موسسه غیرتجاری یک شخصیت حقوقی است که می‌توانید یکی از انواع آن را با توجه به هدف خود ثبت کنید. انواع موسسه غیر تجاری شامل انتفاعی و غیر انتفاعی است. با ثبت موسسه غیرتجاری می‌توانید در موضوعات مختلفی که جنبه تجاری ندارند، فعالیت کنید و در عین حال از آن کسب درآمد کنید. همچنین ممکن است هدف شما از تاسیس موسسه، کسب سود نباشد و در امور عام المنفعه فعالیت کنید. در این مطلب انواع موسسه غیر تجاری، موضوع فعالیت آن و نحوه ثبت را بررسی خواهیم کرد. همچنین به موضوع تبدیل انواع موسسات می‌پردازیم.
موسسه تجاری چیست؟
موسسات فقط به‌صورت غیرتجاری ثبت می‌شوند. اما در عین حال می‌توانند به فعالیت اقتصادی پرداخته و کسب سود کنند. در نتیجه ما هیچ‌گونه موسسه تجاری نداریم. فعالیت‌های تجاری در ماده ۲ قانون تجارت مشخص شده‌اند و اگر موضوع مورد نظر شما یکی از موارد ذکر شده در قانون باشد، باید نسبت به ثبت شرکت اقدام کنید. در غیر این‌صورت می‌توانید به دنبال ثبت موسسه غیرتجاری باشید.
برای موضوعات مختلفی مثل امور آموزشی، فرهنگی، رسانه، حقوقی، ورزشی و حتی امور خیریه می‌توان انواع موسسه غیرتجاری را به ثبت رساند.
انواع موسسه غیرتجاری
انواع موسسه غیر تجاری در دو قالب کلی ثبت می‌شوند که از لحاظ موضوعی و هدف با هم متفاوت هستند. در واقع ممکن است هدف شما از ثبت موسسه غیرتجاری یک فعالیت اقتصادی و کسب سود باشد. برای مثال تاسیس آموزشگاه زبان یا موسسه حقوقی از جمله فعالیت‌هایی هستند که می‌توانند در قالب موسسه غیر تجاری انتفاعی فعالیت کنند.
در عین حال شما می‌توانید برخی از امور عام المنفعه مثل خیریه را در قالب موسسه انجام دهید و هدفتان کسب سود نباشد. این موسسات هم در قالب موسسه غیر تجاری غیرانتفاعی قابل ثبت است.
موسسه غیر تجاری انتفاعی
شرکت‌های تجاری تنها راه کسب درآمد نیستند و شما می‌توانید، برای امور غیرتجاری به فکر ثبت موسسه باشید. این دسته از موسسات به نام موسسه غیرانتفاعی شناخته می‌شوند و برای موضوعات مختلفی می‌توان آن‌ها را تاسیس کرد.
نکته قابل توجه اینکه همان‌طور که موسسات غیرتجاری نمی‌توانند موضوعات شرکتها را انتخاب کرده و در آن زمینه فعالیت کنند. شرکتها هم فقط می‌توانند در زمینه امور تجاری فعالیت کرده و مجاز به انتخاب موضوعاتی مثل امور آموزشی و… نیستند.
موسسه فرهنگی هنری، موسسه موسیقی، آموزشگاه زبان، موسسه ورزشی، موسسه حقوقی، موسسه روانشناسی و… از جمله انواع موسسه غیر تجاری انتفاعی هستند.
موسسه غیرانتفاعی
در صورتی که بخواهید در قالب یک شخصیت حقوقی کارهای عام المنفعه انجام دهید و به دنبال کسب سود نباشید، می‌توانید موسسه غیرانتفاعی ثبت کنید. موسساتی که یکی از انواع موسسه غیر تجاری به‌شمار می‌روند معمولا به عنوان خیریه تاسیس می‌شوند. در عین حال اگر می‌خواهید بدانید که NGO چیست باید بگوییم که این نهاد هم نوعی موسسه غیرانتفاعی به شمار می‌رود.
نکته‌ای که در مورد این نوع از موسسات باید بدانید، این است که اگر خیریه در قالب موسسه غیر انتفاعی تاسیس شود، امکان برگزاری بازارچه و سایر فعالیت‌های اقتصادی به نفع خیریه را دارد؛ چرا که منفعت شخصی در آن‌ها دخیل نیست.
انواع موسسه غیر تجاری بر اساس نوع فعالیت
موضوع فعالیت موسسات، اصلی‌ترین عاملی است که باعث انتخاب یکی از انواع موسسه غیر تجاری می‌شود. در واقع تمامی موضوعات غیر تجاری می‌توانند در قالب موسسه ثبت شوند. علاوه‌بر تقسیم انواع موسسه غیر تجاری به موسسه انتفاعی و غیر انتفاعی، می‌توان آن‌ها را از نظر موضوع هم تقسیم کرد.
- موسسات آموزشی: آموزسگاه زبان، فرهنگی و هنری، موسیقی، ورزشی و…
- موسسات خدماتی: ثبت موسسه ترک اعتیاد، ثبت موسسه حقوقی، ثبت موسسه حسابرسی، روانشناسی و غیره
- موسسات عام المنفعه: خیریه‌ها
برای فعالیت‌های دانش‌بنیان امکان ثبت موسسه دانش‌بنیان وجود ندارد و این مجوز فقط به شرکتها اعطا می‌شود. در نتیجه اگر قصد تولید محصول یا ارائه خدمات دانش‌بنیان را دارید، ابتدا باید یکی از قالب‌های شرکت تجاری را ثبت کنید و سپس مجوز دانش‌بنیان را دریافت کنید. در غیر این صورت باید سایر موضوعات را برای موسسه خود انتخاب کنید.
