برنج یکی از محصولات خوراکی پرطرفدار در ایران به شمار می‌رود که در نقاط خاصی از کشور امکان تولید دارد و بسیاری از اشخاص از فروش محصولات برنج درآمدزایی می‌کنند.
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد قصد داریم نکات تنظیم قرارداد فروش برنج و بندهای مهم نمونه قرارداد آن را بررسی کنیم.
با ما همراه باشید.
چرا تنظیم قرارداد فروش برنج اهمیت زیادی دارد؟
طبیعت لازم و مناسب برای کاشت و برداشت برنج، بیشتر در مناطق شمالی ایران وجود دارد. اما مصرف برنج در تمام نقاط کشور، دیده می‌شود و اشخاص از اقشار مختلف به خرید برنج اقدام می‌کنند. به همین خاطر برای رساندن برنج از مناطق خاص به سراسر ایران، نیاز است تا عمل خرید و فروش برنج انجام شود.
برای آنکه انتقال و خرید و فروش برنج به خوبی انجام شود، نیاز است تا قرارداد فروش برنج تنظیم شود.
بندهای قرارداد فروش برنج چیست؟
در ادامه به مهم‌ترین بندهای قرارداد فروش برنج اشاره کرده و نکات حقوقی تنظیم این قرارداد را بررسی می‌کنیم.
مشخصات طرفین قرارداد فروش برنج
در این بند بایستی مشخصات طرفین قرارداد، یعنی فروشنده (کشاورز) و خریدار (مصرف‌کننده یا توزیع‌کننده) شود. غالبا خریداران در قرارداد فروش برنج، شخص حقوقی هستند که در قالب کارخانه‌ها و برندهای توزیع‌کننده فعالیت می‌کنند.
مشخصات طرفین شامل نام و کد ملی و تلفن و نشانی و شماره ثبتی و اقامتگاه و… است.
موضوع قرارداد
در بند موضوع قرارداد فروش برنج، لازم است اشاره شود که چه مقدار برنج (به کیلو یا تن)، از چه نوعی و چگونه قرار است مورد معامله قرار بگیرد. همانطور که می‌دانید برنجها انواع مختلفی دارند و لازم است نوع دقیق برنج (هاشمی، دم‌سیاه، طارم، صدری و…) در این بند تصریح شود.
مبلغ قرارداد
در این قسمت طرفین باید مبلغ کل قرارداد را ذکر کنند. همچنین جزء به جزء هزینه‌هایی که مبلغ قرارداد را تشکیل می‌دهد نیاز به تصریح دارند. عمده موارد شکل‌دهنده مبلغ قرارداد در این زمینه، هزینه برنج به ازای هر کیلو، هزینه برداشت محصول و هزینه حمل و نقل است.
تعیین شیوه پرداخت نیز اهمیت زیادی دارد. مطابق عرف موجود در قراردادهای خرید و فروش، می‌توان بخشی از مبلغ قرارداد را (مثلا ۵۰ درصد) پس از امضای قرارداد و مابقی را پس از دریافت کامل محموله برنج به فروشنده پرداخت کرد.
در نهایت هم می‌توان سایر هزینه‌های احتمالی در جهت انتقال برنج را بر عهده خریدار نهاد.
مدت قرارداد فروش برنج
در قراردادهای خرید و فروش عمدتا مدت قرارداد به شکلی کوتاه بیان می‌شود تا عملیات انتقال در اسرع وقت انجام شود. می‌توان بنا به طول مسافت انتقال برنج، مثلا از گیلان به تهران، طول مدت قرارداد را معین کرد.
تعهدات خریدار
یکی از مهم‌ترین بندهای قرارداد فروش برنج، بندهای تعهدات طرفین قرارداد است. در این قرارداد می‌توان تعهدات خریدار را اینگونه تصریح کرد:
– پرداخت به موقع و مطابق با توافق مبلغ قرارداد
– فرستادن وسیله نقلیه برای حمل و نقل برنج
تعهدات فروشنده
می‌توان گفت که در قرارداد فروش برنج، تعهدات فروشنده بیش از خریدار است. اگر در بند قبل، تنها پرداخت به موقع مبلغ قرارداد، تعهد اصلی خریدار محسوب می‌شد، در این بند، فروشنده تعهدات مختلفی را برعهده دارد:
– تهیه نوع خاصی از برنج (مطابق با موضوع قرارداد)
– تهیه برنجها با بسته‌بندی خاص و یا به شکل فله‌ای
– تعهد به ارسال به موقع برنجها به مکان مورد نظر فروشنده
– تعهد به کیفیت مشاهده شده یا مورد توافق برنج
و…
فورس ماژور
در بند فورس ماژور طرفین باید مواردی را که از نظر آنها امکان وقوع دارند و سبب ایجاد مسئولیت برای خریدار و فروشنده نمی‌شود، به دقت قید کنند.
عمده این موارد در قرارداد فروش برنج مربوط عدم امکان ارسال به موقع محموله برنج و یا مشکلات ناشی از کیفیت آن برای فروشنده و عدم پرداخت به موقع مبلغ قرارداد از سوی خریدار است.
مثلا می‌توان قید کرد که اگر به دلیل طوفان، سیل، آتش‌سوزی، خشکسالی، حمله ملخ و… تهیه محصول برنج دچار اشکال شد، فروشنده مسئولیتی ندارد.
حل‌وفصل اختلافات
در قرارداد فروش برنج، مانند هر قرارداد بیع (فروش) دیگری ممکن است اختلافات حقوقی فراوان به وجود بیاید. به طور مثال مشکلات ناشی از عدم انجام تعهدات طرفین مثل پرداخت به موقع و با شیوه خاص مبلغ قرارداد و یا عدم اراسل به موقع محموله برنج و… می‌توانند مشکلات زیادی برای طرفین قرارداد فروش برنج ایجاد کند.
در بند حل‌وفصل اختلافات طرفین باید سازوکارهای مورد نظر خود را برای حل اختلاف تعیین کنند. غالبا روش حل اختلاف در قرارداد فروش برنج، توسل به مذاکره، سازش یا در نهایت ارجاع اختلاف داور مورد توافق طرفین است چرا که شیوه داوری به نسبت سایر شیوه‌ها انعطاف بیشتری دارد و می‌تواند در این قرارداد به کمک حل اختلاف بیاید.
نیاز به تنظیم یا بررسی قرارداد فروش برنج دارید؟
در این مطلب کوشش شد تا مهم‌ترین نکات حقوقی تنظیم قرارداد فروش برنج بررسی شود. هر چند این مطلب می‌تواند بسیاری از نیازهای حقوقی در راستای تنظیم این قرارداد را رفع کند اما نباید فراموش کرد که حوزه تنظیم قرارداد پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و ممکن است در هر مورد بندهای بیشتری به این قرارداد اضافه یا از آن کم شود.
به همین خاطر توصیه می‌شود اگر قصد انجام خرید و فروش برنج دارید، تنظیم یا بررسی قرارداد فروش برنج خود را به کارشناسان آگاه و باتجربه وینداد بسپارید.
