کسب‌وکارها و همچنین اشخاص حقیقی زیادی از نرم‌افزارها برای توسعه بازار خود استفاده می‌کنند. نرم‌افزارهایی که امکانات مختلفی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند و در زمینه‌های متنوعی طراحی می‌شوند. اما ایده‌پردازی و طراحی نرم‌افزارها نیاز به سرمایه کافی دارد. از سوی دیگر با داشتن سرمایه صرف امکان تولید و ساخت نرم‌افزارها وجود ندارد. چرا که نرم‌افزارها معمولا توسط یک تیم طراحی و تولید می‌شوند. از این‌رو اگر شما نیز قصد تولید آن را دارید می‌توانید از قرارداد مشارکت در ساخت نرم افزار برای همکاری استفاده کنید.
نمونه قرارداد تولید نرم افزار این امکان را به شما می‌دهد، همکاری خود را در قالب حقوقی و کمترین ریسک انجام دهید. در این مقاله با معرفی نکات مهم در ساخت نرم‌افزار، شرایط مشارکت در تولید و همچنین نکات مهم قرارداد آن را بیان خواهیم کرد.
قرارداد مشارکت در ساخت نرم افزار
قرارداد مشارکت برای همکاری‌های متقابل دو یا چند نفر تنظیم می‌شود که بر اساس آن می‌توانند با اشتراک کار و سرمایه، موضوع مورد نظر خود را پیش ببرند. این نوع قرارداد را می‌توان در موضوعات مختلفی تنظیم کرد که یکی از انواع آن قرارداد مشارکت در تولید نرم‌افزار و ساخت آن است.
آیین نامه ثبت نرم افزار نیز در مورد مشارکت در ساخت نرم افزار بیان می‌کند: “هرگاه اشخاص متعدد در پدیدآوردن نرم افزار مشارکت داشته باشند، چنانچه سهم مشارکت هر یک در پدیدآوردن نرم افزار مشخص باشد، حقوق مادی حاصل از آن به نسبت مشارکت به هر یک تعلق می گیرد. در صورتی که کار یکایک آنان جدا و متمایز نباشد اثر مشترک نامیده می‌شود و حقوق ناشی از آن حق مشاع پدیدآورندگان است.»
تولید نرم افزار نیز با حضور رقبا و تکنولوژی‌های پیشرفته تبدیل به صنعتی پرسود اما پیچیده شده است. همین موضوع باعث می‌شود سرمایه‌گذاران و صاحبان دانش برنامه‌نویسی و ایده‌پردازان اقدام به مشارکت در این زمینه کنند.
معمولا مشارکت ساخت نرم افزار به شکل ایجاد تیم صورت می‌گیرد این تیم می‌تواند شامل برنامه‌نویسان، گرافیست‌ها، نویسندگان، متخصصان تحلیل بازار و رقبا، سرمایه‌گذاران و غیره باشد.
زمانی که صحبت از مشارکت می‌شود مهم‌ترین اقدام در این زمینه تنظیم قرارداد مشارکت در تولید نرم افزار است، قراردادی که حقوق و تکالیف طرفین، سهم طرفین، دستمزد آن‌ها و دیگر مسائل مهم طرفین را شفاف می‌کند. همچنین از ایجاد اختلاف و هزینه‌های ناشی از آن جلوگیری خواهد کرد.
نکات مهم در ساخت و تولید نرم افزار
طبق تعریف آیین نامه ثبت نرم افزار مرکز فناوری اطلاعات: “نرم افزار عبارتست از مجموعه برنامه‌های رایانه‌ای، رویه‌ها، دستورالعمل‌ها و مستندات مربوط به آن‌ها و نیز اطلاعات مربوط به عملیات یک سیستم رایانه‌ای که دارای کاربری مشخص بوده و بر روی یکی از حامل‌های رایانه‌ای ضبط شده باشد.”
این تعریف از این جهت اهمیت دارد که تنها نرم‌افزارها و محصولاتی که منطبق با این تعریف باشند برای صاحب اثر ایجاد حقوق می‌کنند. برای مثال ایده ذهنی خلق نرم‌افزار برای پدیدآور آن حقی ایجاد نمی‌کند.
- برای ساخت نرم افزار می‌توانید از نرم افزارهای دیگر کمک بگیرید و این باعث نمی‌شود که اشکالی در ثبت و ساخت نرم افزارتان ایجاد شود.
