قرارداد شراکت کاری یا قرارداد مشارکت مدنی، یک قرارداد بسیار کاربردی در حوزه‌ی کسب‌وکار است. افرادی که برای کار مورد نظرشان، سرمایه‌ی کافی را ندارند، یا افرادی که با وجود داشتن سرمایه‌ی کافی، می‌خواهند با کمک گرفتن از اطلاعات فرد دیگری، کیفیت کار خود را بهبود ببخشند و یا حتی برای تعدادی دوست و آشنا که قصد دارند با یکدیگر همکاری کنند، بهترین پاسخ قرارداد شراکت است. یکی از قراردادهای شراکت، قرارداد شراکت چاه است.
قرارداد شراکت چاه، دغدغه اصلی مزرعه‌داران و کشاورزان را شامل می‌شود. این افراد برای کشت محصولات خود نیاز به آب دارند و باید اقدام به انعقاد قرارداد شراکت چاه کنند. به دنبال افزایش حفره چاه غیرمجاز، قانونی تحت عنوان قانون توزیع عادلانه آب تصویب شد که به مالکیت عمومی آب اشاره می‌کند و بیان می‌دارد که قبل از حفر چاه باید مجوز‌های لازم اخذ گردد. در ادامه مطالب بیشتری درباره قرارداد شراکت چاه طرح می‌کنیم.
قرارداد مشارکت در قانون ایران
یکی از عقودی که در قانون مدنی ایران مشخص است، عقد شرکت است که با توجه به ماده ۵۷۱ قانون مدنی و پس از آن می‌توان گفت شرکت عبارت است از:
«درآمیختن سهمالشرکه نقدی و یا غیرنقدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی متعدد، بنحو مشاع، بمنظور انتفاع، طبق قرارداد».
قرارداد مشارکت مدنی عبارت است از تعهدی که دو یا چند نفر برای همکاری در ارتباط با یک موضوع کاری، تجاری، خرید و فروش و… با یکدیگر دارند و مشخص کننده میزان سهم هر فرد در مشارکت مربوطه است. در واقع این شراکت نامه می‌تواند میان افراد حقیقی، حقوقی، شرکت‌ها، ادارات دولتی و خصوصی بسته شود که با توجه به موضوع آن نحوه تنظیم قراردادها نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود.
لزوم انعقاد قرارداد مشارکت
تعیین وظایف طرفین در برابر کار یا هر موضوعی که برای آن قرارداد بسته شده است، میزان سهم هر فرد در برابر سود و زیان و موارد متعددی که مد نظر دو طرف است، هدف عمده و اصلی عقد قرارداد شراکت محسوب می‌شود. تمامی قراردادهای شراکت میان دو نفر شامل تعهداتی است که آنها در ارتباط با یک موضوع کاری، تجاری، خرید و فروش و… با یکدیگر دارند و مشخص‌کننده میزان سهم هر فرد در مشارکت مربوطه است.
قرارداد مشارکت مدنی
قرارداد مشارکت مدنی قراردادی است که از طریق آن اشخاص حقیقی یا حقوقی سرمایه (مادی یا معنوی) خود را به صورت سهم الشرکه نقدی یا غیرنقدی مشخص می‌کنند. سپس آورده را به صورت مشاع و برای انجام کار معین در زمینه فعالیت‌های تولیدی، بازرگانی و خدماتی برای مدت محدود و به قصد انتفاع بکار می‌گیرند. به عبارتی ساده‌تر قرارداد مشارکت مدنی همان شکل مرسوم نمونه قرارداد مشارکت در کار و سرمایه است که به وسیله آن افراد سرمایه‌های خود را با هم تجمیع کرده و کسب‌وکاری راه می‌اندازند حال این سرمایه می‌تواند مادی باشد و یا به صورت ایده باشد.
نکات قرارداد حفر چاه
قرارداد حفر چاه، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری بوده که موضوع آن، کارهای مربوط به عملیات حفاری با هدف حفر چاه با مشخصات ارائه شده از سوی کارفرما خواهد بود.
در این نوع از قرارداد مانند هر قرارداد دیگری باید در ابتدا مشخصات طرفین قرارداد به صورت کامل ذکر شود.
مورد بعدی در قرارداد حفر چاه، بند مربوط به پرداخت دستمزد است.
قراردادهای حفاری از منظر پرداخت حالات مختلفی دارد:
۱- پرداخت بر اساس نرخ روزانه (روزمزد)
۲- پرداخت بر اساس عمق حفر شده (برای مثال به ازای هر متر … تومان)
۳- پرداخت به صورت کلید در دست (پرداخت مبلغ پس از اتمام کار و تحویل چاه به کارفرما)
مدت زمان انجام کار، یکی دیگر از اطلاعاتی است که باید در قرارداد ذکر شود.
در قرارداد حفاری زمان های مختلفی مورد توجه قرار می گیرد. از جمله تاریخ امضا تاریخ موثر شدن قرارداد تاریخ شروع قرارداد که از این تاریخ دوره تکمیل حفاری آغاز می گردد. تاریخ شروع کارها زمانی است که دستگاه حفاری آماده به کار در محل باشد و کلیه امور را به عمل آورده و به صورت بازرسی شده آماده حفر اولین چاه باشد.
در واقع این تاریخ جا به جایی کامل صورت گرفته و نخستین حفره در منطقه قراردادی به عمل می آید. عملیات حفاری از زمان شروع تا زمان تکمیل (تاریخ تکمیل) را شامل می شود. در تاریخ مقرر شده آخرین چاه باید حفر و تحویل شود، دوره زمانی پس از تکمیل عملیات و زمان برچیدن تجهیزات.
