پایان قرارداد مشارکت و خاتمه آن، یکی از مهم‌ترین مواردی است که به خاطر آن خیلی از افراد هنگام تنظیم قرارداد شراکت و پس از آن دچار مشکل می‌شوند، یکی از اصلی‌ترین دلایل آن این امر است که آنها از نحوه تنظیم بند خاتمه قرارداد مشارکت با خبر نیستند و نمی‌دانند الزامات این کار چیست.
اگر شما هم می‌خواهید قرارداد شراکت تنظیم کنید، بهتر است در ادامه با بایدها و نبایدهای آن آشنا شوید.
هدف از داشتن قرارداد مشارکت چیست؟
تعیین وظایف طرفین در برابر کار یا هر موضوعی که برای آن قرارداد تنظیم شده است، میزان سهم هر فرد در برابر سود و زیان و موارد متعددی که مد نظر دو طرف است، هدف عمده و اصلی عقد قرارداد محسوب می‌شود. پس در قرارداد باید نحوه تقسیم سود سهام مشخص شود.
آنچه در مراجع رسیدگی در خصوص اختلافات طرفین قرارداد در جریان است، نشان می‌دهد که انشاء کتبی متن قرارداد مشارکت مدنی طرفین را قادر می‌سازد تا به توافقات و تعهدات خود رسمیت ببخشند. همچنین دلایل و مستندات موجهی برای ادامه روند کار و پایان قرارداد یا حل‌وفصل اختلافات احتمالی آینده در دست داشته باشند.
مدت در قرارداد مشارکت به چه معناست؟
مدت قرارداد مشارکت کاری بین دو نفر از جمله موارد مهمی است که باید در نوشتن قرارداد به آن توجه ویژه داشت. از آنجایی که مدت قرارداد ممکن است محدود و یا نامحدود باشد، لازم است شروع و پایان مدت مشخص و معین باشد.
در بعضی از قراردادها تاریخ آغاز قرارداد همان تاریخ امضای آن است اما در برخی دیگر تاریخ آغاز قرارداد از چند روز تا چند ماه پس از امضای آن است. در نتیجه مشخص بودن تاریخ از جهت امکان مطالبه خسارات یا اجرای تعهدات طرف مقابل از اهمیت بسزایی برخوردار است.
توصیه می‌شود در نوشتن مدت قرارداد، حتما تاریخ هم به صورت عددی و هم به صورت حروف نوشته شود تا هیچ گونه ابهامی در آن وجود نداشته و طرفین نتوانند آن را به راحتی تغییر دهند.
نکته‌ای که باید خاطرنشان کرد این است که بحث مدت زمان در قرارداد مشارکت در ساخت با انواع دیگر قراردادها اندکی متفاوت است چرا که در قرارداد مشارکت در ساخت مدت زمان قرارداد اصولاً به صورت جدول زمان بندی ارائه می‌شود. در آن پروژه به چندین مرحله تقسیم شده و برای اجرای هر مرحله فرصت زمانی مشخص شده و در صورت عدم رعایت زمانبندی ضمانت اجرا و جرائمی در نظر گرفته شده است.
پایان قرارداد مشارکت و خاتمه آن
هر قراردادی در برخی موارد به پایان می‌رسد. در بسیاری از قراردادهای مشارکت بررسی واضح اینکه مدت زمان قرارداد دقیقا تا چه زمانی است اغلب می‌تواند مبهم باشد. سعی کنید تا جایی که امکان دارد مدت آن را از قبل میان خود روشن کنید.
پایان یافتن مسئولیت‌های قراردادی طرفین باید کاملا واضح، در قرارداد تصریح کنید. در واقع هر یک از طرفین قرارداد باید از این موضوع آگاهی کامل داشته باشد که در چه صورتی قرارداد خاتمه‌یافته محسوب می‌شود. به طور مثال گذشت زمانی خاص یا بروز اتفاقی مشخص، سبب انفساخ قرارداد شود یا در صورت پیش‌بینی حق فسخ برای هر یک از طرفین و اعمال آن از سوی صاحب حق، قرارداد پایان می‌پذیرد. روشن شدن همه این موارد می‌تواند از بروز خسارات به طرفین جلوگیری کند.
پس اگر شرکایی دارید که می‌خواهید با کمک یک‌دیگر ایده‌ای را وارد فضای کسب و کار کنید، حتما قرارداد مشارکت مدنی را دریافت کنید.
نکات مهم در پایان قرارداد مشارکت
بعد از امضاء قرارداد به‌عنوان طرفین نسبت به آنچه در قرارداد آمده متعهد می‌شوید. در نتیجه باید قبل از امضاء به طور کامل محتویات و مفاد داخل قرارداد را مطالعه کنید. علاوه بر این حتما در قرارداد تاریخ شروع و پایان همکاری را ذکر کنید. نکته مهمی که در مبحث خاتمه قرارداد مشارکت باید یادآور شد این است که پایان قرارداد مشارکت در مشارکت مدنی خصوصی و مشارکت در ساخت باهم متفاوت است.
