نمونه قرارداد کار معین یکی از انواع مهم قراردادهای استخدامی ذکر شده طبق ماده ۷ قانون کار است. مطابق این ماده، قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت دستمزد، کاری را برای مدت موقت یا غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد. این قرارداد با شروع پروژه آغاز و با اتمام آن خاتمه پیدا می‌کند.
نمونه قرارداد انجام کار معین باید بر اساس شرایط قانونی تنظیم شود که در این مقاله با اشاره به ویژگی‌های آن، نکات و نحوه تنظیم قرارداد را بیان خواهیم کرد.
قرارداد کار
قرارداد کار به رابطه‌ای اطلاق می‌شود که به صورت کتبی یا شفاهی در مقابل دریافت حق‌السعی (شامل دستمزد و مزایای شغلی) برای مدت موقت یا مدت غیر موقت بین کارگر و کارفرما تنظیم شده باشد. به دلیل پرداخت مزد قرارداد کار از جمله عقود معوّض است موارد کار مجانی را شامل نمی‌شود.
تقسیم‌بندی قراردادهای کار
انواع قرارداد کار از نظر مدت و نوع کار به سه دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از قرارداد کار دائمی، موقت و معین.
- قرارداد دائمی یا غیرموقت: براساس تبصره دو ماده ۷ قانون کار، کلیه کارهایی را که دارای طبیعت مستمر هستند. چنانکه مدت در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌شوند. در این قرارداد تاریخ شروع قرارداد درج می‌شود و تاریخی با عنوان تاریخ انقضا وجود ندارد. البته برای اینکه کارگر و کارفرما نسبت به هم آشنایی پیدا کنند، قانون اجازه داده در دوره‌ای که از ۳ ماه بیشتر نباشد، قرارداد کار آزمایشی تنظیم شود.
- قرارداد کار موقت: نوعی قرارداد است که تاریخ شروع و پایان آن از همان ابتدا تعیین می‌شود و در طول قرارداد نیز کارفرما نمی‌تواند قرارداد را فسخ کند. در سررسید قرارداد کارفرمایان قرارداد کار موقت را مجدد تنظیم تا آن را تمدید کنند.
- قرارداد کار معین: این قرارداد در دسته قراردادهای موقت قرار می‌گیرد. با وجود این که تاریخ اتمام قرارداد در آن درج نمی‌شود، یک قرارداد دائمی تلقی نمی‌شود. در نمونه قرارداد کار معین، مدت کار وابسته به بازه‌ی زمانی لازم برای انجام پروژه است. تاریخ شروع و پایان آن روشن نیست. کارفرما با کارگر برای انجام عملی مثل کشیدن یک دیوار توافق می‌کنند و با اتمام کار دیوار این قرارداد فسخ می‌شود.
تنظیم قرارداد کاری
برای تنظیم یک قرارداد کاری مناسب کارگر/کارمند و کارفرما به توافقی درباره نوع کار برسند. به خصوص این مورد در قراردادهای کار معین ضروری است. آنچه که باید در نمونه قرارداد کار معین ذکر شود شامل موارد زیر است:
- مشخصات کارگر/کارمند و کارفرما
- شرح موقعیت کار، محل کار، مسئولیت‌های کارگر
- دستمزد
- نوع قرارداد
- تاریخ شروع قرارداد
- مزایا
- محرمانگی در صورت نیاز
شرایط قرارداد کار معین
قرارداد کار معین با توجه به فرایند کار شکل می‌گیرد زمان شروع و پایان آن به طول انجام رسیدن کار بستگی دارد. برای این که بتوانید این نوع از قرارداد را بنویسید ابتدا باید شرایط صحت قرارداد را بدانید، طبق قانون کار این شرایط عبارتند از:
- مشروعیت مورد قرارداد
- معین بودن موضوع قرارداد
- عدم ممنوعیت قانونی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر.
پس از اطمینان از این که قرارداد شما شروط صحت را دارد می‌توانید اقدام به تنظیم قرارداد کنید.
ویژگی‌های نمونه قرارداد کار معین
- با پایان کار موضوع مورد توافق، این قرارداد خاتمه خواهد یافت. همچنین هیچ یک از طرفین در قرارداد کار معین، حق فسخ یکجانبه قرارداد را نخواهد داشت. ابطال قرارداد تنها با توافق طرفین صورت می‌گیرد.
