قرارداد کار برای استخدام در کسب‌وکارهای مختلف مثل شرکت، مغازه و سایر بخش‌های خصوصی تنظیم میشود که می‌تواند در هر یک از انواع نمونه قرارداد کار تمام وقت، پاره‌وقت، موقت، برای کار معین و غیره باشد. اما اگر می‌خواهید بدانید متن قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما ۱۴۰۳ چگونه منعقد میشود؟ و عواقب نداشتن قرارداد و بستن قرارداد کاری چیست؟ و به دنبال متن قرارداد کاری ساده هستید، در این مقاله به‌طور کامل توضیح خواهیم داد.
قرارداد کار چگونه منعقد میشود؟
در تعریف قرارداد کار باید گفت که قانون کار، به‌طور کامل این قرارداد را توضیح داده و شرایط انعقاد آن را بیان کرده است. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که صرفا عنوان قرارداد اهمیت ندارد و در متن قرارداد کاری ساده، مواردی که قانون بیان کرده ذکر نشود، قرارداد شما از نوع کار تلقی نخواهد شد.
یکی از مهم‌ترین ویژگیهای این قرارداد مزایایی است که در قانون کار مشخص شده است؛ بنابراین کارکنان علاوه‌بر مزد، از مزایای قانونی مثل عیدی، سنوات، اضافه کاری، مرخصی و غیره نیز بهره‌مند می‌شوند.
یک نکته مهم در قرارداد، طرفین آن یعنی کارگر و کارفرما هستند؛ با این توصیف که کارفرما می‌تواند یک شخص حقیقی یا حقوقی (شرکت، موسسه) باشد اما کارگر حتما باید شخص حقیقی باشد.
قرارداد کاری را با توجه به نوع و شرایط شغلی می‌توانید برای هر یک از انواع قراردادهای کار را تنظیم کنید. به همین منظور در ادامه با آن‌ها آشنا خواهید شد.
آشنایی با انواع قراردادهای کاری
قراردادهایی که بر اساس قانون کار هستند، انواع مختلفی دارند که به‌طور کلی باید انواع قرارداد کار را این گونه معرفی کرد.
قراردادهای کار از نظر مدت قرارداد که شامل قراردادهای زیر هستند:
- قرارداد کار با مدت موقت
قرارداد کار غیر موقت (دائمی)
قرارداد کار برای انجام کار معین
قراردادهای کار از نظر ساعت کار نیز به شکل زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- قرارداد تمام وقت
- قرارداد پاره‌وقت
- قرارداد آزمایشی
- قرارداد کارآموزی
- قراردادهای کارمزدی
مهم‌ترین تفاوت کار پاره وقت و تمام وقت در مدت زمان کار و همچنین مزایا و دستمزدی است که به همان نسبت به کارکنان تعلق میگیرد.
جدول کامل حقوق کارگران ۱۴۰۳
هر سال، حداقل حقوق و دستمزد به‌علاوه مزایای کار از سوی شورای عالی کار تعیین میشود که این میزان نسبت به سال گذشته افزایش پیدا می‌کند.
میزان افزایش حقوق قرارداد کار معین ۱۴۰۲ در سال جدید ۲۲ درصد افزایش پیدا کرده و با این توصیف می‌توان گفت که در سال ۱۴۰۳ میزان حداقل دستمزد کارگران ۸ میلیون و ۲۰۸ هزار تومان تعیین شد که این رقم بدون محاسبه مزایای قانون کار است. در جدول زیر می‌توانید لیست کاملی از جزئیات حقوق و دستمزد و مزایای قانون کار را مشاهده کنید.
