قرارداد مشارکت عموما قراردادی است که برای شراکت تجربه و سرمایه نوشته می‌شود. این نوع قرارداد ذیل قراردادهای مشارکت مدنی قرار می‌گیرد و جزئیان مخصوص به خود را دارد. در این مقاله یک راهنمای جامع درباره نمونه قراردادهای مشارکت در تولید ارائه می‌دهیم و همچنین روش تنظیم یک قرارداد مشارکت در تولید مناسب را نیز ذکر می‌کنیم.
قرارداد مشارکت در تولید چه کاربردی دارد؟
اگر قرار باشد دو یا چند نفر سرمایه‌های نقدی یا غیر نقدی خود را جهت شراکت در یک فعالیت تولیدی شریک شوند باید یک نوع از قرارداد مشارکت را تنظیم کنند که قرارداد مشارکت در تولید نام دارد. در این قرارداد لازم است آورده هر کدام از طرفین و سایر اطلاعات درج شود.
قرارداد شراکت در تولید یک نوع از قراردادهای مشارکت مدنی یا شراکت بین دو نفر است. قرارداد مشارکت مدنی قراردادی است که در آن هر کدام از شرکا سرمایه خود را به صورت مالی یا غیر مالی شریک می‌شوند و از طریق این شراکت به سود می‌رسند.
انواع قرارداد مشارکت در تولید
قرارداد مشارکت در تولید انواع مختلفی دارد که به موضوع فعالیت تولیدی بستگی دارد. هر کدام از این قراردادها جزئیات خاصی دارد. بعضی از مهمترین این قراردادها به شرح زیر هستند:
مشارکت در کارگاه تولیدی
قرارداد مشارکت در کارگاه نیز از انواع قرارداد مشارکت به‌شمار می‌رود. این قرارداد مانند سایر قراردادهای مشارکت با توجه به شرایط قانون مدنی تنظیم می‌شود. این افراد باید برای هدف و برنامه مشخصی در راستای کارگاه تولید و فرآیند تولید کار کنند. معمولاً در مشارکت در کارگاه تولیدی هدف کسب درآمد و سود است. اشخاص با تنظیم و امضای قرارداد مشارکت در کارگاه تولیدی و با سهیم شدن در سود و ضرر تولید با هم شراکت می‌کنند.
مشارکت در معدن
قرارداد مشارکت در معادن از سری قراردادهای مهم مشارکت است که میان اشخاص فعال در این حوزه منعقد می‌شود. رسیدن به درآمد با مشارکت در معدن کمی زمان بر است. بنابراین یکی از مهمترین نکات در عقد قرارداد مشارکت در معدن توجه به این نکته است. قرارداد مشارکت در معدن در سه بخش کشف، بهره برداری و استخراج تنظیم می‌شود.
مشارکت در مرغداری
مشارکت در مرغداری نیازمند تنظیم یک قرارداد مخصوص است که با توجه به نوع شراکت، عنوان و بندهای آن تنظیم می‌شود. در قرارداد مرغداری نیز اولین چیزی که مهم است نحوه سرمایه‌گذاری طرفین قرارداد است. سپس نحوه تقسیم سود و زیان مشخص خواهد شد. نکته مهم در این نوع قرارداد نحوه افزایش سرمایه است که باید در قرارداد مشخص شود چگونه و به چه صورتی انجام می‌شود.
مشارکت در پوشاک
ممکن است یک تولید کننده لباس، سرمایه کافی برای راه اندازی کسب و کار خود را نداشته باشد یا از تخصص کافی برای تولید لباس برخوردار نباشد. در این موارد لازم است یک قرارداد مشارکت تولیدی پوشاک منعقد شود که سرمایه، مهارت و تخصص اشخاص و همچنین پیشبرد اهداف اقتصادی و تجاری را ساده‌تر کند.
در یک مشارکت نامه تولید لباس باید حتما معین کرد که این قرارداد به جهت ایجاد رابطه شراکت میان سرمایه گذاران و متخصصان منعقد می‌شود.
