شرکت هلدینگ چیست؟ انحلال شرکت هلدینگ چه اثری می‌گذارد؟

اگر با فضای کسب‌وکار و شرکت‌های تجاری آشنا باشید، احتمالا نام شرکت هلدینگ را شنیده‌اید. با این حال مفهوم دقیق حقوقی شرکت‌های هلدینگ موضوعی است که نیازمند بررسی بیشتری است چرا که شرکت‌های هلدینگ در پیشبرد اقتصاد امروز جهان، نقش وسیع و عمده‌ای را بر عهده دارند.

در این مطلب از مجله حقوقی وینداد به مفهوم و مصادیق شرکت هلد‌ینگ اشاره می‌کنیم و فرآیند انحلال شرکت هلد‌ینگ را نیز بررسی می‌کنیم.

با ما همراه باشید.

منظور از شرکت هلد‌ینگ چیست؟

به ساده‌ترین بیان، شرکت هلد‌ینگ (Holding company) به شرکتی گفته می‌شود که دارای چند شرکت زیرمجموعه بوده و مالک دارایی‌های (سهام و…) شرکت‌های زیرمجموعه خود است.

در اصل، غالبا یک شرکت هلدینگ، اشتغال تجاری خاصی مانند تولید کالا یا ارائه خدمات ندارد و صرفا به عنوان شرکت مادر و نگهدارنده اموال و دارایی‌های شرکت‌های زیرمجموعه خود فعالیت مدیریتی می‌کند.

به شرکت هلدینگ، شرکت مادر و به شرکت‌های زیرمجموعه، شرکت‌های فرعی یا وابسته نیز گفته می‌شود.

به طور مثال بسیاری از بانک‌ها یا شرکت‌های خودروسازی ایرانی مانند ایران خودرو، به عنوان شرکت هلد‌‌ینگ فعالیت می‌کنند و مالک تمام یا بخشی از سهام چند شرکت زیرمجموعه خود هستند.

شرکت هلدینگ چه مزایایی دارد؟

شر‌کت هلد‌ینگ برای بسیاری از صاحبان سرمایه و کسب‌وکارهای بزرگ، جذابیت‌های خاصی دارد و آنها را به سمت ثبت شرکت سوق می‌دهد. برخی از مهم‌ترین امتیازات داشتن شرکت هلدینگ در زیر ذکر شده است:

۱) افزایش سرمایه و تنوع دارایی‌ها

به این معنا که مالک یک شرکت هلدینگ با خریداری سهام شرکت‌های دیگر (زیرمجموعه)، می‌تواند سبد سرمایه خود را بزرگ‌تر و متنوع‌تر کند و ریسک سرمایه‌پذیری را برای مشتریان خود اندک کند.

۲) سهولت بیشتر در دریافت وام

یک شر‌کت هلد‌ینگ می‌تواند بازپرداخت وام‌های دریافتی خود را از محل سرمایه‌ها و دارایی‌های متنوع شرکت‌های وابسته خود پرداخت کند. فرضا اگر شرکت هلدینگ برای خرید شرکت زیرمجموعه دیگری نیاز به اخذ وام داشته باشد، می‌تواند اقساط وام را سرمایه سایر شرکت‌های زیرمجموعه خود بپردازد و از این جهت مشکل تامین مالی نداشته باشد.

۳) دسترسی سریع به بازارهای جدید

یک شرکت هلد‌ینگ می‌تواند برای سرمایه‌گذاری و ورود به عرصه‌های جدید، با تامین مالی مناسب، سهام شرکت‌های فعال در آن زمینه را خریداری کند و به سرعت وارد بازار مهیا شده آن فعالیت خاص شود. مثلا اگر یک شر‌کت هلدینگ مایل باشد برای اولین بار در عرصه تولید یا واردات اسباب‌بازی وارد شود، می‌تواند با خریداری سهام یک شرکت تولید اسباب‌بازی، به سرعت وارد بازارهای از قبل آماده تجارت اسباب‌بازی شود.

۴) کسب اعتبار بین‌المللی

در سراسر دنیا، شرکت‌های هلدینگ اعتبار تجاری زیادی دارند. زمانی که یک شر‌کت هلدینگ تشکیل شود، به دلیل اعتبار تجاری بالا، با سهولت بیشتری به بازارهای فرامرزی وارد شده و فعالیت بین‌المللی انجام می‌دهد. نباید فراموش کرد که اصولا توجه بعضی از سرمایه‌گذاران کلان به این‌گونه شرکت‌ها بیشتر جلب می‌شود.

