این روزها انعقاد قرارداد محرمانگی مابین کارفرما و کارمندان امری متداول و مرسوم شده است. در جهان امروز که اطلاعات اهمیت بسیار زیادی در تبادلات افراد یافته‌اند، صاحبان این اطلاعات نیاز دارند که از این اطلاعات محافظت نمایند و مانع از آن شوند که رقبا و یا هر کس دیگری به این اطلاعات ارزشمند دسترسی پیدا کند. چرا که کارمندان معمولا به‌اقتضای شغل خود به اطلاعاتی از کارفرما و کسب‌وکار دسترسی پیدا می‌کنند که برای شرکت‌ها اطلاعات بسیار مهمی محسوب می‌شوند و ممکن است حاصل ده‌ها ساعت کار و صرف هزینه‌های گزاف باشند و عمومی شدن این اطلاعات می‌تواند منجر به جلوگیری از سود و نفع این کسب‌وکارها یا حتی ضرر و زیان آنها بشود؛ بنابراین باید بتوان به‌نحوی از این اطلاعات محافظت نمود. به‌همین‌دلیل هم پیش از شروع کار یا در حین آن با کارمندان خود، قرارداد محرمانگی یا عدم افشای اطلاعات منعقد می‌کنند.
اطلاعات محرمانه چه نوع اطلاعاتی هستند؟
اطلاعات محرمانه به اطلاعاتی گفته می‌شود که فقط تعداد مشخصی از افراد می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. در طول مدت زمان کاری‌تان، ممکن است با موارد زیادی از این نوع اطلاعات برخورد کنید. ممکن است اطلاعات حساسی در مورد شرکت‌تان داشته باشید. اطلاعاتی مانند برنامه‌های آینده، درآمد یا اسرار تجاری ای که به مزیت رقابتی سازمان در بازار کار مرتبط هستند. به‌علاوه ممکن است اطلاعات محرمانه و شخصی مشتریان‌تان مانند شماره کارت اعتباری، جزئیات حساب بانکی یا اطلاعات پزشکی آنها را نیز در اختیار دارید. همچنین اطلاعات مربوط به کارمندان‌تان مانند جزئیات حقوق، گزارش عملکردها، اطلاعات پزشکی و موارد دیگری که در بالا ذکر شد نیز شامل اطلاعات محرمانه می‌شود.
در خیلی از روابط تجاری، توافق‌نامه‌هایی وجود دارند که در آنها به وضوح ذکر شده چه اطلاعاتی محرمانه و چه اطلاعاتی غیرمحرمانه هستند. این بخش معمولا در قراردادهای استخدامی نیز وجود دارد. اگر شک دارید چه نوع اطلاعاتی در شرکت محرمانه هستند حتما قراردادهای موجود را با دقت بخوانید.در حالت کلی، اگر چیزی در قرارداد پیدا نکردید و در مورد اطلاعات خاصی تردید دارید، آن را محرمانه در نظر بگیرید.
قرارداد محرمانگی با کارمند چیست؟
قرارداد محرمانگی با کارمند یا قرارداد عدم افشای اطلاعات (Non-disclosure agreement) که به اختصار NDA نامیده می‌شود یک قرارداد خصوصی و مطابق ماده ۱۰ قانون مدنی ایران یک توافق‌نامه رسمی است که بین شرکت‌ها یا افراد حقیقی به منظور حفاظت از اطلاعات محرمانه، داده‌ها، مراودات، تجربیات و دانش پیرامون یک موضوع منعقد می‌گردد و طرفین متعهد می‌شوند که اطلاعاتی که بر روی آن توافق می‌کنند، مورد استفاده تجاری قرار نگیرد و به‌عبارتی آن را نزد اشخاص ثالث که ممکن است از آن اطلاعات سوءِاستفاده کنند، افشا نکنند.
این قرارداد می‌تواند میان یک شرکت و پیمانکارانی که به‌دلیل انجام پروژه نیازمند دسترسی به اطلاعات کسب‌وکار هستند، میان دو نفر که قصد دارند به کمک یکدیگر کسب‌وکار را راه‌اندازی کنند و هرکدام ایده‌ها و طرح‌های خود را در نظر دارند و به‌طورکلی میان هر شخصی که اطلاعات ارزشمندی دارد و ناگزیر است به هر دلیلی این اطلاعات را در اختیار اشخاص دیگر بگذارد، منعقد می‌شود.
