاوتی ایجاد نمی‌کند و در صورتی که کارگر در محاکم حقوق کار از کارفرما شکایت کند و قرارداد کار او اثبات شود، کارفرما موظف به پرداخت کامل بیمه و جرائم آن است.

پس در فرم قرارداد کار موقت بدون بیمه فراموش نکنید که در مورد حق بیمه شفاف‌سازی‌های لازم را انجام دهید و مطمئن باشید که قرارداد کار موقتی که در آن حق بیمه ذکر نشده یا بر سر پرداخت نکردن حق بیمه توافقی ایجاد شده، غیر قانونی است.

شما می‌توانید فرم قرارداد کار موقت بدون بیمه استاندارد که مختص به خودتان باشد داشته باشید. برای دریافت نمونه قرارداد کار موقت بدون بیمه که مطابق نظر شما سفارشی‌سازی شده است، می­‌توانید به ثبت درخواست تنظیم قرارداد نیز سری بزنید.

تعاریف قانونی کارگر، کارفرما و قراردادکار چیست؟

تشخیص درست کارگر و کارفرما از آن جهت اهمیت دارد که تنها در صورتی که فردی بر اساس قانون، کارگر یا کارفرما نامیده شود، می­‌تواند از حمایت های قانونی بهره ببرد. در صورت شکایت در محاکم قانون کار ابتدا باید کارگر یا کارفرما بودن شخص محرز شود، سپس به شکایت رسیدگی می‌­شود. پس به این تعاریف قانونی دقت کنید:

کارگر بر اساس ماده ۲ قانون کار:

“کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند.”

کارفرما نیز در همان قانون این­گونه تعریف شده است:

“کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او درمقابل دریافت حق السعی کار می کند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده‌دار اداره کارگاه هستند؛ نماینده کارفرما محسوب می­‌شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.”

رابطه بین کارگر و کارفرما با قرارداد کار مشخص می­‌شود. جزئیاتی که در قرارداد کار وجود دارد مانند ساعت کار، دست مزد کارگر، مشخصات طرفین و غیره محدوده این رابطه را روشن می­‌سازد.

قرارداد کار طبق تعریف قانون: “قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت، یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد.”

انواع قرارداد کار

قرارداد کار طبق قانون ۳ نوع است:

1. قرارداد کار دائم: در این نوع قرارداد طرفین توافقی بر سر خاتمه کار نمی­‌کنند و تا زمانی نامعلوم قرارداد پا برجاست. این نوع از قرارداد به دلیل امنیت شغلی‌ای که برای کارگر ایجاد می‌­کند مطلوب او است؛ اما کارفرمایان تمایلی به بستن این نوع از قرارداد ندارند. تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار می­‌گوید در صورتی که کار مستمر باشد و زمانی برای آن تعیین نشده باشد قرارداد کار دائمی خواهد بود.
2. قرارداد کار موقت: قرارداد کار موقت همان­طور که از نامش پیدا است قراردادی است که کارفرما با کارگر برای مدت معینی مثلا ۳ ماه، یک سال یا هر مدت دیگری می­‌بندد. موقت بودن این قرارداد نباید باعث تضییع شدن حقوق کارگر یا فرار کردن کارفرما از پرداخت حقوق خاص کارگر باشد.
3. قرارداد کار معین: کار معین کاری است که در بازه زمانی مشخص شروع و خاتمه می­‌یابد و قراردادی که موضوعش این نوع از کار باشد قرارداد کار معین نامیده می‌­شود. قرارداد کار با پایان یافتن کار معین اتمام می­‌یابد. با مشخص کردن حدودی زمان اتمام کار می‌­توان از حقوق کارگر و کارفرما دفاع کرد.

بیمه در قرارداد کار چگونه است؟

بیمه در قراردادها چه جایگاهی دارد و کار بدون بیمه چگونه ارزیابی می‌شود؟

طبق ماده ۱۴۸ قانون کار “کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلفند بر اساس قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.”

پس کارفرمایان موظفند کارگران خود را با هر نوع قراردادی که دارند (موقت، دائم یا کار معین) بیمه کنند.

ماده ۴ قانون تامین اجتماعی نیز بیان می‌­دارد که سه دسته از افراد مشمول بیمه تامین اجتماعی هستند:

الف- افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می‌کنند.

ب- صاحبان حرف و مشاغل آزاد.

ج- دریافت‌کنندگان مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت.

کارگران نیز جزو دسته اول این تقسیم‌بندی قرار دارند و فارغ از نوع قراردادشان باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.

نحوه بیمه کردن در قرارداد کار موقت بر اساس ساعت کار کارگر است؛ بدین صورت که به ازای هر ۸ ساعت کار باید یک روز حق بیمه به سازمان بیمه پرداخت شود.

جمع‌بندی

در این مقاله ضمن بررسی انواع قرارداد کار و تعریف کارگر و کارفرما پاسخ دادیم که قرارداد کار موقت بدون بیمه می‌تواند پیگردهایی را برای کارفرما به دنبال بیاورد. در عین حال بکارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی می‌تواند از طریق قراردادهای مختلفی به جز قرارداد کار باشد.

امور قراردادها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. پیشنهاد می‌کنیم قبل از تنظیم هر قراردادی با یک مشاور حقوقی مسلط به امور قراردادها مشورت کنید.

سوالات متداول

آیا قرارداد کار موقت باید مکتوب باشد؟

قرادادهای که چه شفاهی چه کتبی قابل پیگیری هستند. در صورتی که قرارداد موقت به موقع تمدید و تعیین تکلیف نشود و کارگر همچنان به کار خویش ادامه دهد، کارگر می‌تواند ادعا کند که قرارداد به‌طور شفاهی تمدید شده است.

مرجع رسیدگی به اختلاف با کارفرما کجاست؟

اگر دعاوی مرتبط با حقوق، بیمه، سنوات و مواردی از این دست برای کارگر باشد، مرجع رسیدگی معتبر اداره کار است. برای شکایت‌هایی که به موارد مالی مربوط نمی‌شوند مثل آسیب جسمانی یا موقعیت اجتماعی باید به دادسرا رجوع کرد.