امروزه به منظور شکل گیری بسیاری از همکاری‌های مشترک میان دو یا چند نفر، شاهد رونق و گسترش قراردادهایی هم چون سرمایه گذاری مشترک در قالب قرارداد مشارکت انتفاعی هستیم.
این قراردادها با ماهیت ویژه و پرکاربرد خود در حال حاضر بسیار مهم و مورد توجه هستند. آنچه در یک همکاری تجاری در قالب حقوقی این قرارداد میان دو یا چند نفر حائز اهمیت است همکاری فعالانه و سهیم شدن در تمامی اجزای فعالیت مورد نظر است. نمونه قرارداد مشارکت انتفاعی اشاره به آن دسته از مشارکت‌ها و همکاری‌هایی دارد که با تمرکز بر موضوعی ویژه و در چارچوب‌هایی حقوقی در یک زمان، ایجاد می‌شوند.
قرارداد مشارکت انتفاعی چیست؟
مشارکت انتفاعی در یک قالب حقوقی یعنی قراداد شراکت بین دو نفر یا چند نفر انجام میشود و بر اساس آن اشخاص برای اهداف گوناگون مالی، تجاری و فنی با یکدیگر شریک می‌شوند.
در این نوع مشارکت خطرهای احتمالی فعالیت‌ها و مدیریت آن همانند سود میان طرفین تقسیم میشود. بدین ترتیب یک مشارکت انتفاعی بر پایه قراردادی مرتبط با موضوعی معین و خاص ایجاد میشود که شاخصه مهم آن در نظر داشتن و در آمیختن کنترل و مدیریت مشترک بر چگونگی انجام امور، خطرهای احتمالی و موجود و سهیم شدن در سود و ضررهای قرارداد تا پایان مدت آن خواهد بود.
در واقع این قرارداد در بردارنده نوعی از مشارکت و همکاری است که باید طرفین انجام فعالیت‌های مورد نظر را که خاص و معین هستند به گونه‌ای اشتراکی بر عهده بگیرند و تماما در آنچه که سود و زیان این همکاری هست سهیم شوند.
در مشارکت انتفاعی، طرفین باید اموال، دانش، پول یا هنر خود را به طور مشترک به کار بگیرند تا به دنبال آن اشتراک در منافع، حق نظارت و مدیریت برابر در امور شرکت ایجاد شود.
کاربردهای نمونه قرارداد مشارکت انتفاعی
در پاسخ به سوال که کاربردهای انواع قرارداد مشارکت انتفاعی چیست و در چه مواردی از نمونه قرارداد مشارکت انتفاعی استفاده میشود باید گفت که این نوع همکاری برای اهداف مختلفی است که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موضوعات مرتبط با مالکیت فکری
- وجود محدودیت‌های دست و پا گیر در امر سرمایه گذاری
- ایجاد و شکل‌گیری نوعی خاص از توانمندی‌ها
- افزایش دسترسی به بازارهای متنوعی که پیش از ایجاد مشارکت انتفاعی وجود نداشتند
- دسترسی به منابع مالی و اعتباری متنوع و بیشتر
- کاهش چشمگیر ریسک‌ها و خطرات از طریق مشارکت
- افزایش سرعت روند ارائه و معرفی محصولات به بازارها
مهم ترین ویژگی‌های قرارداد مشارکت انتفاعی
نمونه قرارداد مشارکت انتفاعی باید ویژگی‌های کلیدی داشته باشد تا بتواند خواسته‌های طرفین را پوشش دهد. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این قرارداد را می‌توان شامل موارد زیر دانست:
۱_ ایجاد یک رابطه قراردادی
مشارکت انتفاعی بر پایه و اساس یک قرارداد ایجاد می‌گردد. اصولا مشارکت انتفاعی در هر دو قالب شرکتی یا اشخاص نیازمند یک قرارداد است. این قرارداد به منظور انجام فعالیت‌هایی است که نهایتا طرفین و شرکا در عواید و منافع آن اشتراک دارند.
۲_ تمرکز بر فعالیتی مشخص
مشارکت انتفاعی به طور ویژه با تمرکز بر انجام و پوشش موضوع و فعالیتی خاص ایجاد میشود. تعیین زمینه فعالیت باید همراه با مشخص نمودن مسائل اقتصادی و جغرافیایی حوزه فعالیت باشد.