مشارکت در گلخانه
قرارداد مشارکت در گلخانه قراردادی است که حاوی مهمترین نکات مربوط به تعهدات و حقوق طرفین همکاری است. بنابراین تعیین جزئیات شراکت از مهمترین نکات در تنظیم قرارداد مشارکت است. در این قرارداد باید نکاتی مانند حقوق و تعهدات طرفین، نحوه تقسیم سود و زیان، تعیین میزان سرمایه طرفین، تصمیم‌گیری در مورد نحوه مدیریت مسائل شراکت‌نامه، اصل محرمانگی اطلاعات، شرایط فورس‌ماژور و غیره نوشته شود.
مشارکت صنعتی
قرارداد مشارکت صنعتی یکی از انواع قراردادهای مشارکت است که در بخش صنعت کاربرد دارد. برای عقد این قرارداد طرفین قرارداد می‌توانند سرمایه، تخصص، دانش و تجربه خود را با هم شریک شوند تا فعالیت صنعتی انجام شود. در این قرارداد باید به قوانین و عرف مخصوص به خود هر صنعت توجه شود و آنها را در قرارداد ذکر کرد.
نکات حقوقی قرارداد مشارکت
قرارداد مشارکت در تولید نیز مانند سایر قراردادها نکات حقوقی مخصوص به خود را دارد که رعایت آنها باعث اجرای ساده‌تر قرارداد می‌شود. مهمترین نکات حقوقی قرارداد مشارکت در تولید عبارت‌اند از:
- در مواد ابتدایی قرارداد مشارکت در تولید باید موضوع قرارداد و مشخصات طرفین را ذکر کنید. در این بند از قرارداد اطلاعات دقیق کلیه شرکا و طرفین معامله (در مواردی که وکیل مسئول انعقاد قرارداد است مشخصات و اطلاعات او) را نیز به طور دقیق و کامل در قرارداد درج کنید.
- در قسمت بعدی موضوع قرارداد را که مشارکت در تولید است در متن قرارداد ذکر کنید. در این بخش باید حتما مشخص شود که در تولید چه کالا و محصولی مشارکت می‌کنید و جزئیات این تولید چگونه است.
- در بخش بعدی قرارداد لازم است که زمان دقیق آغاز و پایان مشارکت در تولید، میزان سرمایه آورده هر کدام از طرفین قرارداد و محاسبه سود و زیان که جزئیات آن پیش‌تر ذکر شد نوشته شود.
- پس از آن سراغ مهمترین بخش قرارداد مشارکت در تولید می‌رویم که حقوق و تعهدات طرفین است. در این بخش حتما باید به جزئیات فعالیت تولیدی و روش انجام آن و زمانبندی مورد نیاز تولید اشاره کنید.
- در قسمت بعدی میتوانید شرط محرمانگی و شرایط آن را بیان کنید. در انتها هم شیوه حل و فصل اختلافات، موارد فسخ و تعداد نسخ را مشخص کنید.
- فراموش نکنید در آخر دریافت امضا و اثر انگشت هر یک از شرکا را در هر صفحه انجام دهید.
تفاوت قرارداد مشارکت و قرارداد مضاربه
تصور برخی این است که مضاربه و مشارکت تفاوتی ندارند. اما این طور نیست چند تفاوت بنیادین بین قرارداد مشارکت با قرارداد مضاربه وجود دارد:
- تفاوت در نوع سرمایه
در قرارداد مشارکت نوع سرمایه می‌تواند نقدی یا غیرنقدی باشد. سرمایه‌های غیرنقدی ایده، تجربه، تخصص و غیره است که بیشتر در مشارکت‌هایی مثل مشارکت در تاسیس کلینیک دندانپزشکی مشاهده می‌شود ولی در قرارداد مضاربه نوع سرمایه اهمیت دارد. در قرارداد مضاربه سرمایه باید وجه نقد باشد و مالک نباید آورده‌ای جز پول نقد را به مضارب بدهد.
- تفاوت در جایز و لازم بودن عقد
عقد مضاربه مطابق قانون مدنی یک عقد جایز است. یعنی هر کدام از طرفین (مالک یا مضارب) هر زمان که بخواهد می‌تواند این عقد را فسخ کند. اما در قانون مدنی درباره عقد مشارکت اشاره واضحی به جایز یا لازم بودن آن نشده و فقط اشاره شده که شرکا هر وقت بخواهند می‌توانند از اجازه خودشان برای انجام کاری برگردند،مگر اینکه این اجازه به صورت ضمن عقد لازم داده شده باشد که در این صورت تا وقتی که شرکت باقی است حق انصراف ندارند.
