کار کردن در معنای قانونی آن به ارائه کالا یا خدمات در مقابل دریافت مزد مشخص گفته میشود. قانون کار برای حمایت از حقوق کارگران در ایران کارفرما را به رعایت قوانین ملزم کرده است که از جمله آن قوانین بیمه کار است. با تسلط به قوانین حوزه کار و نوشتن قرارداد می‌توان از پایمال نشدن حقوق طرفین و رعایت همه نکات حقوقی اطمینان حاصل کرد و قراردادی که شامل همه جزئیات مورد نظر باشد، نوشت. بنابراین در ابتدا پاسخ می‌دهیم قرارداد کار موقت بدون بیمه صحیح است یا خیر، در ادامه با مفاهیم کارگر، کارفرما، انواع قرارداد کار آشنا خواهید شد.
قرارداد کار موقت بدون بیمه چگونه است؟
آیا در فضای کار، قرارداد کار موقت بدون بیمه داریم؟ آیا این نوع قرارداد در قوانین قرارداد کار جایگاهی دارد؟
همه کارگران اعم از دائمی یا موقتی باید توسط کارفرما بیمه شوند، حق بیمه کارگر ماهانه از حقوق او کسر میشود.
هم کسر شدن حق بیمه از حقوق کارگر و هم تمایل نداشتن کارفرما به پرداخت حق بیمه برای کارگران موقتی، باعث شده که طرفین گاهی بر سر پرداخت نکردن حق بیمه و بیمه نشدن کارگر توافق کنند. گرفتن ضمانت از کارگر یا امضای کارگر مبنی بر عدم دریافت بیمه از راه‌های متداول بیمه نکردن کارگر است.
هر نوع توافقی بر سر بیمه نکردن کارگر غیر قانونی است و کارگر می‌تواند از کارفرما در این مورد شکایت کند. قرارداد کار موقتی هر چقدر هم کوتاه مدت (مثلا پاره وقت یا ساعتی) باشد بر اساس ساعت کاری باید حق بیمه از آن کسر شود.
بعضی کارفرمایان برای فرار از پرداخت حق بیمه کارگران با آن ها قراردادی با عنوان قرارداد پیمانکاری امضا می‌کنند. در قرارداد پیمانکاری کارفرما موظف به پرداخت حق بیمه نیست. عوض شدن عنوان قرارداد در ماهیت قرارداد تفاوتی ایجاد نمی‌کند و در صورتی که کارگر در محاکم حقوق کار از کارفرما شکایت کند و قرارداد کار او اثبات شود، کارفرما موظف به پرداخت کامل بیمه و جرائم آن است.
پس در فرم قرارداد کار موقت بدون بیمه فراموش نکنید که در مورد حق بیمه شفاف‌سازی‌های لازم را انجام دهید و مطمئن باشید که قرارداد کار موقتی که در آن حق بیمه ذکر نشده یا بر سر پرداخت نکردن حق بیمه توافقی ایجاد شده، غیر قانونی است.
شما می‌توانید فرم قرارداد کار موقت بدون بیمه استاندارد که مختص به خودتان باشد داشته باشید. برای دریافت نمونه قرارداد کار موقت بدون بیمه که مطابق نظر شما سفارشی‌سازی شده است، می‌توانید به ثبت درخواست تنظیم قرارداد نیز سری بزنید.
تعاریف قانونی کارگر، کارفرما و قراردادکار چیست؟
تشخیص درست کارگر و کارفرما از آن جهت اهمیت دارد که تنها در صورتی که فردی بر اساس قانون، کارگر یا کارفرما نامیده شود، می‌تواند از حمایت های قانونی بهره ببرد. در صورت شکایت در محاکم قانون کار ابتدا باید کارگر یا کارفرما بودن شخص محرز شود، سپس به شکایت رسیدگی میشود. پس به این تعاریف قانونی دقت کنید:
کارگر بر اساس ماده ۲ قانون کار:
“کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار میکند.”
کارفرما نیز در همان قانون اینگونه تعریف شده است:
“کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او درمقابل دریافت حق السعی کار می کند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده‌دار اداره کارگاه هستند؛ نماینده کارفرما محسوب می‌شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.”
