آنچه سبب شفافیت عملکرد شرکتها میشود، «آشنایی با حقوق متقابل افراد» است. مهمترین اثر این آگاهی را می‌توان در پیشگیری از وقوع بسیاری از مشكلات حقوقی دانست. ما در این مقاله قصد داریم حقوق سهامداران شرکت سهامی خاص را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
سهم چیست؟ سهامداران شرکت سهامی خاص کیست؟
سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص‌کننده میزان مشارکت تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت است و به سه صورت عرضه میشود: سهام بانام، سهام بی‌نام، سهام ممتاز.
سهامداران اشخاصی هستند که قسمتی از سرمایه شرکت سهامی خاص را در قالب سهام تملک می‌کنند و به همین واسطه در سود و زیان شرکت سهیم هستند. مسئولیت سهامداران در شرکت سهامی خاص در قبال بدهی‌ها و دیون شرکت، محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است و بیش از آن مسئولیتی متوجه آنها نیست. در واقع در خصوص بدهیهای معمول شرکتهای سهامی خاص هر یک از سهامداران تا سقف میزان سهام اسمی خود مسئولیت خواهند داشت
برای بدهیهای مالیاتی این شرکتها بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، مسئولیت بدهیهای مالیاتی بر عهده آخرین مدیران شرکتهای سهامی خاص است و دیگر سهامداران و مدیران قبلی مسئولیتی در قبال بدهیهای مالیاتی ندارند و این بدهی‌ها از محل دارایی و وجوه شرکت پرداخت میشود. برای این مورد خوب است با اختیارات و وظایف هیئت مدیره آشنا باشید.
پرداخت سود شرکت به سهامداران منوط به پرداخت بدهی شرکت است و در صورت انحلال شرکت نیز سهم آنها از دارایی‌های شرکت پس از تصفیه حقوق طلبکاران شرکت به او بازگردانده میشود.
حقوق سهامداران شرکت سهامی خاص چیست؟
سهامداران شرکت به واسطه مالکیت بخشی از سهام شرکت، براساس قوانین و مقررات مربوطه از حقوق سهامداران شرکت سهامی خاص برخوردارند که در ادامه به آنها اشاره می‌‌کنیم.
- حق برخورداری از سهام ممتاز
- حق تبدیل سهام بی نام به سهام بانام و بالعکس
- حق برخورداری از تقسیم سود و اندوخته پس از تصویب مجمع عمومی و برخورداری از سود ویژه سالانه
- حق مراجعه به صورت حساب های شرکت و گرفتن رونوشت از ترازنامه و حساب سود و زیان ۱۵ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی
- حق تقدم در خرید سهام جدید به نسبت سهامی که دارند
- حق انتقال حق تقدم در خرید سهام جدید شرکت
- انتخاب اولین مدیران و بازرسان
- حق عضویت در هیات مدیره شرکت حتی اگر سهام دار شخص حقوقی باشد
- حق تقاضای حکم برکناری مدیرعامل شرکت در مواردی مثل انتخاب فرد محجور یا ورشکسته یا اشخاصی که به دلیل ارتکاب برخی جرائم مالی برای مدت معینی نباید به عنوان مدیر انتخاب شوند.
- درخواست از بازرس یا بازرسان شرکت سهامی خاص جهت تشکیل جلسه مجمع عمومی عادی برای تکمیل ترکیب هیأت مدیره در شرایطی که به سبب فوت، استعفا و زوال، تعداد اعضای هیئت مدیره کافی نباشد. مشروط بر اینکه اعضاء علی‌البدل نیز تعیین نشده و یا تعدادشان کافی نباشد.
- حق حضور و حق رای در مجامع عمومی عادی شرکت که بدیهی‌ترین حقی است که سهامدار از آن برخوردار است.
- حق تغییر در مواد اساسنامه، سرمایه شرکت و انحلال آن از طریق رای دهی در مجمع عمومی فوق العاده
- درخواست انحلال شرکت در صورتی که سرمایه اولیه از مقدار قانونی کمتر شود و افزایش سرمایه ظرف یک سال صورت نگیرد.
