به عنوان کارفرما یا شخصی که می‌خواهد استخدام شود، پیش از همکاری باید از نوع قرارداد،نحوه تنظیم و نکات آن اطلاع کافی داشته باشید. قراردادهای استخدامی از جمله انواع قرارداد کار به‌شمار می‌روند که باید بر اساس قالب قانونی و شرایط همکاری دو طرف تنظیم شوند. در این مقاله با بررسی نکات مهم قرارداد کاری به نحوه تنظیم قرارداد بین کارگر و کارفرما می‌پردازیم.
قرارداد کاری چه کاربردی دارد؟
قرارداد توافقی بین دو یا چند شخص برای ایجاد آثار حقوقی است. قراردادها اصولاً به دو صورت شفاهی و کتبی منعقد می‌شوند اما در این بین قراردادهای کتبی، اعتبار و سندیت بیشتری دارند.
قرارداد کار و استخدام نیز به توافقی می‌گویند که بین یک شخص با یک یا چند شخص حقیقی، شرکت (حقوقی) یا نهادها و سازمان‌ها به جهت انجام کار و وظیفه‌ای در مدت زمانی معین صورت می‌گیرد.
قراردادهای استخدام طبق قوانین قرارداد کار منعقد می‌شوند و این نوع قراردادها با عناوین مختلفی مانند: قرارداد کار، قرارداد استخدام، قرارداد کار موقت، قرارداد کار دائم و غیره شناخته می‌شوند. البته به جهت رعایت اصول قراردادنویسی بهتر است قراردادها در حضور یک وکیل امضا شوند.
نکات مهم قرارداد کاری که هنگام تنظیم قرارداد
ابتدای امر باید به این نکته اشاره کنیم که در صورتی‌که با مسائل حقوقی آشنا نیستید، حتماً قبل از امضای هر قراردادی، آن را به دقت مطالعه کنید و در صورت داشتن ابهام در بند و ماده‌ای، درباره آن سوال کنید. در اکثر قراردادهای شرکت‌ها و نهادهای حقوقی جملاتی است که ممکن است برای افراد عادی مبهم باشند، از این رو از پرسیدن معنی عبارات حقوقی داخل قرارداد هراس نداشته باشید.
در ادامه نکات مهم در بستن قرارداد کاری و همچنین بندهای قرارداد کاری را بیان خواهیم کرد:
موضوع قرارداد در قرارداد کاری
یکی از نکات مهم قرارداد کاری موضوع قرارداد است؛ در صورتی که دچار مشکلات حقوقی شوید، هیأت حل اختلاف اولین قسمتی که به آن توجه خواهد کرد “موضوع قرارداد” است. پس باید در قسمت موضوع قرارداد، به صورت دقیق و کامل توضیح دهید که در مدت قرارداد چه کارهایی را باید انجام دهید و کار شما دقیقاً چیست؟
مدت زمان قرارداد در قرارداد کاری
یکی دیگر از مهمترین بندهای قرارداد استخدام “مدت زمان قرارداد” است. در صورتی که قرارداد شما دائمی است، باید این مورد در قرارداد مشخص شود. (قرارداد دائمی یا پیوسته به قراردادی می‌گویند که فقط زمانی فسخ می‌شود که کارمند استعفا دهد یا از کار خود با دلایل قابل قبول و طبق قانون کار اخراج شود). در صورتی‌که قرارداد شما برای مدت خاصی حتی چند سال باشد از نوع قرارداد کار با مدت موقت است که باید تاریخ شروع کار و اتمام کار به دقت در قرارداد درج شود.
مبلغ قرارداد و جزئیات پرداخت آن
مورد مهم بعدی این است که در مورد زمان قرارداد استخدامی به شما چه مبلغی پرداخت خواهد شد و در چه تاریخی. این جزئیات باید به‌طور کامل به‌صورت مبلغ پرداختی و دریافتی در قرارداد ذکر شود. اینکه حقوق شما در چه تاریخی به حساب شما واریز می‌شود؟ به چه شماره حسابی؟ و اینکه پاداش، حق اولاد، حق مأموریت و غیره برای شما محاسبه خواهد شد یا خیر! این مورد باید به صورت دقیق و با جزئیات کامل در قرارداد درج شود.
مرخصی و تعطیلات
بهتر است به این بند نیز توجه شود و مدت زمان دریافت مرخصی و روزهای تعطیل و همچنین با حقوق یا بدون حقوق بودن مرخصی نیز در قرارداد کار ذکر شود.