تمدید قرارداد
در پایان قرارداد مشارکت مدنی خصوصی طرفین می‌توانند نسبت به تمدید آن به توافق برسند. در نوع قرارداد باید زیان‌های ناشی از بحران اقتصادی بر اساس سهمیه سرمایه محاسبه شود. مالک می‌تواند به صورت شخصی یا دادن وکالت به وکیل قانونی خود بر روند اجرای قرارداد نظارت کند.
در مقابل از آنجایی که قرارداد مشارکت در ساخت، قراردادی لازم است، هیچ یک از طرفین حق فسخ آن را ندارند مگر در صورت وجود موجباتی که بتوان قرارداد مشارکت در ساخت را به خاطر آنها فسخ کرد و یا طرفین بر فسخ قرارداد مشارکت در ساخت توافق کنند.
نحوه اتمام قرارداد
در قرارداد مشارکت مدنی بعد از اینکه موضوع قرارداد و محل انجام آن ذکر شد باید همچنین تاریخ شروع و خاتمه قرارداد مشارکت مشخص شود. همچنین در صورت تخلف از این تاریخ تمهیدات لازم را در نظر گرفته بگیرید. ولی پایان یافتن زمان قرارداد مشارکت در ساخت قاعدتا به تنهایی به خاتمه قرارداد یا ایجاد حق فسخ برای طرف متضرر نیست مگر اینکه شرط شده باشد.
تعیین زمانبندی
زمانبندی در قرارداد مشارکت در ساخت خیلی مهم اسـت و حتی المقدور زمانبندی پیشرفت کار مطابق با تعاریف و زمانبندی ارائه شده در دفاتر خدمات الکترونیک یا تعاریف استاندارد دیگر تعیین کنید. تفاوت تعریف طرفین از مراحل پیشرفت کار (مثال فونداسیون، اسکلت و…) می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود.
در قرارداد مشارکت در ساخت اگر برنامه زمانبندی پیش‌بینی نکنید تا پایان مدت قرارداد نمی‌توانید مدعی تخلف سازنده در خصوص مدت زمان اجرا شوید. در حالی‌که اطمینان به عدم اجرای پروژه دارید ناچار باید تا پایان زمان اجرای قرارداد صبر و بعد از آن اقدامات قضایی را شروع کنید.
انجام تعهدات
انقضای مدت قرارداد مشارکت در ساخت به‌تنهایی اصولا باعث خاتمه قرارداد مشارکت در ساخت و سقوط تعهدات طرفین نمی‌شود. پس از اینکه زمان قرارداد منقضی شد کماکان طرفین موظف به اتمام تعهدات خود هستند و نیاز به توافق جدیدی نیز نیست.
حق فسخ
عموما قراردادها مسئولیت و تعهداتی را به طرفین تحمیل می‌کنند. از همین رو قرارداد مشارکت باید به گونه‌ای نوشته شوند که در صورت عدم انجام تعهدات طرفین امکان فسخ قرارداد وجود داشته باشد. در واقع باید در قرارداد ذکر گردد در چنین شرایطی افراد دارای چه حقوق و تعهداتی هستند و اینکه فسخ قرارداد مشارکت مدنی چه شرایطی دارد؟
جمع‌بندی
قرارداد مشارکت مدنی یک قرارداد کاملا کاربردی در فضای کسب و کار است. هنگامی که کسب‌وکارها رونق می‌گیرد، درآمد بیشتری به هر دو طرف قرارداد خواهد رسید و همچنین میتوان زمینه اشتغال چندین نفر را ایجاد کرد. از طرف دیگر اگر مقررات حقوقی حین تنظیم قرارداد رعایت نشود می‌تواند منجر به ضرر طرفین گردد.
این قرارداد را میتوان با توجه به موضوع مورد نظر در انواع مختلفی تنظیم کرد که بخش زیادی از نیازهای کسب‌وکارها و استارتاپ‌ها را پوشش می‌دهد. در عین حال نحوه تنظیم و نوشتن بندهای قراردادی اهمیت زیادی دارد تا بتواند به خوبی شرایط مورد نظر طرفین آن را تامین کند. از این رو برای تنظیم قرارداد مشارکت توصیه می‌شود از وکیل یا مشاور حقوقی استفاده کنید.
سوالات متداول
آیا پس از اتمام مدت قرارداد، امکان تمدید آن وجود دارد؟
بله، در صورت توافق طرفین میتوان قرارداد را تمدید کرد.
آیا امکان فسخ یک جانبه قرارداد مشارکت وجود دارد؟
خیر، این امکان وجود ندارد و شرایط فسخ باید بهصورت کامل در قرارداد ذکر شود.