- زمان در این گونه قراردادها تاثیری ندارد مگر اینکه قرارداد تلفیقی از کار معین و زمان معین باشد.
- در نمونه قرارداد کار معین تعهد به نتیجه اهمیت دارد. به این معنا که فرد موظف به برآوردن نتیجه تعهد شده در قرارداد است.
- مسئولیت تامین ادوات کار با کارفرما است.
- طبق قانون کارفرما باید کارگر را بیمه کند.
- از جمله مواردی که حتما باید در نمونه قرارداد انجام کار معین ذکر شود: حدود زمان کاری، میزان دستمزد، تاریخ انعقاد قرارداد، محل انجام کار است.
به چه کسانی کارگر و کارفرما می‌گویند؟
تشخیص درست کارگر و کارفرما بسیار مهم است. زیرا فقط کسی که بر اساس قانون کارگر یا کارفرما نامیده شود، می‌تواند از حمایت‌های قانون کار استفاده کند و ضوابط این قانون تنها بر آن‌ها حاکم است. پس به تعریف دقیق این مفاهیم می‌پردازیم.
طبق تعریف قانون کار “کارگر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می‌کند.”
پس برای این که مشخص شود فردی کارگر هست یا خیر می‌توان سه ملاک را مد نظر قرار داد:
- کارگر شخص حقیقی است؛ موسسه یا شخص حقوقی نمی‌تواند کارگر باشد.
- باید در مقابل فعالیتی که انجام می‌دهد، مزدی دریافت کند. پس اگر مزدی پرداخت نشود آن فرد کارگر نیست و شامل مقررات حقوق کار نمی‌شود.
- کارگر باید کار را با درخواست کارفرما شروع کند؛ مثلا اگر کارگر بدون تقاضای کارفرما دیواری را نقاشی کند و طالب مزد آن باشد، کارفرما می‌تواند مزد اورا ندهد؛ زیرا این کار را با درخواست کارفرما انجام نداده بود. همین باعث می‌شود که آن فرد شامل تعریف کارگر نیز نشود.
قانون کار در مورد کارفرما نیز می‌گوید:
” کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق‌السعی کار می‌کند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده دار اداره کارگاه هستند؛ نماینده کارفرما محسوب می شوند. کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می‌گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.”
کارفرما برعکس کارگر می‌تواند شخص حقوقی باشد؛ برای مثال یک شرکت خصوصی، کارگری را برای نظافت محیط شرکت استخدام می‌کند. این شخص هم وظیفه مالکیتی و هم مدیریتی دارد مالکیت به معنی این که صاحب کار، کارگاه، تجهیزات و منافع آن است و مدیریت هم به معنی نظارت بر استخدام کارگر، فعالیت او، پیشروی فعالیت و غیره است.
کارفرما می‌تواند برای خود نماینده انتخاب کند. نماینده نیز باید ضامن تمامی اقدامات صورت گرفته از جانب خود باشد.
نکات کلیدی در تنظیم قرارداد کار معین
انواع قرارداد کار الزامات و شرایطی دارند که در این جا نکات قرارداد کار معین را برمی‌شمریم:
-
مشخص کردن حدود زمانی
در این نوع قرارداد بازه زمانی مبنا نیست بلکه همان کار معین، آغاز و انجام آن است که اهمیت دارد. مشخص کردن تقریبی زمان از این نظر اهمیت دارد که اگر کارگر روزانه یا ساعتی مزد دریافت کند، زمان آغاز قرارداد برای شروع پرداخت به او در نظر گرفته می‌شود.
-
شفاف‌سازی در مورد حق‌الزحمه (مزد)
به طور کلی قانون کار بیشتر متمایل به حمایت از حقوق کارگر است؛ زیرا کارفرما قدرت بیشتری دارد و ممکن است باعث تضییع حقوق کارگر شود. به همین دلیل معمولا در قراردادها میزان پرداختی کار مشخص می‌شود و کارگر با اطلاع از آن اقدام به امضای قرارداد می‌کند. در مورد قرارداد انجام کار معین نیز بر اساس عرف مزد تعیین شده و پرداخت‌ها نیز به شکلی که در قرارداد ذکر شده انجام می‌شود. برای مثال اگر قرارداد کار درصدی است باید میزان درصد از فروش به‌صورتی کلی یا جزئی و به هر صورتی که توافق می‌شود، در قرارداد ذکر گردد.