رابطه بین کارگر و کارفرما با قرارداد کار مشخص میشود. جزئیاتی که در قرارداد کار وجود دارد مانند ساعت کار، دست مزد کارگر، مشخصات طرفین و غیره محدوده این رابطه را روشن می‌سازد.
قرارداد کار طبق تعریف قانون: “قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت، یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد.”
انواع قرارداد کار
قرارداد کار طبق قانون ۳ نوع است:
- قرارداد کار دائم: در این نوع قرارداد طرفین توافقی بر سر خاتمه کار نمی‌کنند و تا زمانی نامعلوم قرارداد پا برجاست. این نوع از قرارداد به دلیل امنیت شغلی‌ای که برای کارگر ایجاد میکند مطلوب او است؛ اما کارفرمایان تمایلی به بستن این نوع از قرارداد ندارند. تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار می‌گوید در صورتی که کار مستمر باشد و زمانی برای آن تعیین نشده باشد قرارداد کار دائمی خواهد بود.
- قرارداد کار موقت: قرارداد کار موقت همانطور که از نامش پیدا است قراردادی است که کارفرما با کارگر برای مدت معینی مثلا ۳ ماه، یک سال یا هر مدت دیگری می‌بندد. موقت بودن این قرارداد نباید باعث تضییع شدن حقوق کارگر یا فرار کردن کارفرما از پرداخت حقوق خاص کارگر باشد.
- قرارداد کار معین: کار معین کاری است که در بازه زمانی مشخص شروع و خاتمه می‌یابد و قراردادی که موضوعش این نوع از کار باشد قرارداد کار معین نامیده میشود. قرارداد کار با پایان یافتن کار معین اتمام می‌یابد. با مشخص کردن حدودی زمان اتمام کار می‌توان از حقوق کارگر و کارفرما دفاع کرد.
بیمه در قرارداد کار چگونه است؟
بیمه در قراردادها چه جایگاهی دارد و کار بدون بیمه چگونه ارزیابی میشود؟
طبق ماده ۱۴۸ قانون کار “کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلفند بر اساس قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.”
پس کارفرمایان موظفند کارگران خود را با هر نوع قراردادی که دارند (موقت، دائم یا کار معین) بیمه کنند.
ماده ۴ قانون تامین اجتماعی نیز بیان می‌دارد که سه دسته از افراد مشمول بیمه تامین اجتماعی هستند:
الف- افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می‌کنند.
ب- صاحبان حرف و مشاغل آزاد.
ج- دریافت‌کنندگان مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت.
کارگران نیز جزو دسته اول این تقسیم‌بندی قرار دارند و فارغ از نوع قراردادشان باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.
نحوه بیمه کردن در قرارداد کار موقت بر اساس ساعت کار کارگر است؛ بدین صورت که به ازای هر ۸ ساعت کار باید یک روز حق بیمه به سازمان بیمه پرداخت شود.
جمع‌بندی
در این مقاله ضمن بررسی انواع قرارداد کار و تعریف کارگر و کارفرما پاسخ دادیم که قرارداد کار موقت بدون بیمه می‌تواند پیگردهایی را برای کارفرما به دنبال بیاورد. در عین حال بکارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی می‌تواند از طریق قراردادهای مختلفی به جز قرارداد کار باشد.
امور قراردادها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. پیشنهاد می‌کنیم قبل از تنظیم هر قراردادی با یک مشاور حقوقی مسلط به امور قراردادها مشورت کنید.
سوالات متداول
آیا قرارداد کار موقت باید مکتوب باشد؟
قرادادهای که چه شفاهی چه کتبی قابل پیگیری هستند. در صورتی که قرارداد موقت به موقع تمدید و تعیین تکلیف نشود و کارگر همچنان به کار خویش ادامه دهد، کارگر می‌تواند ادعا کند که قرارداد به‌طور شفاهی تمدید شده است.
مرجع رسیدگی به اختلاف با کارفرما کجاست؟
اگر دعاوی مرتبط با حقوق، بیمه، سنوات و مواردی از این دست برای کارگر باشد، مرجع رسیدگی معتبر اداره کار است. برای شکایت‌هایی که به موارد مالی مربوط نمی‌شوند مثل آسیب جسمانی یا موقعیت اجتماعی باید به دادسرا رجوع کرد.