سایر انواع موسسه غیر تجاری
در یک تقسیم‌بندی دیگر می‌توان موسسات را شامل موسسه عمومی و موسسه خصوصی دانست.
موسسات عمومی نوعی هستند که توسط دولت یا قوای سه‌گانه تشکیل می‌شوند. مثلا هلال احمر و شهرداری‌ها.
موسسات خصوصی هم انواعی از موسسات هستند که در اداره ثبت شرکتها به ثبت می‌رسند. این نوع شامل موسسه انتفاعی و غیر انتفاعی است که در مورد آن‌ها توضیح دادیم.
نحوه ثبت موسسه غیر تجاری
ثبت موسسه غیر تجاری مانند شرکتها از طریق اداره ثبت شرکتها انجام می‌شود. به همین منظور باید فرآیند ثبت انواع موسسه غیر تجاری را به شکل زیر انجام دهید. در این بین تفاوتی بین موسسات مختلف (اعم از موسسه انتفاعی و موسسه غیر انتفاعی) وجود ندارد. پیش‌نیازهایی که برای ثبت موسسه به آن نیاز دارید:
- انتخاب حداقل ۲ شریک
- داشتن حداقل سرمایه ۱۰۰ هزار تومان
- انتخاب موضوع فعالیت
- اخذ مجوز (در صورتی که موضوع فعالیت شما نیاز به مجوز داشته باشد)
- انتخاب نام موسسه
فرآیند ثبت موسسه
برای ثبت موسسه غیرتجاری باید از طریق سامانه اداره ثبت شرکتها، فرآیند ثبت نام را انجام دهید. مدارک لازم برای ثبت موسسه غیرتجاری هم شامل موارد زیر است:
- دو نسخه تقاضانامه تکمیل‌شده
- دو نسخه اساسنامه تکمیل‌شده
- دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین
- دو نسخه صورتجلسه هیات مدیره
- مدارک هویتی موسسین و مدیران
- معرفی نامه (در صورتی‌که موسسین و اعضا هیئت مدیره از بین اشخاص حقوقی باشند) و ارائه تصویر روزنامه رسمی آگهی تاسیس یا آخرین تغییرات آن
- مجوز فعالیت (در صورتی که موضوع فعالیت نیاز به اخذ مجوز داشته باشد)
- وکالتنامه (درصورتی‌که ثبت شرکت توسط وکیل انجام شود)
برای دریافت خدمات ثبتی مثل ثبت شرکت و ثبت موسسه می‌توانید از خدمات ثبتی شرکت وینداد استفاده کنید. موسسه وینداد علاوه‌بر ارائه خدمات حقوقی، خدمات ثبتی مورد نیاز کسب و کارها مثل ثبت شرکت و موسسه، ثبت برند، تغییرات شرکت، انحلال شرکت و پلمپ دفاتر را ارائه می‌دهد که می‌توانید ضمن مشاوره با کارشناسان وینداد هر یک از این خدمات را دریافت کنید.
شرایط تبدیل موسسه
اگر یکی از انواع موسسات بخواهد به نوع دیگری تبدیل شود، اعم از موسسه یا شرکت می‌تواند با رعایت شرایط این کار را انجام دهد. تصمیم به تبدیل انواع موسسه غیر تجاری به موسسه یا همچنین موسسه به شرکت باید پس از تصمیم‌گیری در مجمع عمومی فوق‌العاده انجام شود.
پس از تصویب صورتجلسه تغییر موسسه، با حفظ شخصیت حقوقی آن فرآیند تبدیل موسسه انجام می‌شود. برای مثال باید سایر موارد آن مثل موضوع، تعداد اعضای موسس و هیئت مدیره و… با توجه به شرایط قانونی تغییر کند.
جمع‌بندی
موسسات غیرتجاری مانند شرکتها شخصیت حقوقی دارند و برای امور غیر تجاری اعم از اقتصادی و غیراقتصادی تشکیل می‌شوند.
انواع موسسه غیر تجاری شامل موسسه انتفاعی و موسسه غیر انتفاعی هستند که موسسات انتفاعی با هدف کسب درآمد و موسسات غیرانتفاعی برای امور عام المنفعه تشکیل می‌شوند.
موسسات غیر تجاری می‌توانند در امور مختلف مثل امور فرهنگی و هنری، آموزشی، موسیقی، حقوقی، روانشناسی و… فعالیت و از آن کسب در آمد کنند یا در عین در امور غیرانتفاعی مثل خیریه‌ها فعالیت کنند.
برای ثبت انواع موسسه غیر تجاری باید از طریق اداره ثبت شرکتها اقدام کنید.
پس از ثبت انواع موسسه تجاری، امکان تبدیل هر یک از انواع آن به یکدیگر و حتی تبدیل موسسه به انواع شرکت هم وجود دارد.
سوالات متداول
آیا موسسات غیرانتفاعی معاف از مالیات هستند؟
خیر، موسساتی که از فعالیت خود کسب سود میکنند باید مالیات پرداخت کنند و فقط موسسات غیرانتفاعی معاف از مالیات هستند.
موسسات چه تفاوتی با شرکتها دارند؟
موضوع فعالیت موسسه امور غیرتجاری مثل فرهنگی و هنری، حقوقی، آموزشی و… است ولی شرکتها برای امور تجاری مثل بازرگانی تاسیس می‌شوند.