| عنوان | مبلغ (ریال) | فرمول محاسبه | |
| ۱ | حداقل مزد ۱۴۰۳ قانون کار (روزانه) | ۲,۳۸۸,۷۲۸ | |
| ۲ | حداقل حقوق ۱۴۰۳ قانون کار (ماهانه) | ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ | |
| ۳ | میزان افزایش سایر سطوح مزدی ۱۴۰۳ | ۲۲%+۲۳۰۰۲۶ | |
| ۴ | پایه سنوات ۱۴۰۳ (مزد پایه) روزانه | ۷۰,۰۰۰ | |
| ۵ | بن کارگری ۱۴۰۳ (کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار) ماهانه | ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ | |
| ۶ | حق مسکن ۱۴۰۳ (کمک هزینه مسکن) ماهانه | ۹,۰۰۰,۰۰۰ | |
| ۷ | حق تاهل ماهانه | ۵,۰۰۰,۰۰۰ | |
| ۸ | حق اولاد برای ۱ فرزند کمک هزینه عائله مندی ماهانه | ۷,۱۶۶,۱۸۴ | مزد حداقل مزد * تعداد فرزند * ۳ |
| ۹ | حق اولاد برای ۲ فرزند کمک هزینه عائله مندی ماهانه | ۱۴,۳۳۲,۳۶۸ | |
| ۱۰ | حق اولاد برای ۳ فرزند کمک هزینه عائله مندی ماهانه | ۲۱,۴۹۸,۵۵۲ | |
| ۱۱ | مزد ساعتی ۱۴۰۳ هر ساعت کار عادی | ۳۲۵,۸۸۴ | ۷.۳۳ / مزد روزانه |
| ۱۲ | فوق العاده مزد هر ساعت اضافه کاری ۱۴۰۳ | ۴۵۶,۲۳۷ | مزد ساعتی * ۱.۴۰ * ساعت اضافه کاری |
| ۱۳ | فوق العاده مزد هر ساعت شب کاری ۱۴۰۳ | ۱۱۴,۰۵۹ | مزد ساعتی * ۰.۳۵ * ساعت شب کاری |
| ۱۴ | فوق العاده مزد هر ساعت جمعه کاری ۱۴۰۳ | ۹۵۵,۴۹۱ | مزد روزانه * تعداد جمعه کاری * ۰.۴ |
| ۱۵ | فوق العاده نوبت کاری صبح – عصر شب معادل ۱۵٪ حقوق ماهانه | ۱۰,۷۴۹,۲۷۶ | حقوق ماهانه * ۰.۱۵ |
| ۱۶ | فوق العاده نوبت کاری صبح – عصر معادل ۱۰٪ حقوق ماهانه | ۷,۱۶۶,۱۸۴ | حقوق ماهانه * ۰.۱۰ |
| ۱۷ | فوق العاده نوبت کاری صبح شب یا عصر معادل ۲۲.۵٪ حقوق ماهانه | ۱۶,۱۲۳,۹۱۴ | حقوق ماهانه * ۰.۲۲۵ |
| ۱۸ | عیدی و پاداش ۱۴۰۳ برای هر ماه | ۱۱,۹۴۳,۶۴۰ | مزد روزانه * ۵ |
| ۱۹ | سنوات (پایان کار) ۱۴۰۳ برای هر ماه | ۵,۹۷۱,۸۲۰ | مزد روزانه * ۲.۵ |
| ۲۰ | مانده مرخصی ۱۴۰۳ برای هر روز | ۳,۳۲۲,۰۶۱ | حق السعی روزانه |
| ۲۱ | مانده مرخصی ۱۴۰۳ برای هر ساعت | ۴۵۳,۲۱۴ | ۷.۳۳ / حق السعی روزانه |
| ۲۲ | حداقل بیمه سهم کارگر ۷% | ۶,۹۷۶,۳۲۹ | درآمد مشمول بیمه * ۰.۰۷ |
| ۲۳ | حداقل بیمه سهم کارفرما ۲۳% | ۲۲,۹۲۲,۲۲۳ | درآمد مشمول بیمه * ۰.۲۳ |
| ۲۴ | سقف معافیت مالیاتی ماهانه ۱۴۰۳ | ۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ |
حداقل حقوق سال ۱۴۰۲
از ابتدای سال ۱۴۰۲ حداقل مزد روزانه با نرخ یکسان برای کلیه کارگران مشمول قانون کار ( اعم از قرار داد دائم یا موقت) مبلغ ۱,۷۶۹,۴۲۸ ریال (یک میلیون و هفتصد و شصت و نه هزار و چهارصد و بیست و هشت ریال) تعیین شد که حداقل دستمزد در قرارداد کار تمام وقت ۱۴۰۲ نیز با این مبلغ است.