۳_ مدیریت و کنترل مشترک
قالب ویژه مشارکت انتفاعی بستری را فراهم می آورد تا طرفین بتوانند موضوعی خاص را با همکاری یکدیگر پیش ببرند. توجه داشته باشید که طرفین نمی‌توانند از این موضوع امتناع کنند. در واقع ماهیت ویژه مشارکت انتفاعی می‌طلبد که طرفین هنگامی که در تامین سرمایه دخالت کرده اند در حوزه مدیریت هم دخالت کنند.
۴_ سهیم شدن در نفع و ضرر
در مشارکت انتفاعی شراکت بسیار اهمیت دارد در واقع طرفین در تمامی اجزا فعالیت مورد نظرشان سهیم هستند و نسبت در جوینت ونچر بی معنا است.
۵_ قالب حقوقی
جوینت ونچر یا مشارکت مدنی بر اساس و متکی بر قرارداد است و روابط طرفین تحت این قالب شکل می‌گیرد. قرارداد مشارکت می‌تواند تحت قالب های حقوقی خاصی ایجاد شود که این قالب ها با توجه به محل تشکیل متفاوت هستند قالب هایی حقوقی مانند مشارکت، شرکت تجاری یا قراردادی بر پایه قوانین محل ایجاد آن‌ها.
دلایل اهمیت قرارداد مشارکت انتفاعی چیست؟
۱_ مشارکت انتفاعی با ارائه طیف گستردهای از راهبردهایی برای کاهش دارایی های غیرضروری و ایجاد تحولی عظیم در نوآوری مرتبط به محصولات، افزایش دسترسی به بازارهای متنوع در زمانی کوتاه‌تر بسیار پرکاربرد است.
۲_ ساختار مشارکت انتفاعی به گونه‌ای طراحی شده است که برای مدتی کوتاه و به صورت موقت ایجاد میشود. در حقیقت جوینت ونچرها به مرور زمان که به اهداف خود دست پیدا می‌کنند تکامل پیدا می‌کنند. همچنین به دلیل ماهیت خود برخوردار از استراتژی خروج از بازار هستند در شرایطی که بازار با تغییراتی مواجه شده است.
۳_ مشارکت انتفاعی با توسل به ماهیت ویژه خود در جلب و جذب سرمایه گذار خارجی می‌تواند به طرز چشمگیری در افزایش توان صادراتی یک کشور، کمک به توسعه و رشد اقتصادی، رونق قابل ملاحظه فرصت های شغلی و جذب فناوری‌های نوین نقش به‌سزایی داشته باشد.
۴_ لزوم توجه به معیارهای ابتدایی و اولیه در انتخاب شرکا در مشارکت انتفاعی باعث میشود که تمرکز بر اهداف و پوشش آن ها در نظرات شرکا منعکس گردد. به گونه ای این هماهنگی نظرات طرفین را در دست یابی به اهدافشان هر چه بیشتر یاری دهد.
۵_ مشارکت انتفاعی با ایجاد راهی در جلب مشارکت سرمایه گذاران خارجی با شرکای محلی می‌تواند راهکار بسیار مناسبی برای جذب اطلاعات، دانش، فناوری، سرمایه خارجی باشد. در واقع این قرارداد کمک به فروش محصولات کسب و کار شما در عرصه بین المللی می‌کند.
جمع‌بندی
اولین شرط ایجاد یک رابطه حقوقی امن بین دو طرف قرارداد مشارکت انتفاعی ، تنظیم و بررسی قرارداد مشارکت انتفاعی بر اساس اصول و قواعد حقوقی است.
مشارکت انتفاعی در واقع نوعی از قرارداد‌های پر کاربرد است. این قرارداد ویژگی‌های خاصی مثل امکان مدیریت و کنترل اداره امور توسط هر یک از شرکا، کمک به رشد و رونق روند توسعه اقتصادی، نوآوری در ایجاد محصول، جذب و استفاده از سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران خارجی را دارد. از این رو این قرارداد می‌تواند نقش موثر و به سزایی در پیشرفت و رشد اقتصادی روند کاری شما داشته باشد.
سوالات متداول
قرارداد مشارکت انتفاعی چیست و چه کاربردی دارد؟
این نوع قرارداد برای مشارکت اشخاص (حقیقی و حقوقی) برای اهداف مختلف از جمله تامین سرمایه کسب‌وکار، همکاری با افراد متخصص و غیره است که می‌تواند در امور مختلف تنظیم شود.
قرارداد جوینت ونچر چیست؟
این قرارداد نام دیگر قرارداد مشارکت مدنی است که در قانون برای همکاری اشخاص در امور غیرتجاری و به منظور کسب سود تنظیم میشود.
