فعالیت در فضای مجازی اگر چه فواید و منافع زیادی برای کاربران به همراه دارد، اما عدم آگاهی از خطرات این بستر ممکن است امنیت هر کاربری را به مخاطره بیاندازد. پیشگیری از جرایم رایانه ای برای کاربران اینترنتی مستلزم رعایت نکات فنی خاصی است.
ما در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از جرایم رایانه ای و افزایش امنیت کاربران پرداخته‌ایم.
با ما همراه باشید.
پیشگیری از جرایم رایانه ای چه معنایی دارد؟
منظور از پیشگیری از جرایم رایانه‌ای این است که کاربران بتوانند با انجام اقداماتی از جرم جعل هویت رایانه‌ای و سایر جرایم محتمل و در کمین خود در امان باشند.
مجرمان رایانه ای می‌توانند با ارتکاب جرائم فضای مجازی متداول مانند سرقت رایانه‌ای، کلاهبرداری رایانه‌ای، هک، فیشینگ، شنود غیرمجاز، دسترسی غیرمجاز و… امنیت کاربران را به خطر انداخته و صدمات مالی، اطلاعاتی یا حیثیتی بسیاری به آن‌ها بواسطه سرقت اطلاعات حساب بانکی یا رمز عبور آن‌ها وارد کنند.
در ادامه چند توصیه مهم و کاربردی برای پیشگیری از جرایم رایانه‌ای به کاربران ارائه می‌کنیم.
نرم‌افزارهای سیستم خود را آپدیت نگه دارید!
شرکت‌های سازنده نرم‌افزار و بازی‌های رایانه‌ای یا تلفن همراه، همواره از نظر امنیتی سیستم‌های خود را ارتقا می‌بخشند و با شناسایی حفره‌های امنیتی محصولات خود سعی در افزایش سطح امنیت کاربران دارند.
این اقدامات در قالب آپدیت‌های مختلفی به کاربران اطلاع‌رسانی می‌شود و هر کاربری با آپدیت نرم‌افزار خود می‌تواند از امنیت خود محافظت بیشتری کند.
موضوع آپدیت نگه داشتن نرم‌افزارها زمانی حساس‌تر می‌شود که محصولات مذکور در حوزه خدمات مالی و پولی مانند نرم‌افزارهای پرداخت آنلاین باشد.
آپدیت سیستم عامل (ویندوز، اندروید، آی او اس و…) نیز اهمیت بسیار زیادی در پیشگیری از جرایم رایانه ای دارد.
از آنتی‌ویروس‌های معتبر برای پیشگیری از جرایم رایانه ای استفاده کنید!
استفاده از آنتی‌ویروس‌های معتبر نقش مهمی در پیشگیری از جرایم رایانه ای دارند. کاربران می‌توانند انواع آنتی‌ویروس‌های رایگان یا غیررایگان را برای سیستم‌عامل‌های خود نصب کنند و حفاظت سیستم خود را تا چند درجه بیشتر کنند.
آنتی‌ویروس‌ها قادر هستند تا فعالیت‌های مشکوک سایبری علیه کاربران را شناسایی و دفع کنند. هر کاربری می‌تواند با توجه به نیاز فنی خود آنتی ویروس شناخته‌شده‌ای را انتخاب و از مزایای آن در جهت پیشگیری از جرایم رایانه‌ای بهره‌مند شود.
از رمز عبور غیرقابل‌پیش‌بینی استفاده کنید!
مجرمان سایبری از رمزعبورهای ساده نهایت استفاده را می‌کنند. زمانی که کاربر رمز عبور قدرتمند و متنوعی استفاده کند، پیش‌بینی رمز عبور و یا به دست آوردن الگوریتم آن برای مجرمان به شدت دشوار می‌شود.
به همین خاطر برای پیشگیری از جرایم رایانه ای سعی کنید رمز عبوری طولانی و متشکل از حروف کوچک و بزرگ، نمادها و اعداد انتخاب کنید.
همچنین تلاش کنید که هر رمز عبور را صرفا برای یک سایت یا نرم‌افزار به کار ببرید و رمز عبورهای تکراری نداشته باشید.
مطابق آمار، آسیب‌پذیرترین رمزعبورها برای سوءاستفاده مجرمان اینترنتی، اسامی اشخاص، اعداد یا حروف پشت سر هم و تاریخ‌های تولد و شماره‌های هویتی (مثل کد ملی) هستند.