۵) و…

حال که با مزایای شرکت هلدینگ آشنا شده‌ایم، لازم است تا به موضوع انحلال شرکت هلد‌ینگ نیز نگاهی کنیم. پیش از ورود به بحث ضروری است تا مفهوم انحلال شرکت را بدانیم.

انحلال شرکت چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

برای انحلال شرکت، اسباب مختلفی وجود دارد. در ادامه به ۵ موردی اشاره می‌کنیم که ماده ۱۹۹ قانون تجارت آنها را سبب انحلال شرکت دانسته است:

۱) انحلال شرکت با اتمام یا غیرممکن شدن موضوع فعالیت شرکت

۲) انحلال شرکت با انقضای مدت شرکت

۳) انحلال شرکت بر اثر ورشکستگی

۴) انحلال شرکت با رای مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام

۵) انحلال شرکت با رای قطعی دادگاه

حال باید دید با توجه به اسباب قانونی انحلال شرکت، اگر یک شرکت هلدینگ با موضوع انحلال روبرو شود، چه وضعیتی پیدا خواهد کرد.

انحلال شرکت‌های وابسته چه اثراتی بر شر‌کت هلدینگ دارد؟

همانطور که گفته شد، انحلال شرکت‌ها ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد. حال باید دو فرض مهم را بررسی کرد. فرضی که یک شرکت تابعه به انحلال برسد و فرضی که شرکت هلدینگ (مادر) منحل شود.

در فرض اول، اگر یک شرکت وابسته به شرکت مادر به دلیلی مانند ورشکستگی، منحل شود، به دلیل مجزا بودن شخصیت حقوقی شرکت هلدینگ و شرکت‌های وابسته، حیات شرکت مادر تهدید نمی‌شود چرا که شرکت مادر از نظر مالی نیز وابستگی خاصی به شرکت وابسته ندارد.

در اصل انحلال شرکت‌های فرعی برای شر‌‌کت هلدینگ تنها زیان مالی از دست دادن سهام و دارایی‌های شرکت وابسته را به همراه دارد و موجب انحلال شرکت هلد‌ینگ نخواهد شد.

انحلال شرکت هلد‌ینگ چه اثراتی بر شرکت وابسته می‌گذارد؟

حال که فرض اول را بررسی کردیم، به سراغ فرض دوم می‌رویم. اصولا اصل مهم استقلال شخصیت حقوقی در امور شرکت‌های تجاری همواره حاکمیت دارد. به این معنا که شخصیت حقوقی هر شرکت، ولو شر‌کت هلدینگ و شرکت‌های زیرمجموعه، مستقل است.

اما واقعیت موجود در عرصه شرکت‌های هلدینگ نشان می‌دهد که اگر شرکت مادر به دلیلی مانند ورشکستگی منحل شود، طلبکاران شرکت مادر این حق را دارند تا به دارایی‌های شرکت‌های وابسته نیز رجوع کنند. در چنین وضعیتی که شرکت هلدینگ منحل شده باشد، شرکت فرعی و وابسته به آن هم، به دلیل از دست دادن دارایی‌های خود و بروز زیان شدید مالی، قادر نیست تا طلب طلبکاران شرکت مادر را پرداخت کند. به همین خاطر در عمل، شرکت فرعی و زیرمجموعه هلدینگ نیز به ورطه ورشکستگی و انحلال خواهد افتاد.

درباره شرکت هلد‌ینگ و مقررات مربوط به انحلال آن سوالی دارید؟

در این مطلب سعی شد تا به موضوع جایگاه حقوقی شر‌کت‌ هلد‌ینگ اشاره شود. همچنین بخشی از مسائل مهم در حیطه انحلال شرکت هلدینگ و شرکت‌های زیرمجموعه آن بررسی شد. با این حال اگر همچنان نیاز به دریافت راهنمایی در حوزه ثبت شرکت ، شرکت هلدینگ و یا اقدامات اساسی پس از ثبت شرکت دارید می‌توانید با بخش مشاوره وینداد در ارتباط باشید تا کارشناسان حقوقی ما در اسرع وقت پاسخگوی ابهامات شما باشند.