تمدید قرارداد کاری
در برخی موارد پس از پایان مدت زمان قرارداد، کارفرما (حقیقی یا حقوقی) تمایل به ادامه همکاری و تمدید قرارداد دارد. این مورد می‌تواند در قرارداد ذکر شود که تمدید قرارداد می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد و منع قانونی ندارد.
ذکر قوانین شرکت
هر شرکتی قوانین و مقررات داخلی خود را دارد. پس در قراردادهای کاری بندی به‌عنوان قوانین و مقررات نیز اضافه خواهد شد، بهتر است تمام قوانین را با دقت مطالعه کنید تا دچار مسائل داخلی شرکت نشوید.
نکات مهم هنگام تسویه حساب و خروج
این مورد نیز می‌تواند به نفع شما باشد. البته در صورتی‌که به آن دقت کنید! در قراردادهای کاری شما یک ماه فرصت خروج از شرکت را دارید و پس از خروج شما، شرکت نیز دو ماه فرصت دارد تا با شما تسویه حساب کند؛ اما برخی شرکت‌ها این مدت زمان را اضافه می‌کنند که به نفع خودشان است و باید هنگام امضای قرارداد به این بند نیز توجه داشته باشید.+
نسخه‌های قرارداد کاری
قراردادها باید در چهار نسخه تهیه شوند و تمام نسخه‌ها به همراه برگه‌ها و پیوست‌ها به مهر و امضای هر دو طرف و دو شاهد برسند. یک نسخه از قرارداد نزد طرف اول و یک نسخه نیز نزد طرف دوم می‌ماند. در صورتی که کارفرمایی قصد نگهداری هر دو نسخه را نزد خود داشت، به هیچ عنوان قبول نکنید.
قرارداد بین کارفرما و کارگر
برای ورود به بحث قرارداد کار بین کارفرما و کارگر لازم است ابتدا کارفرما و کارگر را براساس قانون کار تعریف کنیم.
مطابق ماده ۲ قانون کار کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق‌السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند.
مطابق ماده ۳ کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند.
برای شفاف شدن حقوق و تعهدات طرفین میان کارگر و کارفرما قراردادی منعقد می‌شود که به قرارداد کار معروف است. طبق تعریف ماده ۷ عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد.
قرارداد کار بین کارفرما و کارگر علاوه بر نکات مهم قرارداد کاری که در بالا نام بردیم، حاوی موارد ذیل باشد:
- نوع کار یا حرفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد.
- حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن
- ساعات کار، تعطیلات و مرخصی‌ها
- محل انجام کار
- تاریخ انعقاد قرارداد
- مدت قرارداد چنانچه کار برای مدت معین باشد.
- موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل ایجاب نماید.
جمع‌بندی
قرارداد کار و جذب نیرو یکی از مهمترین قراردادهای حقوقی است که باید برای امضای آن دقت کافی داشت. نکات مهم قرارداد کاری ذکر شده در این مطلب به صورت کامل و کافی نیست؛ بلکه باید در هنگام نگارش و عقد قراردادهای حقوقی مسائلی دیگر را نیز مدنظر داشت.
شاید در نگاه اول فرض کنید که نکات مهم قرارداد کاری فوق فقط برای افرادی که در حال استخدام هستند، گفته شده است؛ اما نکات حقوقی بالا برای کارفرماها، شرکت‌ها و نهادها و همچنین بکارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی نیز صدق می‌کند. در صورت رعایت نکات بالا هر دو طرف سود خواهند کرد و دچار مشکلات حقوقی نخواهند شد.
سوالات متداول
آیا امکان تمدید قرارداد با مدت موقت وجود دارد؟
بله، در برخی موارد پس از پایان مدت زمان قرارداد، کارفرما تمایل به ادامه همکاری و تمدید قرارداد دارد. این مورد می‌تواند در قرارداد ذکر شود که تمدید قرارداد می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد و منع قانونی ندارد.
آیا امکان تنظیم قرارداد کار بدون پرداخت حق بیمه کارگر وجود دارد؟
خیر، پرداخت حق بیمه کارگر توسط کارفرما یکی از الزامات قانونی است.
سلام ببخشید من یک قرارداد یک ساله امضا کردم و الان می خوام استعفا بدم میشه کمی راهنمایی کنین
با سلام
بهتر است پایان کار از سوی کارفرما به شما ابلاغ شود در غیر اینصورت از تاریخ استعفا حقوق و مزایای شما خاتمه می‌یابد.