تاییدات چندمرحله‌ای را فعال کنید!
در حال حاضر، نرم‌افزارهای زیادی تاییدات چندمرحله‌ای را پوشش می‌دهند. منظور از تایید چندمرحله‌ای یا دومرحلهای، این است که برای افزایش امنیت استفاده از سایت‌ها و نرم‌افزارهای خاص، کاربران می‌توانند علاوه بر استفاده از نام کاربری و رمز عبور معمول، مرحله دیگری نیز بر فرآیند تایید ورود خود اضافه کنند.
مثلا برای برخی پیام‌رسان‌ها می‌توان علاوه بر ورود با رمز عبور، مرحله دومی مبنی بر ارسال کد به شکل پیامک یا ایمیل را هم فعال کرد و دسترسی مجرمان اینترنتی را به حساب کاربری کاملا مسدود کرد.
استفاده از ورود دومرحلهای در استفاده از نرم‌افزارها، در حال حاضر یکی از موثرترین روش‌های پیشگیری از جرایم رایانه‌ای به حساب می‌آید.
تهیه نسخه پشتیبان را جدی بگیرید!
علاوه بر تدابیر بالا، همواره به یاد داشته باشید که تهیه نسخه پشتیبان یا بکاپ از اطلاعات اهمیتی اساسی دارد.
تهیه نسخه پشتیبان غالبا در مواردی اهمیت پیدا می‌کند که مربوط به فایل‌های حساس و مهم مانند، فایل‌های آکادمیک (پایان‌نامه، کتاب‌ها و…)، اطلاعات شغلی یا حتی تصاویر و فیلم‌های خاطره‌انگیز باشد.
پیشگیری از جرایم رایانه ای با بکاپ گرفتن از اطلاعات می‌تواند در قالب کپی فایل‌ها در یک هارد اکسترنال یا فلش مموری باشد و یا در فضاهای ابری انجام شود.
فایل‌های مشکوک را باز نکنید!
یکی از راه‌هایی که مجرمان اینترنتی مانند هکرها، از آن برای نفوذ به اطلاعات کاربران استفاده می‌کنند، ارسال لینک‌ها و فایل‌های ویروسی و ناامن به افراد است.
ممکن است این لینک‌ها و فایل‌ها در قالب ایمیل، پیام در شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌ها و یا حتی به صورت پیامک به دست کاربران برسد.
در چنین وضعیتی یک کاربر ناآگاه می‌تواند با باز کردن لینک یا دانلود فایل مورد نظر، سیستم خود را در معرض خطرات زیادی مانند سرقت اطلاعات یا دسترسی به فایل‌ها قرار دهد.
بنابراین برای پیشگیری از جرایم رایانه ای نسبت به فایل‌ها و لینک‌های مشکوک و ناشناس، محتاط باشید.
مراقب وای‌فای عمومی باشید!
بسیاری از شرکت‌ها، رستوران‌ها، فروشگاه‌ها، مراکز علمی، مراکز تفریحی مانند پاساژها، فرودگاه‌ها، هتل‌ها و… ممکن است خدمات وای‌فای رایگان به مشتریان و راجعان خود ارائه کنند. اگر چه وصل شدن به اینترنت رایگان می‌تواند جذاب باشد اما نباید فراموش کنید که وای‌فای‌های عمومی بسترهای مطلوبی برای سوءاستفاده مجرمان اینترنتی به حساب می‌آیند.
به همین خاطر اولا تا جای ممکن از اینترنت عمومی استفاده نکنید و ثانیا اطلاعات حساس خود را بر بستر وای‌فای عمومی مبادله نکنید.
درباره پیشگیری از جرایم رایانه ای سوالی دارید؟
جرایم رایانه‌ای می‌توانند برای هر کسی و در هر مکان و زمانی اتفاق بیافتند. حفظ هوشیاری و کسب آگاهی‌های فنی در فعالیت‌های مجازی می‌تواند به طور موثری پیشگیری از جرایم رایانه‌ای را عملی کند.
با این حال، ممکن است با وجود تمام تدابیر گفته شده، جرایم رایانه‌ای به وقوع بپیوندند. در چنین مواقعی شما می‌توانید از خدمات تیم حقوقی وینداد، مانند مشاوره حقوقی، تنظیم اوراق قضایی یا استفاده از وکلای دادگستری متخصص در جرایم رایانه‌ای در راستای احقاق حقوق خود استفاده کنید.