چه بندها و تبصره‌هایی در قرارداد درج می‌شوند؟
تفاوتی ندارد که شما کارفرما باشید و بخواهید افرادی را استخدام کنید یا جویای کار باشید و بخواهید در شرکتی استخدام شوید. در هر صورت باید با این قراردادها، آشنایی کافی داشته باشید. در متن یک قرارداد، بندهایی تحت عنوان مادههای قرارداد است که برخی از آن‌ها ضروری و به‌عنوان بندهای اصلی قرارداد به‌شمار می‌روند و برخی دیگر بندهای فرعی و با توافق طرفین در قرارداد گنجانده می‌شوند.
با این توصیف در هنگام نگارش و عقد قراردادهای حقوقی باید نکات مهم قراردادی را نیز مدنظر داشت.
بندهای اصلی قرارداد
در متن قرارداد، بندهای ثابتی به عنوان اصلیترین موارد درج می‌شوند که شامل موارد زیر هستند.
- نام طرفین (نام کارفرما و کارمند/کارگر)
- تاریخ استخدام و انعقاد قرارداد
- مدت قرارداد (می‌تواند از ۱ روز تا ۹۹ روز یا بیشتر و کمتر باشد)
- میزان حقوق و نحوه محاسبه حقوق و مزایا (نباید از حداقل تعیین شده در قانون کار کمتر باشد)
- نحوه و شرایط پرداخت حقوق و دستمزد
- شرایط مربوط به ساعات کار
- شرایط مربوط به تعطیلات، از جمله تعطیلات رسمی و حقوق مرخصی و روزهای تعطیل رسمی
- عنوان کاری و شرح وظایف به صورت کلی (جزئیات کامل شرح وظایف باید به عنوان ضمیمه قرارداد، اضافه شود)
- محل انجام کار (اگر لازم است، ذکر اینکه کارمند/کارگر باید در جاهای متفاوتی کار کند)
- تعریف شرایط محرمانگی و عدم افشای اطلاعات
- تعداد نسخه‌های قرارداد
- تمدید قرارداد
- قوانین سازمانی
- شرایط تسویه حساب
بندهای تکمیلی قرارداد
از بندهای فرعی و تکمیلی در متن قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شرایط مربوط به ناتوانی در انجام کار به دلیل جراحت یا بیماری
- شرایط مربوط به بازنشستگی و به کارگیری بازنشستگان
- فسخ قرارداد؛ مدت زمانی که طی آن کارمند باید از فسخ قرارداد با خبر شود یا کارفرما را از فسخ قرارداد مطلع کند.
- ذکر میزان دستمزدی که کارمند/کارگر در طی ماموریت‌های کاری دریافت می‌کند.
- روش پرداخت دستمزد: پرداخت دستمزد باید به صورت پرداخت به حساب بانکی کارکنان باشد.
- مشخص کردن دائمی یا موقت بودن قرارداد، متناسب با نوع کار مشخص کردن نوع و میزان مهارت کارکنان.
- حق بیمه؛ کلیه کارفرمایان مشمول قانون کار ایران مکلفند کارکنان خود را بیمه کنند.
- سنوات کارکنان و نحوه پرداخت آن
- شرایط اخراج
قوانین و نکات کاربردی قرارداد
این قرارداد طبق قانون کار است و به همین دلیل در شرایط مختلف، قواعد و مقرراتی برای این نوع قراردادها پیش‌بینی شده که باید نسبت به آن‌ها اطلاعات کافی داشته و به‌عنوان بندهای قراردادی درج کنید تا ریسک‌های موجود را به حداقل برسانید.
