در این مقاله به بررسی و مقایسه دو نوع قرارداد پرکاربرد در حوزه خرید و اجاره یعنی “اجاره به شرط تملیک” و “فروش اقساطی” می‌پردازیم. این دو قرارداد از لحاظ حقوقی و نحوه اجرای آن‌ها تفاوت‌هایی دارند که در ادامه به تفصیل به آن‌ها خواهیم پرداخت. همچنین، نکاتی حقوقی و کاربردی برای تنظیم این قراردادها ارائه می‌دهیم تا اطمینان حاصل شود که قراردادی استاندارد و کاربردی تنظیم می‌کنید.
قرارداد اجاره به شرط تملیک چیست؟
قرارداد اجاره به شرط تملیک نوعی قرارداد اجاره است که در آن مالک، مالی را به مستاجر اجاره می‌دهد و شرط می‌گذارد که پس از پایان مدت اجاره و پرداخت تمامی اقساط، مالکیت مال به مستاجر منتقل شود. این نوع قرارداد معمولاً برای خرید املاک، خودرو و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شود. در این قرارداد، مستاجر علاوه بر پرداخت اجاره‌بها، تعهد دارد که تمامی هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را نیز بر عهده بگیرد.
ویژگی‌های قرارداد اجاره به شرط تملیک
– تعهدات مستاجر: مستاجر باید تمامی اقساط را به موقع پرداخت کند و مسئولیت نگهداری و تعمیرات مال را نیز بر عهده دارد.
– مالکیت: مالکیت تا پایان مدت اجاره و پرداخت کامل اقساط در اختیار مالک باقی می‌ماند.
– شرایط فسخ: در صورت عدم پرداخت اقساط، مالک میتواند قرارداد را فسخ کرده و مال را بازپس گیرد.
کاربردها
– املاک: برای خرید خانه یا آپارتمان با شرایط اجاره به شرط تملیک.
– خودرو: برای خرید خودرو با پرداخت اقساطی و انتقال مالکیت پس از پرداخت کامل.
– تجهیزات صنعتی: برای کسب‌وکارهایی که نیاز به تجهیزات گران‌قیمت دارند و می‌خواهند به مرور زمان هزینه‌ها را پرداخت کنند.
قرارداد فروش اقساطی چیست؟
قرارداد فروش اقساطی نوعی قرارداد است که در آن فروشنده یک مال را به خریدار می‌فروشد و خریدار تعهد می‌کند که مبلغ قرارداد را در اقساط معین پرداخت کند. در این نوع قرارداد، مالکیت مال بلافاصله پس از امضای قرارداد به خریدار منتقل می‌شود، اما خریدار موظف است که اقساط را به موقع پرداخت کند.
ویژگی‌های قرارداد فروش اقساطی
– انتقال مالکیت: مالکیت مال بلافاصله پس از امضای قرارداد به خریدار منتقل می‌شود.
– تعهدات خریدار: خریدار موظف است که اقساط را به موقع پرداخت کند.
– شرایط فسخ: در صورت عدم پرداخت اقساط، فروشنده میتواند مال را بازپس گیرد یا خسارت دریافت کند.
کاربردها
– خرید کالاهای مصرفی: برای خرید کالاهایی مانند لوازم خانگی، الکترونیکی و غیره با پرداخت اقساطی.
– خرید خودرو: برای خرید خودرو با پرداخت اقساطی و انتقال فوری مالکیت.
– تجهیزات کسب‌وکار: برای کسب‌وکارهایی که نیاز به تجهیزات دارند و می‌خواهند با پرداخت اقساطی آن‌ها را تهیه کنند.
تفاوت قرارداد اجاره به شرط تملیک و فروش اقساطی
با توجه به راهنمای تنظیم قرارداد در دو نوع قرارداد اجاره به شرط تملیک و فروش اقساطی تفاوت‌های اساسی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. در قرارداد اجاره به شرط تملیک، مالکیت تا پایان مدت اجاره و پرداخت کامل اقساط در اختیار مالک باقی می‌ماند، در حالی که در قرارداد فروش اقساطی، مالکیت بلافاصله به خریدار منتقل می‌شود. همچنین، در قرارداد اجاره به شرط تملیک، مستاجر مسئول نگهداری و تعمیرات مال است اما در قرارداد فروش اقساطی، این مسئولیت به عهده خریدار است.
تفاوت‌های کلیدی
– زمان انتقال مالکیت: در اجاره به شرط تملیک پس از پرداخت تمامی اقساط، در فروش اقساطی بلافاصله پس از امضای قرارداد محاسبه می‌شود
– مسئولیت نگهداری و تعمیرات: در اجاره به شرط تملیک بر عهده مستاجر، در فروش اقساطی بر عهده خریدار است.
– شرایط فسخ: در اجاره به شرط تملیک با عدم پرداخت اقساط، در فروش اقساطی با عدم پرداخت اقساط یا خسارت فسخ امکان‌پذیر است.
موارد استفاده
– اجاره به شرط تملیک: بیشتر برای مواردی که مستاجر نیاز به استفاده بلندمدت از مال دارد و در نهایت قصد تملک آن را دارد.
– فروش اقساطی: بیشتر برای مواردی که خریدار قصد تملک فوری مال را دارد و می‌خواهد هزینه را به مرور زمان پرداخت کند.
جمع‌بندی
هر قرارداد حقوقی از جمله اجاره به شرط تملیک و فروش اقساطی، نیاز به دقت و دانش حقوقی دارد. برای تنظیم یک قرارداد استاندارد و کاربردی، باید نکات حقوقی و فنی را در نظر گرفت. از پیش‌نیازهای هر قرارداد این است که بندهای عمومی و اختصاصی، همه و همه باید به دقت بررسی شوند. این مسائل باعث می‌شود که قراردادی مطمئن و قابل اجرا تنظیم کنید.
وینداد با ارائه خدمات تنظیم انواع قراردادها، به شما کمک می‌کند تا قراردادی مناسب و اختصاصی داشته باشید. اگر دانش حقوقی اولیه‌ای برای تکمیل قرارداد دارید، می‌توانید از طریق بانک نمونه قراردادهای وینداد، قرارداد مورد نظرتان را تهیه کنید. با استفاده از خدمات وینداد، از دقت و صحت قراردادهایتان اطمینان حاصل کنید و با خیالی آسوده معاملات خود را انجام دهید.
سوالات متداول
قرارداد اجاره به شرط تملیک برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
این نوع قرارداد بیشتر برای خرید املاک، خودرو و تجهیزات صنعتی کاربرد دارد.
در قرارداد فروش اقساطی اگر اقساط پرداخت نشود چه تضمینی وجود دارد؟
در صورت عدم پرداخت اقساط، فروشنده میتواند مال را بازپس گیرد یا خسارت دریافت کند.