تعهدات طرفین
یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر قراردادی، بندی است که تعهدات طرفین را مشخص می‌کند. در قراردادهای مشارکت در حفر چاه معمولا تعهدات اصلی پیمانکاران حفاری شامل:
- تامین دستگاه حفاری
- تامین پرسنل ذی صلاح و واجد شرایط
- اجرای کامل عملیات حفاری است
از این منظر پیمانکار باید همکاری های دقیقی را با کارفرما در موضوعات دقیق فنی مثل ساعات کاری، مغزه‌گیری، ثبت عمق حفاری‌شده موضوعات ریسکی خطرناک مورد ملاحظه، تست و آزمایش داشته باشد.
تعهدات کارفرما نیز معمولا شامل:
- تامین تجهیزات مغزه‌گیری،
- تانک‌های ذخیره،
- تجهیزات تست و ارزیابی مغزه‌ها،
- اخذ کلیه مجوز های لازم، به منظور ورود و خروج مته حفاری و مجوز اجرای کار به پیمانکار حفاری است.
قبل از تاریخ شروع عملیات،دستگاه حفاری باید کاملا بازرسی شده و آماده عملیات باشد. بازرسی یا توسط خود کارفرما یا بازرس ثالث صورت می گیرد.
ذکر مشخصات فنی کار و همچنین لیست اسناد و مدارک مربوطه از دیگر مواردی است که در قرارداد مشارکت در حفر چاه ذکر می شود.
بندهای نهایی قرارداد حفر چاه مانند اکثر قراردادهای دیگر بندهای مربوط به حل‌وفصل اختلافات بین طرفین و همچنین بند فورس‌ماژور است.
مشارکت در چاه آب
یکی از اصلی ترین دلایلی که افراد، قرارداد شراکت در چاه آب تنظیم می‌کنند این است که چاه آب در زمین فردی دیگر قرار دارد. گاهی نیز ممکن است زمینی را بخرید که چاه آب آن در زمین دیگری وجود دارد و اگر شما قصد دارید که حق شراکت در چاه آب زمین را نیزداشته باشید باید در قولنامه ذکر کنید و یا می‌توانید قرارداد شراکت چاه آب جداگانه ای تنظیم نمایید. برای مواردی که زمینی به شما به ارث رسیده است تنظیم قراداد شراکت در چاه آب بسیاری از مشکلات آینده را رفع می‌کند. چرا که اگر زمین بین وراث تقسیم شود بهتر است حق آب نیز با تنظیم قرارداد شراکت چاه مشخص گردد. البته قانون حق ارتفاق ملک وجود دارد که طبق آن حق آبه ملک به مالکان بعدی نیز منتقل می‌شود. این انتقال حق ارتفاق می‌تواند توسط قراداد شراکت در چاه نیز منتقل گردد.
مشارکت در فروش آب چاه
قانونی تحت عنوان قانون مشارکت در چاه آب یا قانون توزیع عادلانه آب، وجود دارد و همانطور که بیان شد این قانون به مالکیت عمومی و ملی آب اشاره دارد. قانون شراکت چاه آب بیان می‌کند:
هرگونه حفر چاه آب باید توسط وزارت نیرو تایید و مجوز های لازم دریافت شود و درصورتی که حفر چاه به صورت غیر مجاز انجام گیرد مشمول مجازات‌های قانونی می‌گردد.
بنابراین ابتدا باید پروانه حفر چاه از وزارت نیرو اخذ گردد و پس از حفر چاه، پروانه بهره برداری از چاه آب صادر گردد.
پس از اینکه چاه حفر گردید و بهره بردار مقدار آب تعیین‌شده در پروانه بهره برداری را اخد نمود، مالک چاه می‌شود. او می‌تواند مقدار آبی را که به صورت مازاد بر مصرف او درآمده است به فروش برساند. درصورتی که چاه حفرشده بیش از یک مالک داشته باشد باید برطبق قانون اموال مشاعی عمل نمایید و در هنگام تنظیم قراداد فروش آب چاه، اجازه سایر مالکان نیز دریافت گردد.
در تنظیم قرارداد شراکت چاه لازم است مواردی چون هویت چاه‌کن‌ها، تعیین وظایف طرفین مانند تعیین اینکه وسایل و اسباب حفاری با چه کسی است و چه کسی باید مجوز‌های لازم را اخذ نمایید ، تعیین مدت قراداد و تعیین مسئولیت حوادث در قرارداد ذکر گردد.
سخن آخر درباره قرارداد شراکت چاه
شما می‌توانید برای تنظیم قرارداد شراکت چاه یا دریافت مشاوره تلفنی در این زمینه به خدمات حقوقی ما اطمینان داشته باشید.
سوالات متداول
چند نوع پرداخت می‌تواند در قرارداد شراکت چاه مطرح شود؟
پرداخت براساس نرخ روزانه، عمق حفرشده، کلید در دست از جمله انواع پرداخت‌های مورد نظر در قرارداد شراکت چاه است. برای اطلاعات بیشتر، مقاله را مطالعه کنید.
زمانهای کلیدی در قرارداد مشارکت چاه کدامند؟
تاریخ امضا، تاریخ موثر شدن قرارداد، تاریخ شروع قرارداد و… زمانهای کلیدی در قرارداد مشارکت چاه هستند. برای مطالعه اهمیت این تاریخها، به مقاله مراجعه کنید.