چند مورد از کلیدی‌ترین قوانین قرارداد کار شامل شرایط فسخ قرارداد از طرف کارگر و کارفرما، قرارداد بدون تاریخ، شرایط مرخصی کارمندان در قانون کار، تعیین مراجع اختلاف کارگر و کارفرما، اضافه‌کاری در قانون کار، انواع شروط باطل در قرارداد، ضمانت حسن انجام کار در قرارداد، تعلیق قرارداد و غیره هستند.
علاوه‌بر این نکات مهمی که در هنگام بستن قرارداد کاری باید به آن توجه کنید این است که قرارداد شما به‌صورت مکتوب باشد، تمامی شرایط و ضوابط شامل ساعت کاری، مرخصی‌ها، محل کار و غیره را در قرارداد مشخص کنید. همچنین شما مشمول هر مزایایی که در قانون کار در نظر گرفته شده بر اساس قرارداد خود هستید و کارفرما نمی‌تواند مزایای کمتری را برای شما در نظر بگیرد.
نمونه قراردادهای کاری
از نمونه قرارداد کار می‌توانید در مشاغل مختلفی بنا بر مورد استفاده کرده و انواع قراردادهای کاری مختلف مثل موقت، انجام کار معین یا حتی پورسانتی را منعقد کنید. در واقع تعداد زیادی از قراردادهایی که در شرکت‌ها، فروشگاهها، کلینیک‌ها و سایر بخش‌های خصوصی که برای استخدام و همکاری با کارکنان، از نوع کار هستند.
نحوه انعقاد قراردادهای کاری
قراردادهای کار معمولا از سوی کارفرما به کارکنان ارائه می‌شوند که برای تامین حقوق طرفین می‌توانید قبل از امضای قرارداد تمامی نکات و شرایط لازم را بررسی کرده یا پیش نویس قرارداد خود را برای همکاری ارائه دهید.
اما مهم‌ترین نکته‌ای که باید در رابطه با نحوه بستن قرارداد کاری رعایت کنید، این است که تمامی بندهایی که در قانون ذکر شده را به‌عنوان ماده قرارداد درج کنید. برای مثال توجه به نکاتی مثل اینکه حداکثر میزان ساعت کار در قرارداد تمام وقت چقدر است؟ و همچنین سایر بخش‌های قرارداد نیز شامل تعهدات و وظایفی است که دو طرف نسبت به همدیگر دارند و در بخش تعهدات و مسئولیت‌ها ذکر می‌شوند.
با توجه به اینکه، این قرارداد در مراجع قضایی اغلب به نفع کارگر تنظیم میشود، بهتر است از همان ابتدا، قرارداد خود همه نکات حقوقی را رعایت کنید.
جمع‌بندی
آنچه در قالب استخدام در بخش خصوصی انجام میشود نیاز به یک قرارداد برای ذکر تمامی توافقات دارد که می‌توانید با توجه به نوع شغل و شرایط همکاری، از انواع قراردادهای کاری یعنی موقت، پاره‌وقت، تمام وقت، پورسانتی و غیره استفاده کنید.
یکی از مهم‌ترین نکات در نحوه نوشتن قرارداد کاری این است که باید مواردی را تحت عنوان بندهای قراردادی در نظر بگیرید که این بندها شامل توافقات طرفین در چارچوب قانونی است. ضمن اینکه برخی از موارد به‌عنوان قوانین و نکات حقوقی باعث تامین حقوق طرفین خواهند شد.
این نکته را هم به‌خاطر داشته باشید که قرارداد شفاهی، مسئولیت‌های بیشتری را بر دوش کارفرما می‌گذارد و از این رو توصیه میشود که این قرارداد بر اساس اصول و شرایط قانونی را در اولویت قرار دهید.
مجموعه حقوقی وینداد انواع قراردادها را توسط وکلای با تجربه و متخصص را به‌عنوان یکی از خدمات خود تنطیم می‌کند. همچنین می‌توانید نمونه قراردادهای آماده را از بانک قرارداد وینداد دریافت کرده و با دانش حقوقی خود تکمیل کنید.