-
خاتمه قرارداد انجام کار معین
ماده ۲۱ قانون کار در مورد چگونگی خاتمه قرارداد صحبت می‌کند. بر اساس بند هـ این ماده، قرارداد انجام کار معین با پایان یافتن کار مشخص خاتمه می‌یابد. برای مثال کارفرمایی برای کشیدن دیواری با ابعاد ۲۵*۳ با کارگری قرارداد می‌بندد؛ قرارداد با شروع دیوار کشی آغاز و با اتمام آن پایان می‌یابد.
-
ممنوعیت فسخ یک طرفه
موضوعی که نباید از آن چشم‌پوشی کرد ماده ۲۵ قانون است؛ که فسخ یک طرفه این نوع قرارداد را ممنوع کرده است. پس اگر کارگر از کار موضوع قرارداد استعفا دهد، تخلف محسوب می‌شود و باید پرداخت خسارت کند.
کارفرما نیز نمی‌تواند به طور یک طرفه فسخ قرارداد کار را انجام دهد و کارگر را از کار بیکار کند. در صورت تخلف در این مورد فرد شاکی می‌تواند به هیئت‌های تشخیص و مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما رجوع کند.
تفاوت نمونه قرارداد کار معین و قرارداد پیمانکاری
شاید دو قرارداد پیمانکاری و کار معین شبیه به یکدیگر به نظر برسند که در ادامه تفاوت‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
- در قراردادهای کار معین کارگر موظف است موضوع قرارداد را با ابزار و ادوات کارفرما به انجام برساند. در قراردادهای پیمانکاری کلیه تجهیزات و ابزارآلات باید توسط شخص پیمانکار فراهم شود که دقیقاً بر خلاف شرایط نمونه قرارداد کار مدت معین است.
- قراردادهای پیمانکاری تحت تمامی مقررات قانون کار قرار نمی‌گیرند علی الخصوص مبحث بیمه در این قراردادها که مقررات خاصی دارد و باید زمان تنظیم آن‌ها به دقت عمل کنیم.
- در قرارداد پیمانکاری پرداخت مبلغ قرارداد به صورت مبلغی یکجا و مقطوع یا در چندین قسط تعهد می‌شود ولی در این قرارداد، حقوق بر اساس کارکرد کارگر در بازه زمانی خاص هفتگی یا ماهانه محاسبه و پرداخت می‌شود.
- زمان تحویل پروژه در قرارداد پیمانکاری مشخص است اما در رابطه با کار معین زمان اتمام کار را در قرارداد ذکر نمی‌کند.
جمع بندی
می‌توان انواع مختلفی از قرارداد کار را تصور کرد. مهم‌ترین این قراردادها به اعتبار مدت زمان دوام آن‌ها شامل سه نوع قرارداد کار معین، موقت و غیرموقت (دائمی) است.
در دو حالت قراردادهای دائمی و کار معین با قراردادهای بدون تاریخ روبرو هستیم چرا که به لحاظ قانونی و بر مبنای اصل آزادی قراردادها می‌توان قرارداد کار بدون تاریخ منعقد کرد؛ اما مطلب مهم آن است که در روابط استخدامی به دلیل وجود ظرافت‌های حقوقی و تغییر و تحولات قوانین نظام اداری و استخدام، عدم درج تاریخ و مدت قرارداد ممکن است آثار حقوقی ناخواسته‌ای برای طرفین قرارداد به بار بیاورد. از این رو بهتر است ضمن دریافت مشاوره‌های حقوقی قرارداد خود رابه وسیله کارشناسان قراردادی تنظیم کنید.
سوالات متداول
قرارداد کار معین چیست؟
این قرارداد جهت انجام یک فعالیت خاص و مشخص میان کارفرما و کارگر امضا می‌شود و کارگر موظف است موضوع قرارداد را با ابزار و ادوات کارفرما به انجام برساند.
ویژگی مهم قرارداد کار معین چیست؟
با پایان کار موضوع قرارداد کار معین، این قرارداد خاتمه خواهد یافت. همچنین هیچ یک از طرفین در قرارداد کار معین، حق فسخ یکجانبه قرارداد را نخواهد داشت.
