شیر یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار در جهان به شمار می‌رود که با مقاصد مختلف شخصی یا صنعتی خرید و فروش می‌شود. افراد فعال در زمینه دامداری با فروش شیر خام به کارخانه‌ها و شرکت‌های لبنی، تجارت پرسودی دارند. برای خرید شیر خام نیاز به قرارداد فروش شیر است تا طرفین در نهایت امنیت حقوقی بتوانند معامله کنند.
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد قصد داریم نکات تنظیم قرارداد فروش شیر و بندهای مهم آن را بررسی کنیم.
با ما همراه باشید.
چرا تنظیم قرارداد فروش شیر اهمیت زیادی دارد؟
شیر از جمله موادی است که شرایط نگهداری خاصی دارد و نمی‌تواند بیش از مدت معینی در سلامت کامل باقی بماند. به همین خاطر خرید و فروش شیر غالبا با میزانی از ریسک همراه است. از این رو، اشخاصی که مایل به خرید و فروش شیر خام هستند باید تعهدات خود و یکدیگر را به خوبی بدانند تا از اختلافات حقوقی ناشی از معامله شیر جلوگیری شود.
برای آنکه انتقال و خرید و فروش شیر به خوبی انجام شود، نیاز است تا قرارداد فروش شیر تنظیم شود.
قرارداد فروش شیر چه بندهایی دارد؟
در ادامه به مهم‌ترین بندهای قرارداد فروش شیر اشاره کرده و نکات حقوقی تنظیم این قرارداد را بررسی می‌کنیم.
مشخصات طرفین قرارداد فروش شیر
در این بند بایستی مشخصات طرفین قرارداد، یعنی فروشنده (دامدار) و خریدار (کارخانه، مصرف‌کننده یا توزیع‌کننده) شود. غالبا خریداران در قرارداد فروش شیر، شخص حقوقی هستند که در قالب کارخانه‌ها و برندهای لبنیات فعالیت می‌کنند.
مشخصات طرفین شامل نام و کد ملی و تلفن و نشانی و شماره ثبتی و اقامتگاه و… است.
موضوع قرارداد
در بند موضوع قرارداد فروش شیر، لازم است اشاره شود که چه مقدار شیر (به لیتر)، از چه نوعی و چگونه قرار است مورد معامله قرار بگیرد. همانطور که می‌دانید شیرها انواع مختلفی دارند و لازم است نوع دقیق شیر (کم‌چرب، پرچرب، نیم‌چرب) در این بند تصریح شود.
مبلغ قرارداد فروش شیر
در این قسمت طرفین باید مبلغ کل قرارداد را ذکر کنند. همچنین جزء به جزء هزینه‌هایی که مبلغ قرارداد را تشکیل می‌دهد نیاز به تصریح دارند. عمده موارد شکل‌دهنده مبلغ قرارداد در این زمینه، هزینه شیر به ازای هر لیتر، هزینه نگهداری و هزینه حمل و نقل است.
تعیین شیوه پرداخت نیز اهمیت زیادی دارد. مطابق عرف موجود در قراردادهای خرید و فروش، می‌توان بخشی از مبلغ قرارداد را (مثلا ۵۰ درصد) پس از امضای قرارداد و مابقی را پس از دریافت کامل محموله شیر به فروشنده پرداخت کرد.
در نهایت هم می‌توان سایر هزینه‌های احتمالی در جهت انتقال شیر را بر عهده خریدار نهاد.
مدت قرارداد
در قراردادهای خرید و فروش عمدتا مدت قرارداد به شکلی کوتاه بیان می‌شود تا عملیات انتقال در اسرع وقت انجام شود. می‌توان بنا به طول مسافت انتقال شیر، مثلا از کهگیلویه و بویر احمد به تهران، طول مدت قرارداد را معین کرد.
تعهدات خریدار
یکی از مهم‌ترین بندهای قرارداد فروش شیر، بندهای تعهدات طرفین قرارداد است. در این قرارداد می‌توان تعهدات خریدار را اینگونه تصریح کرد، پرداخت به موقع و مطابق با توافق مبلغ قرارداد و فرستادن وسیله نقلیه یخچال‌دار برای حمل و نقل شیر.
تعهدات فروشنده
می‌توان گفت که در قرارداد فروش شیر، تعهدات فروشنده بیش از خریدار است. اگر در بند قبل، تنها پرداخت به موقع مبلغ قرارداد، تعهد اصلی خریدار محسوب می‌شد، در این بند، فروشنده تعهدات مختلفی را برعهده دارد. تهیه نوع خاصی از شیر (مطابق با موضوع قرارداد)، تهیه شیرها با بسته‌بندی خاص و یا به شکل باز، تعهد به ارسال به موقع شیرها به مکان مورد نظر فروشنده، تعهد به کیفیت مشاهده شده یا مورد توافق شیر و… از مهم‌ترین این تعهدات هستند.
فورس ماژور
در بند فورس ماژور طرفین باید مواردی را که از نظر آنها امکان وقوع دارند و سبب ایجاد مسئولیت برای خریدار و فروشنده نمی‌شود، به دقت قید کنند.
عمده این موارد در قرارداد فروش شیر مربوط عدم امکان ارسال به موقع محموله شیر و یا مشکلات ناشی از کیفیت آن برای فروشنده و عدم پرداخت به موقع مبلغ قرارداد از سوی خریدار است.
مثلا می‌توان قید کرد که اگر به دلیل طوفان، سیل، آتش‌سوزی و… تهیه محصول شیر دچار اشکال شد، فروشنده مسئولیتی ندارد.
حل‌وفصل اختلافات
در قرارداد فروش شیر، مانند هر قرارداد بیع (فروش) دیگری ممکن است اختلافات حقوقی فراوان به وجود بیاید. به طور مثال مشکلات ناشی از عدم انجام تعهدات طرفین مثل پرداخت به موقع و با شیوه خاص مبلغ قرارداد و یا عدم اراسل به موقع محموله شیر و… می‌توانند مشکلات زیادی برای طرفین قرارداد فروش شیر ایجاد کند.
در بند حل‌وفصل اختلافات طرفین باید سازوکارهای مورد نظر خود را برای حل اختلاف تعیین کنند. غالبا روش حل اختلاف در قرارداد فروش شیر، توسل به مذاکره، سازش یا در نهایت ارجاع اختلاف داور مورد توافق طرفین است چرا که شیوه داوری به نسبت سایر شیوه‌ها انعطاف بیشتری دارد و می‌تواند در این قرارداد به کمک حل اختلاف بیاید.
نیاز به تنظیم یا بررسی قرارداد فروش شیر دارید؟
در این مطلب کوشش شد تا مهم‌ترین نکات حقوقی تنظیم قرارداد فروش شیر بررسی شود. هر چند این مطلب می‌تواند بسیاری از نیازهای حقوقی در راستای تنظیم این قرارداد را رفع کند اما نباید فراموش کرد که حوزه تنظیم قرارداد پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و ممکن است در هر مورد بندهای بیشتری به این قرارداد اضافه یا از آن کم شود.
به همین خاطر توصیه می‌شود اگر قصد انجام خرید و فروش شیر دارید، تنظیم یا بررسی قرارداد فروش شیر خود را به کارشناسان آگاه و باتجربه وینداد بسپارید.