سوالات متداول
قرارداد کار چگونه تنظبم میشود؟
نحوه بستن قرارداد کاری طبق قانون کار است که می‌تواند با توجه به نوع شغل شما تمام وقت یا پاره وقت باشد.
کار پاره وقت چند ساعت است؟
کاری پاره‌وقت محسوب میشود که مدت آن کمتر از ۸ ساعت در روز و ۴۴ ساعت در هفته باشد که معمولا نصف یا دو سوم این ساعت است.
کار تمام وقت چند ساعت است؟
مدت ۸ ساعت در روز و مجموعا ۴۴ ساعت در هفته به غیر از روزهای جمعه و تعطیلات رسمی مدت زمان کار تمام وقت است.
حداقل حقوق و دستمزد در سال ۱۴۰۳ چقدر تعیین شده است؟
حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۸ میلیون و ۲۰۸ هزار تومان است که این مبلغ بدون در نظر گرفتن مزایای قانونی است.
سلام وقت بخیر
قرارداد کار پرسنل ما بصورت سه ماه ست که آخرین قرارداد تاریخ ۱۲ اسفند تموم میشه میخواستم بپرسم واسه این ۱۷ روز باقیمانده تا آخر سال باید قرارداد ۱۷ روزه ببندیم؟ممنون میشم راهنمایی کنید که راه درستش به چه صورته
با سلام و احترام
بله باید قرارداد تا پایان سال تمدید شود.
مجموعه حقوقی وینداد
با سلام و احترام.
بنده از بابت پیگیری کار اداری شخصی مبلغی دریافت نمودم اما قرارداد کتبی بین ما نبوده
آیا اسم دریافت وجه من حق العمل کاری میشه؟؟
و ایا برای انجام کار و دریافت وجه حتما باید قرار داد کتبی بین ما باشد یا قرار داد شفاهی هم ممکن هست.؟
ممنون میشم جواب بدین
با سلام و احترام
خیر این کار مشمول عنوان حق العمل کاری نیست بلکه تحت عنوان قرارداد وکالت می باشد و باید حتما مکتوب باشد.
مجموعه حقوقی وینداد
برای استفاده از شرایط قانون سخت و زیان آور اداره کار قرارداد های کاری ۲۰ سال قبل را می خواد ولی کارفرما از دادن اون ها خود داری می کنه ، چطور می شود از کارفرما قراداد های کاری رو بطور قانونی تحویل گرفت .
با سلام و احترام
برای توضیحات بیشتر می توانید درخواست دریافت مشاوره از وینداد را در سایت، ثبت نمایید.
مجموعه حقوقی وینداد
سلام
آیا کارفرما مطابق قانون موظف است یک نسخه از قرار داد را به کارگر بدهد یا خیر و اگر از تحویل یک نسخه به کارگر استنکاف ورزد آیا می توان بصورت قانونی کارفرما را ملزم و وادار به تحویل نسخ قرار داد به کارگر نمود.
با سلام و احترام
بله موظف است یک نسخه به کارگر تحویل دهد و در صورت امتناع کارگر می تواند با مراجعه به نزدیک ترین شعبه اداره کار به محل کار کارفرما وی را مکلف به این کار نماید.
مجموعه حقوقی وینداد
سلام وقتتون بخیر کسی بجای یه خانم باردار بعنوان جانشین در مدت مرخصی بره سرکار بهش بیمه تعلق میگیره؟
با سلام و احترام
در قراردادهای استخدامی،نمی توان شخص را جایگزین نمود مگر با موافقت کارفرما و انعقاد قرارداد جدید که در این صورت آن شخص نیز مشمول بیمه خواهد بود.
مجموعه حقوقی وینداد
با سلام امسال بند زیر به قراردادهای ما اضافه شده است :
چنانچه قراردادکار توسط کارگر تمدید نگردد و به هر دلیل از سوی ایشان فسخ گردد، هزینه آموزش های تخصصی که باعث بالا رفتن سطح کارایی کارگر گردیده از محل مطالبات و تضامین پرداختی ایشان به نفع شرکت وصول خواهد شد.