- تفاوت در طرفین قرارداد
یکی دیگر از تفاوت‌های مضاربه و مشارکت تفاوت در طرفین قرارداد است. در مضاربه طرفین قرارداد باید در یک طرف مالک و در طرف دیگر مضارب باشند. اما در قراردادهای مشارکت تولید به هر کدام از طرفین شریک گفته می‌شود.
نحوه تنظیم قرارداد مشارکت در تولید
قرارداد مشارکت در تولید یکی از مهمترین قراردادهای تجاری است. در واقع لازمه شراکت در تولید داشتن یک قرارداد کامل و شفاف است. در این مساله مشارکت با سرمایه یک طرف قرارداد و فعالیت در حوزه موضوع مشارکت توسط طرف دیگر قرارداد انجام می‌شود.
به همین دلیل تنظیم قرارداد مشارکت در تولید امری مهم برای طرفین است و باید تمام شرایط و حالات مختلف در آن به صورت حقوقی پیش‌بینی شده باشد. برای تنظیم یک قرارداد مشارکت در تولید لازم است به این نکات توجه کنید:
- مشخصات طرفین قرارداد
- موضوع قرارداد
- آغاز و پایان شراکت
- میزان آورده هر یک از طرفین قرارداد مشارکت در تولید
- پرداخت هزینه‌های جاری: حتما در قرارداد شراکت در تولید ذکر کنید که هر کدام از طرفین چه مسئولیت‌هایی در قبال هزینه‌های جاری شرکت دارند. در این هزینه‌های جاری میزان مالیاتی که شرکت باید به اداره امور مالیاتی بپردازد و همچنین بیمه کارکنان شرکت نیز باید در نظر گرفته شود.
- تعداد نسخه‌های قرارداد: قرارداد مشارکت تولید باید سه نسخه داشته باشد. دو نسخه به طرفین قرارداد تعلق دارد و یک نسخه نیز برای زمانی استفاده می‌شود که میان شرکا اختلاف به‌وجود بیاید.
جمع‌بندی
اگر دو یا چند نفر بخواهند سرمایه‌های نقدی یا غیر نقدی خود را جهت شراکت در یک فعالیت تولیدی شریک شوند، باید یک نوع از قرارداد مشارکت را تنظیم کنند که قرارداد مشارکت در تولید نام دارد. قرارداد مشارکت در تولید انواع مختلفی دارد که بر اساس موضوع فعالیت تولیدی مشخص می‌شود.
برای همکاری‌های دو یا چند جانبه در قالب مشارکت بهترین راه، تنظیم قراردادی است که علاوه‌بر مشخص شدن موضوع قرارداد، تمامی جزئیات همکاری مانند سهم طرفین، حقوق و مسئولیت‌ها هر یک و غیره، اجرای قرارداد برای طرفین ساده‌تر شود.
مجموعه وینداد تنظیم قرارداد مشارکت به‌صورت اختصاصی را به‌عنوان یکی از خدمات خود ارائه می‌دهد. همچنین در صورتی که دانش حقوقی اولیه دارید، میتوانید از بانک نمونه قراردادهای وینداد، قرارداد موردنظرتان را تهیه کنید.
سوالات متداول
آیا قرارداد محرمانگی در مشارکت در تولید لازم است؟
اگر اطلاعاتی دارید که میخواهید از آنها محافظت کنید هم میتوانید در یک قرارداد جدا عدم افشای اطلاعات را موضوع قرارداد قرار دهید هم میتوانید به صورت یک بند در انتهای قرارداد اصلی این مساله را ذکر کنید.
قرارداد مشارکت در تولید همان مضاربه است؟
تصور برخی این است که مضاربه و مشارکت تفاوتی ندارند. اما این طور نیست چند تفاوت بنیادین بین قرارداد مشارکت با قرارداد مضاربه وجود دارد.
چند نوع قرارداد مشارکت در تولید داریم؟
قرارداد مشارکت در تولید انواع مختلفی دارد که به موضوع فعالیت تولیدی بستگی دارد.
