یکی از متداول‌ترین پرسش‌ها در زمینه امور شرکت‌ها و اعضا و ارکان آن بحث تصدی دوگانه سِمت‌ها است. در ادامه برآن آمدیم تا وجاهت قانونی تصدی‌گری مدیرعامل دو شرکت را بررسی کنیم.
- 1) مدیرعامل کیست؟
- 2) شرایط هیئت مدیره شرکت و مدیر شدن در چند شرکت به چه صورت است؟
- 3) امکان مدیر عامل بودن همزمان در دو شرکت وجود دارد؟
- 4) آیا میشود همزمان عضویت در هیئت مدیره دو شرکت بود؟
- 5) امکان تصدی همزمان سمت رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل وجود دارد؟
- 6) بررسی وضعیت شرکتهای دولتی
- 7) آیا فردی میتواند علاوه بر سمت مدیرعامل یا هیئت مدیره در شرکتی، در شرکت دیگر و به اصطلاح رقیب سمت مشاور داشته باشد؟
- 8) سخن پایانی
- 9) سوالات متداول
مدیرعامل کیست؟
مدیرعامل بالاترین مدیر اجرایی در یک شرکت است که مدیرعامل اغلب سمتی در هیئت مدیره دارد و در بعضی مواقع مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره یک نفر هستند.
وظایف مدیرعامل
مدیرعامل یک شرکت، مسئول کلیه امور اداری، اجرایی و مدیریتی شرکت است که این وظایف به وسیله هیأت مدیره به مدیرعامل واگذار و تفویض میشود.
با توجه به این که مدیرعامل نقش مهمی در پیشبرد اهداف شرکت دارد و کلیه امور اداری و اجرایی و مدیریتی شرکت به نمایندگی از شرکت در عهده شخص مدیرعامل است و جایگاه مهمی دارد.
قطعاً مسئول پاسخگویی خیلی از مسائل در خصوص موضوع شرکت است و خیلی از مدیر عامل ها به دلیل اعمال وسیعی که انجام می دهند، احتمال دارد حتی اعمالشان جنبه کیفری داشته باشد.
شرایط هیئت مدیره شرکت و مدیر شدن در چند شرکت به چه صورت است؟
با توجه به اصل صد و چهل و یکم رئیس جمهور، معاونان رئیس جمهور، وزیران و کارمندان دولت نمی‌توانند بیش از یک شغل دولتی داشته باشند.
داشتن هر نوع شغل دیگر در موسساتی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن متعلق به دولت یا موسسات عمومی است و نمایندگی مجلس شورای اسلامی و وکالت دادگستری و مشاوره حقوقی و نیز ریاست و مدیریت عامل یا عضویت در هیئت مدیره انواع مختلف شرکتهای خصوصی، جز شرکتهای تعاونی ادارات و موسسات برای آنان ممنوع است.
سمت‌های آموزشی در دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی از این، حکم مستثنی است.
همچنین طبق ماده واحده قانون منع تصدی بیش از یک شغل مصوب 1373 تصدی هر نوع شغل دولتی دیگر در مؤسساتی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن متعلق به دولت و یا مؤسسات عمومی است و نمایندگی‌مجلس شورای اسلامی، وکالت دادگستری، مشاوره حقوقی و ریاست و مدیریت عامل یا عضویت در هیأت مدیره انواع شرکتهای خصوصی جز‌شرکت‌های تعاونی ادارات و مؤسسات برای کارکنان دولت ممنوع است.
امکان مدیر عامل بودن همزمان در دو شرکت وجود دارد؟
در پاسخ به این سؤال که شخص میتواند همزمان مدیرعامل دو شرکت باشد باید متذکر شد که به موجب ماده ۱۲۶ قانون تجارت، یک شخص به طور همزمان نمیتواند سمت مدیریت عامل را در چند شرکت به عهده داشته باشد.
ماده ۱۲۶ قانون تجارت (لایحه شرکت های سهامی)
اشخاص مذکور در ماده ۱۱۱ نمی‌توانند به مدیریت عامل شرکت انتخاب شوند و هم چنین هیچ کس نمی تواند در عین حال مدیریت عامل بیش از یک شرکت را داشته باشد.
تصمیمات و اقدامات مدیر عاملی که برخلاف مفاد این ماده انتخاب شده است در مقابل صاحبان سهام و اشخاص ثالث معتبر و مسئولیت های سمت مدیریت عامل شامل حال او خواهد شد.
آیا میشود همزمان عضویت در هیئت مدیره دو شرکت بود؟
محدودیتی که در خصوص عضویت در هیأت مدیره وجود داشت، هیئت مدیره این محدودیت را ندارد یعنی افراد واجب الشرایط می‌توانند عضو هیئت مدیره چند شرکت به صورت همزمان باشند و یا اینکه مدیر عامل یک شرکت و عضو هیأت مدیره یک یا چند شرکت باشند.