آیا این بند قانونی است، لازم به ذکر است که قرادادهای ما ماه به ماه تمدید میشود و در بدو ورود یک دوره آموزشی هفت روزه بدون حقوق را گذرانده ایم .
با سلام،
امسال بندی به قراردادهای ما اضافه شده است که ” در صورت عدم تمدید قرارداد توسط کارگر یا ترک کار هزینه آموزش از محل مطالبات و تضامین پرداختی ایشان به نفع شرکت وصول خواهد شد”
آیا این بند قانونی است، در حالیکه ابتدای ورود هر نیرو هفت روز آموزشی بدون حقوق را طی کرده است.
لازم به ذکر است قراردادهای ما ماه به ماه تمدید میشود .
با سلام و احترام
باید در قرارداد دقیقا معین شود که مبلغ آموزش چه میزان است و در صورت قبول کارمند می توان از مطالبات ایشان در پایان قرارداد کسر نمود.
با تشکر
کارشناس حقوقی وینداد
سلام
اگر قرار داد از ۶ فروردین آغاز و نوشته شده باشد ، با توجه به اینکه ساعت کاری موظفی فروردین ۱۶۱ ساعت می باشد ، محاسبه حقوق بر چه مبنایی صورت میگیرد ؟
باز همان ۱۶۱ ساعت ملاک است ؟
با سلام و احترام
بله مبنای محاسبه براساس تعداد ساعات موظفی می باشد.
مجموعه حقوقی وینداد
یک سوال اگر در بستن قرار داد بیمه نیرو هم وجود داشته باشد که مشکلی نیست و اگر کارفرما منکر بسته شدن قرار داد شده باشد میشود از طریق اطلاعات بیمه ای اقدام کرد درست است ؟ اما اگر نیرو وارد قرار دادی شود که کافرما در آن ذکر کرده بیمه نمیکند . ئر در پایان قرار داد و در موعد پرداخت , نیرو را اذیت کرد و گفت اصلا من با تو قرار دادی ندارم مدرک داری برو شکایت کن و در واقع چون قرار داد نزد خودش هست به راحتی آن را نابود کند چه کار باید کرد ؟ آیا نکته ی خاصی در هنگام بستن قرار داد چه کوچک به عنوان یک نیروی کارگاهی یا پیمانکار و پروژه ای یه بزرگ وجود دارد که ما نمیدانیم ؟ آیا رسم است که یک کپی المثنی رسمی از قرار داد هم دست نیرو باشد ؟ آیا اصولا درخواست این المثنی کاری عادی است و باید انجام داد همیشه ؟
با سلام و احترام
همواره باید هنگام انعقاد قرارداد توجه داشته باشید که یک نسخه اصل از قرارداد را از طرف مقابل دریافت نمایید اما در مورد قرارداد کار از طریق شاهد (همکاران دیگر) یا واریز های ماهانه از حساب کارفرما به شما هم می تواند مدرک شما باشند و از اداره کار رای به نفع خود دریافت نمایید.
مجموعه حقوقی وینداد
باسلام و احترام
من ۸ساله تو یه شرکت خصوصی کار میکنم لیت بیمه حداقلی برام رد شده اما از حقوقم درصد بیمه کم بالاتری کم شده که واریز نشده .سرکت کلا فیش حقوقی نداره اغلب علی الحساب پرداخت کرده و فقط کلی تو قرارداد نوشته عیدی و سنوات داخل حقوقه قرلر داد را یکساله نوشته و گفته در صورت رضایت تمدید خواهد شد الا ۸سال گذشته حقوق ماهانه معلوم نیست سنوات سالانه نا مشخصه من باید چکار کنم فقط یه نسخه قرار داد از سالها پیش دارم
با سلام و احترام
لطفا به همراه کلیه سوابق، مدارک واریزی بانکی و قرارداد مذکور، به نزدیک ترین شعبه اداره کار به محل شرکت، مراجعه نموده و نسبت به محاسبه و طرح شکایت اقدام نمایید.
مجموعه حقوقی وینداد