- حق تقاضای محکومیت مدیر یا مدیرعامل متخلف چنانچه مسئول ورشکستگی شرکت باشد و اموال شرکت برای تأدیه دیون کافی نباشد.
- حق مراجعه به صورت حساب‌های شرکت و گرفتن رونوشت از ترازنامه و حساب سود و زیان ۱۵ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی.
- حق اقامه دعوی به نام شرکت و طرفیت اعضای هیات مدیره و مدیرعامل چنانچه مرتکب تخلف و یا تقصیری شده باشند و مطالبه کلیه خسارات وارده به شرکت، برای سهامدارانی که مجموع سهام آنان حداقل ۵/۱ مجموع سهام شرکت است.
تمام این موارد حقوق سهامداران شرکت سهامی خاص را در برمی‌گیرد. اگر سهامداران اقدامی در راستای هر یک از موارد بالا انجام دهند، قانون از آنها پشتیبانی خواهد کرد.
ذی‌نفعان شرکت سهامی خاص چه کسانی هستند و چه حقوقی دارند؟
ذی نفعان شرکت سهامی اعم از:
- سهامداران
- رییس و اعضای هیات مدیره، مدیرعامل و بازرسان
- نمایندگان اشخاص حقوقی
- قائم‌مقام قانونی صاحبان سهام
- اشخاصی که از طرف سهامداران وکالت یا نمایندگی دارند
- طلبکاران شرکت و اشخاصی که طرف قرارداد یا معامله با شرکت هستند
- اشخاصی که به عنوان ضامن تعهدات شرکت را ضمانت کرده‌اند
- بانک‌‌ها و موسسات مالی و دارندگان اوراق قرضه که دارای حق و نفعی در امور شرکت هستند
این افراد همگی ذی‌نفعان شرکت محسوب میشوند؛ زیرا همگی از سود حاصل از فعالیت‌های شرکت بهره میبرند. ذی‌نفعان از حقوقی برخوردارند که به خواست آنها وجه قانونی می‌دهد.
- حق درخواست تشکیل مجمع عمومی عادی
- حق درخواست تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده
- حق درخواست تعیین بازرس (حقوق بازرسان شرکت سهامی خاص نیز توسط سهامداران در مجمع عمومی تعیین می شود.)
- حق تقاضای عزل عضو هیات مدیره یا مدیر عامل
- حق درخواست تقلیل سرمایه شرکت
- حق درخواست انحلال شرکت
- حق درخواست بطلان شرکت یا عملیات یا تصمیمات
- حق درخواست تادیه دیون
- حق درخواست تعیین مدیر و تصفیه یا پیدا کردن جانشین برای او
- حق درخواست تشکیل مجمع عمومی در زمان تصفیه
- حق مراجعه به اسناد و مدارک شرکت پس از ختم تصفیه
این موارد از جمله حقوق سهامداران شرکت سهامی خاص و دیگر ذی‌نفعان این شرکتها محسوب میشود.
مراحل ثبت شرکت سهامی خاص
در مراحل ثبت شرکت سهامی خاص باید تکلیف حقوق سهامداران و ذی‌نفعان از ابتدا مشخص باشد و منابع درآمد و هزینه شرکت از ابتدا به درستی تعیین گردد. همان‌طور که گفته شد این شفافیت از بروز چالش‌های بعدی پیشگیری می‌کند. اکنون اگر تصور روشنی از اعضای یک شرکت سهامی خاص دارید، شاید برای ثبت شرکت سهامی خاص خود آماده باشید.
۱. در مرحله اول شما باید اطلاعاتی نظیر اطلاعات متقاضی، نام شرکت، موضوع شرکت، آدرس دفتر مرکزی شرکت، سرمایه اولیه شرکت، اشخاص شرکت، سهام و سرمایه هر شخص، سمت اشخاص، ارتباط ما بین اشخاص، شعب شرکت، روزنامه و سال مالی، متن صورتجلسه، درج متن اظهارنامه و اساسنامه شرکت سهامی خاص، را وارد نمایید.