- اگر نرم افزار به سفارش شخص حقیقی یا حقوقی طراحی و ساخته شود حقوق مادی آن اعم از هزینه و درآمد نشد و تکثیر متعلق به شخص سفارش دهنده و حقوق معنوی آن متعلق به پدیدآور است.
- برای ثبت نرم افزار باید مراحل اخذ گواهی ثبت را طی کرده و درخواست گواهی را به شورای عالی انفورماتیک ارسال کنید.
- حقوق مربوط به نرم افزار برای مدت ۳۰ سال متعلق به شخص پدیدآورنده و قابل نقل و انتقال است.
نمونه قرارداد تولید نرم افزار
برای ساخت نرم افزار، مشارکت و داشتن تیم اجتناب ناپذیر است و به بهبود و تسریع پروژه کمک شایانی می‌کند. برای داشتن مشارکتی سالم و درست، بهترین راه، داشتن قراردادی مناسب و اصولی است. به مهم‌ترین بندهای قرارداد مشارکت در ساخت نرم افزار توجه کنید:
- موضوع قرارداد: نام و نوع نرم افزار در حال ساخت است.
- مدت قرارداد: زمانی است که نرم افزار باید ساخته شده و به بهره برداری برسد.
- نحوه پرداخت‌ها ( دستمزد، کسورات، بیمه و مالیات): در قرارداد باید سهم هر شریک، دستمزد آن‌ها در طول انجام پروژه، میزان پیش پرداخت، فردی که باید مالیات را بپردازد، بیمه شدن یا نشدن افراد و هزینه‌های دیگر دقیقا مشخص شود.
- محدوده تعهدات طرف های قرارداد: روشن کردن حقوق و تکالیف تیم پروژه کمک زیادی به انجام سریعتر وظایف و رفع اختلافات می‌کند.
- تغییرات در موضوع: هرچند موضوع قرارداد مشخص می‌شود اما ممکن است در طول کار افراد با مطالعه یا تغییر بازار تصمیم به تغییر روند موجود بگیرند، آوردن این بند باعث می‌شود تغییرات کوچک باعث از بین رفتن شراکت نشود بلکه توافقات جدیدی صورت گیرد.
- جریمه تاخیر: هم کارفرما هم پیمانکاران ممکن است در انجام هر قسمت از کار تاخیر کنند که در آن صورت باید جریمه توافق شده را بپردازند.
- حق طبع و نشر: از آنجایی که نرم افزار ساخته شده بر اساس ایده جدید صورت گرفته مشخص کردن حقوق ثبت نرم افزار و انتشار آن اهمیت زیادی دارد و باید از قبل تعیین تکلیف شود.
- محرمانگی: دستیابی به اطلاعات پروژه فقط مختص به افراد تیم است و همه باید متعهد شوند که از اطلاعات موجود حفاظت کنند.
- مرجع حل اختلاف: معمولا شورای عالی انفورماتیک مرجع حل اختلاف این گونه موضوعات تعیین می‌شود.
- فسخ یا تعلیق قرارداد: تعیین این بند در قرارداد مشارکت در تولید نرم افزار با توافق کامل طرفین صورت می‌گیرد.
جمع بندی
نرم‌افزارها کاربرد زیادی برای کسب و کارها و همچنین اشخاص دارند. در حال حاضر نیز تولید نرم‌افزار تبدیل به یکی از منابع درآمد پرسود شده است. از این رو طراحان و متخصصان این حوزه می‌توانند با مشارکت سرمایه‌گذاران اقدام به تولید نرم افزار کنند.
شرایط همکاری این اشخاص در قالب یک تیم با استفاده از نمونه قرارداد تولید نرم افزار به‌صورت دقیق و شفاف منعکس خواهد شد. این قرارداد با توجه به اینکه از جمله قراردادهای تخصصی به‌شمار می‌رود باید توسط کارشناسان حقوقی و بررسی تمامی نکات تخصصی تنظیم شود.
سوالات متداول
آیا امکان ثبت نرم افزار وجود دارد؟
بله، برای ثبت نرم افزار باید مراحل اخذ گواهی ثبت را طی کرده و درخواست گواهی را به شورای عالی انفورماتیک ارسال کنید.
مرجع حل اختلاف در نمونه قرارداد تولید نرم افزار کجاست؟
معمولا شورای عالی انفورماتیک مرجع حل اختلاف این گونه موضوعات تعیین می‌شود.