امکان تصدی همزمان سمت رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل وجود دارد؟
در شرکتهای سهامی عضو هیأت مدیره باید سهامدار باشد اما مدیر عامل میتواند که سهامدار شرکت نباشد. اگر مدیرعامل سهامدار شرکت باشد میتواند همزمان به عنوان ریاست یا عضو هیأت مدیره شرکت هم منتصب شده باشد.
ماده 124 قانون تجارت (لایحه شرکت های سهامی)
هیات مدیره باید اقلاً یک نفر شخص حقیقی را به مدیریت عامل شرکت برگزیند و حدود اختیارات و مدت تصدی و حق الزحمه او را تعیین کند در صورتی که مدیر عامل عضو هیات مدیره باشد دوره مدیریت عامل او از مدت عضویت او در هیات مدیره بیشتر نخواهد بود.
مدیر عامل شرکت نمی تواند در عین حال رئیس هیات مدیره همان شرکت باشد مگر با تصویب سه چهارم آراء حاضر در مجمع عمومی. تبصره – هیات مدیره در هر موقع می تواند مدیر عامل را عزل نماید.
توجه داشته باشید که ممنوعیت‌های مذکور برای شرکت های تجاری است و برای موسسات غیر تجاری منعی وجود ندارد.
پس می‌توان نتیجه گرفت که یک نفر همزمان نمی تواند سمت مدیر عامل دو شرکت را برعهده بگیرد.
زیرا نمی تواند مدیریت دو شرکت را به نحو احسن انجام دهد و اگر فردی که در یک شرکت سهامی مدیرعامل است، به عنوان مدیرعامل شرکت دیگری نیز انتخاب شود، سمت اولی پابرجا بوده اما سمت دوم دارای وجاهت و اعتبار قانونی نخواهد بود.
بررسی وضعیت شرکتهای دولتی
نکته‌ای که در ممنوعیت مدیرعامل شدن و عدم ممنوعیت تصدی سمت عضویت در هیئت مدیره بیان شد، به شرکت‌هایی اختصاص دارد که در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند.
اما در مورد شرکتهای دولتی که پیش از این درباره ساختار و مالکیت آن ها صحبت کردیم، ماجرا متفاوت می باشد..
در این گونه از شرکت‌ها، عضویت در هیات مدیره بیش از یک شرکت نیز ممنوع بوده و فرد نه تنها نمیتواند مدیرعامل دو شرکت دولتی باشد، قابلیت عضویت در هیات مدیره دو شرکت دولتی را نیز نخواهد داشت.
آیا فردی میتواند علاوه بر سمت مدیرعامل یا هیئت مدیره در شرکتی، در شرکت دیگر و به اصطلاح رقیب سمت مشاور داشته باشد؟
یکی از مفاد مهم قانون تجارت آن است که اعضا هیات مدیره و مدیر عامل نباید اقدام به فعالیت‌هایی نمایند که متضمن رقابت با شرکت باشد، بنابراین تصدی سمت‌هایی نظیر مشاور در دیگر شرکت‌ها توسط مدیران، در صورتی که موضوع شرکت‌ها مشابه باشد، مصداق همین امر بوده و به لحاظ قانونی ممنوع است.
سخن پایانی
سمت مدیریت به دلیل حساسیت‌هایی که برای شرکتی میتواند داشته باشد از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است بنابراین امکان تصدی دوگانه در دو شرکت متفاوت برای آن پیش‌بینی نشده است و دارای منع قانونی است.
به صورت کلی امور مربوط به شرکت، مسائلی هستند که حساسیت خاصی دارند. ما در وینداد با در اختیار داشتن تیم متخصص امور شرکتی به شما کمک می‌کنیم از ابتدای ثبت شرکت تا پیگیری مسائل حقوقی دغدغه‌‌ای نداشته باشید. پس همین حالا سری به صفحه خدمات بزنید و در صورت داشتن سوال با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
امکان دارد همزمان سمت رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل داشته باشیم؟
در شرکتهای سهامی عضو هیأت مدیره باید سهامدار باشد اما مدیر عامل میتواند که سهامدار شرکت نباشد. اگر مدیرعامل سهامدار شرکت باشد میتواند همزمان به عنوان ریاست یا عضو هیأت مدیره شرکت هم منتصب شده باشد.
تعداد مدیرعامل در شرکت به چه صورت است؟
یک شخص به طور همزمان نمیتواند سمت مدیریت عامل را در چند شرکت به عهده داشته باشد.
این که یک نفر نمیتواند مدیر عامل دو شرکت باشد مشکل ساز هست مخصوصا در شرکت های کوچک و کم سرمایه و کم پرسنل که نیاز نیست یک نفر بعنوان مدیر عامل از صبح تا شب در محل یک شرکت باشد
اگر شرکت وسیع باشد چرا یعنی بابد حد و حدود مشخص کنند که شرکت با چی سرمایه و با چند پرسنل نمیتواند مدیر عامل همزمان دو شرکت باشد
از نظر من مشکل بزرگی هست و‌باعث عدم تاسیس شرکت و ایجاد کسب و کار و سرمایه گذاری میشود