انواع قرارداد محرمانگی با کارمند
این قرارداد ممکن است در قالب یکی از موارد زیر منعقد شود:
۱- قرارداد محرمانگی یک جانبه
۲- قرارداد محرمانگی دو جانبه
قرارداد محرمانگی یک‌جانبه
این نوع قرارداد برای حفاظت از اطلاعات محرمانه تجاری استفاده می‌شود. زمانی از این قرارداد استفاده می‌شود که یک طرف، درخواست محرمانه ماندن اطلاعات را داشته باشد. این توافق نامه تضمین می‌کند که فرد یا سازمان نمی‌تواند بدون اجازه، مفاد قرارداد تجاری را برای شخص سومی افشا کند.
قرارداد محرمانگی دو جانبه
در توافق دو جانبه، طرفین قبول می‌کنند که اطلاعات یکدیگر را به اشتراک نگذارند. به طور کلی زمانی از این نوع توافق (دوجانبه) استفاده می‌شود که دو طرف تجاری اطلاعات محرمانه را به اشتراک گذاشته باشند.
چند نکته مهم در خصوص قرارداد محرمانگی با کارمند
نکته حائز اهمیت این است که قرارداد محرمانگی با کارمند یا قرارداد عدم افشای اطلاعات محرمانه، در بسیاری موارد نه به‌عنوان یک قرارداد مستقل بلکه به‌عنوان یک شرط یا بند ضمن قرارداد اصلی (به‌عنوان‌مثال قرارداد کار/استخدام) درج می‌شود. خیلی مهم است که قبل از به اشتراک گذاشتن اطلاعات محرمانه، توافق نامه عدم افشای اطلاعات محرمانه را بنویسید و طرفین آن را امضاء کنند.
به‌علاوه برای هر نوع اطلاعاتی، این نوع شرط یا قرارداد درنظر گرفته نمی‌شود. در واقع این قرارداد یا شرط قراردادی مختص به اطلاعاتی است که ارزش اقتصادی، تجاری یا رقابتی داشته باشند و ضمنا در حوزه اطلاعات عمومی قرار نداشته باشند که همه به آن دسترسی دارند، یا از قبل افشا یا منتشر نشده باشند.
چه مواردی در قرارداد محرمانگی با کارمند باید ذکر شود؟
از مهم‌ترین مواردی که در قرارداد محرمانگی با کارمند مطرح می‌شود، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- انواع و مصادیق اطلاعات محرمانه و محافظت‌شده‌ای که در اختیار طرف قرارداد قرار می‌گیرد؛
- اطلاعاتی که محرمانه نیستند و مشمول این قرارداد نمی‌شوند؛
- مدت‌زمان تعهد طرفین به این قرارداد (این زمان می‌تواند برابر با قرارداد اصلی یا حتی بیشتر از آن باشد)؛
- ضمانت اجرای قراردادی در صورت تخلف از مفاد قرارداد (در برخی قراردادها مبلغی تحت عنوان وجه التزام ذکر می‌شود که متعهد در صورت افشای اطلاعات باید این مبلغ را به‌عنوان خسارت به طرف دیگر قرارداد پرداخت نماید.)
- روش حل اختلاف و تعیین مرجعی برای داوری
سخن آخر
در حین انجام کسب‌وکار، در میان گذاشتن اطلاعات محرمانه با کارمندان، همکاران و سرمایه‌گذاران، اجتناب‌ناپذیر است. به‌همین دلیل آماده‌کردن این قرارداد در مقطع کنونی، بهتر از دردسرهای حقوقی و یا از بین رفتن کسب‌وکار در آینده خواهد بود. از طرفی افراد باید مطمئن باشند که اطلاعات شخصی‌شان محرمانه باقی می‌ماند که این موضوع مانع از بروز مشکلات درون‌سازمانی شده و باعث می‌شود افراد در محیط کار احساس امنیت کنند.
با تنظیم قرارداد محرمانگی با کارمند ، از اطلاعات خصوصی کسب‌وکار خود مثل اسرار تجاری، حقوق انحصاری، طراحی‌ها، لیست مشتریان و تحقیقات بازاریاب، حفاظت کنید.
وجه التزام این قرارداد باید چی باشه؟
با سلام
در پاسخ به سوال مطروحه لازم به ذکر است در خصوص دریافت تضمین بند محرمانگی قرارداد کار با کارمند و یا قرارداد الحاقی محرمانگی به قرارداد کار با کارمند، می‌توان از چک، سفته و یا بدون دریافت چک و سفته با درج وجه التزام با میزان مقطوع در قرارداد باشد و میزان وجه التزام نیز به تناسب شغل کارمند و حساسیت اطلاعاتی که در اختیار کارمند می‌باشد باید معقول در نظر گرفته شود.
با احترام
تیم حقوقی وینداد