انتخاب نام برای شرکت سهامی خاص باید مطابق با قوانین و مقررات اسامی خاص باشد. نام شرکت نباید با شئونات و قوانین انقلاب اسلامی ایران در تضاد باشد، همچنین از به کار بردن نام‌های تکراری که قبلاً به ثبت رسیده اند خودداری نمایید. برای این منظور می‌توانید اقدام به استعلام شرکت سهامی خاص در سامانه ثبت شرکتها کنید.
۲. پس از درج اطلاعات خواسته شده در سامانه، باید منتظر بمانید تا کارشناس مربوطه اطلاعات شما را مورد ارزیابی قرار دهد و در صورتی که هیچ نقص و ایرادی در اطلاعات وارد شده وجود نداشته باشد، بایستی بنا به درخواست اداره ثبت شرکتها مدارک را به این اداره ارسال نمایید.
۳. در این مرحله شما باید یک پرینت از اوراق چاپی در سامانه تهیه نمایید و به امضاء سایر اعضای شرکت برسانید. سپس مدارک لازم را از طریق پست به صورت سفارشی به آدرس مذکور در تاییدیه پذیرش ارسال کنید. پس از ارسال پستی، باید شماره مرسوله را در سامانه اداره ثبت شرکت ها وارد نمایید.
۴. در صورت عدم وجود نقص در مدارک تقدیمی، کارشناس مربوطه نسبت به تهیه پیش‌نویس آگهی ثبت اقدام می کند. در این صورت شخص متقاضی باید با همراه داشتن اصل شناسنامه و کارت ملی برای اخذ مدارک ثبتی و همچنین امضاء ذیل دفاتر به اداره ثبت شرکت ها مراجعه نماید.
۵. پس از تأیید تمامی مراحل و دریافت شماره ثبت، بایستی آگهی ثبت شرکت را در روزنامه رسمی به ثبت برسانید. هزینه انتشار آگهی به صورت اینترنتی پرداخت میشود.
۶. پس از درج آگهی در روزنامه رسمی شما می‌توانید فعالیت خود را رسما آغاز نمایید.
سخن پایانی
حقوق سهامداران شرکت سهامی خاص از انتخاب هیئت مدیره تا تصمیم‌گیری درباره سرمایه را در برمی‌گیرد و دست آنها در اظهارنظر درباره شرکت باز می‌گذارد. چنانچه سوالاتی پیرامون سازوکار شرکتها داشتید، کارشناسان حقوقی وینداد آماده مشاوره به شرکتها هستند. ثبت شرکت اقدامی قانونی است که می‌تواند کسب‌وکار شما را به بهترین شکل در مسیر رشد و توسعه هدایت کند و به آن وجهه معتبر قانونی دهد. هرچه اعتبار یک کسب‌وکار افزایش یابد، جذب سرمایه، گسترش تجارت و تنظیم قراردادهای کلان نیز آسان‌تر صورت می‌گیرد. وینداد مفتخر است ثبت بیش از ۲۵۰ شرکت را در کارنامه خود دارد. شما نیز برای ثبت درخواست خود می‌توانید با مشاوران حقوقی وینداد در ارتباط باشید.
سوالات متداول
سهامداران چه میزان از زیانهای شرکت را متحمل میشوند؟
برای بدهیهای معمول شرکتهای سهامی خاص هر یک از سهامداران تا سقف میزان سهام اسمی خود مسئولیت خواهند داشت. بدهیهای مالیات شرکت به شکل دیگری محاسبه میشود.
مهمترین حقوق مالی سهاداران چیست؟
تمام بهرهای که سهامداران از سرمایهگذاری خود در شرکت میبرند به دو شکل به آنها بر میگردد. اول، سهیم شدن در سودآوری، دوم سهیم شدن در دارایی شرکت. حقوق مالی و غیرمالی سهامداران را می‌توانید در این مقاله بیشتر بررسی نمایید.