سلام ۷ماه با حقوق ثابت ماهانه ۵میلیون تومان برای پزشک بدون بیمه کار کردم قرارداد کتبی نبستیم تنها مدرکم حقوق ماهانه و شهادت همکاران مطبهای کناریمون هست میتونم برای بیمه بیکاری شکایت کنم؟
سلام. شخصی به صورت مشاوره دو ماه درشرکت ما فقط چند ساعت آمدند و رفتند. آیا باید برای مشاوره بیمه ای پرداخت شود؟
سلام وقت بخیر.اگر قراردادی بین کارفرما و کارگر بسته نشه ایا کارگر حق شکایت از کارفرما رو داره؟مثلا میتونه شکایت کنه که بیمه نشده؟یا میتونه شکایت کنه که حقوق رو دریافت نکرده؟
سلام.درصورتی که ما قرار داد اختصاصی خودمون رو ببندیم ایا امکانش هست بیمه نکنیم کارگر رو؟چجوری میشه کارگر رو بیمه نکرد و در قرار داد هم نوشت و این جرم محسوب نشه؟
سلام وقت بخیر ،من ۶ سال مربی برون‌سپاری بودم یعنی از طرف یه اداره در اداره دیگر مشغول به فعالیت بودم البته با کمترین حقوق وبدون حق سنوات و بیمه آیا میتونم شاکی بشم و حقم رو بگیرم
با سلام و احترام
در صورتی که شما حقوق ثابت از کارفرما ماهیانه دریافت می کردید، بله می توانید به نزدیک ترین شعبه اداره کار به محل کارفرما مراجعه نموده و طرح دعوا نمایید.
با تشکر
مجموعه حقوقی وینداد
وقت بخیر
ما کارگاه هستیم و کد بیمه نداریم میتونیم در قرار داد توافق کنیم که کارگران بیمه خویش فرما رد کنند و کارفرما مبلغ پرداختی را به آنها بپردازد
با سلام و احترام
خیر شما قانونا مجاز به این کار نمی باشید زیرا طبق متن قانون کار، بیمه کردن کارمند توسط کارفرما اجباری است و هیچ راه دیگری وجود ندارد.
مجموعه حقوقی وینداد
سلام نیروی جدیدی استخدام کردم که خودش بیمه داره و میگه بیمه نمیخواهم با او چطوری قرارداد ببندم که مشکلی پیش نیاید ؟ممنونم
با سلام و احترام
طبق قانون کار، کارفرما موظف است کارکنان خود را بیمه نماید در غیر این صورت تخلف محسوب شده و جریمه به دنبال خواهد داشت حتی اگر خواسته خود کارمند باشد.
مجموعه حقوقی وینداد
من ۷ سال با قرارداد کارمحصولی برای سازمان دولتی کار کردم بدون بیمه. آیا میتوانم سابقه بیمه را ثبت کنم؟
با سلام و احترام
در صورتی که سمت شما در آن قرارداد پیمانکار یا ارائه دهنده خدمات بوده باشد، خیر نمی توانید ادعایی در زمینه بیمه تامین اجتماعی داشته باشید.
مجموعه حقوقی وینداد
سلام.کارفرما گفته مثلا حقوق من xتومان است و بیمه ندارد اما ۱ماه بعد بیمه میکند و ۷درصد حق بیمه را از xتومان کم میکند و این حقوق رو پرداخت میکند. مزایای مستمر حقوق هم باید به کارگر پرداخت کند یا اختیاری است؟یعنی حقوق xتومان بعد از بیمه شدن باید چیزی به آن باید اضافه شود یا همان میماند؟ کار ۴ساعت در روز است ،۲ساعت صبح ۲ساعت شب.پس یعنی بیمه برای ۳۰روز اندازه ۱۴روز حساب میشود؟
سلام،
در پاسخ به سوالات شما، پرداخت مزایای مستمر اجباری است، با بیمه شدن مبلغی به حقوق کارگر اضافه نمی گردد و بیمه ۱۴ روز محسوب می شود.
با احترام،
تیم حقوقی وینداد