یکی از تخلفات رایج در کسب و کار، دریافت غیرقانونی مالیات بر ارزش افزوده از مشتری است. برای بسیاری از ما هنگام خرید پیش آمده است که از مبلغ قابل پرداخت شگفت زده شدهایم و با نگاهی به فاکتور خرید متوجه شده ایم که درصدی از این مبلغ (درحال حاضر ۹ درصد) مربوط به « مالیات بر ارزش افزوده » بوده است. در چنین مواردی این پرسش برای مشتریان ایجاد میشود که آیا دریافت این مبالغ قانونی است؟ اگر چنین است، چرا فقط برخی از فروشندگان آن را دریافت میکنند؟ همچنین صاحبان کسب و کار نیز می‌خواهند بدانند دریافت مالیات بر ارزش افزوده در چه مواردی قانونی است و چه شرایطی دارد؟
اگر برای شما نیز چنین پرسش‌هایی وجود دارد، پاسخ کوتاه این است که فروشندگان برای دریافت مالیات بر ارزش افزوده، مکلف به دریافت یک گواهی از سازمان امور مالیاتی هستند که به آن گواهی ارزش افزوده می‌گویند. اگر میخواهید بیشتر در این باره بدانید، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید تا پاسخ سؤالاتتان را به دست آورید و به بخشی از حقوق خود در زمینه امور مالیاتی آگاه شوید.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات است که به طور غیرمستقیم بر کالاها یا خدماتی که در ازای پول ارائه میشوند تعلق می‌گیرد. برای روشن‌تر شدن موضوع باید گفت که ارزش کالاها یا خدمات از مرحله تولید تا مرحله فروش به مصرف کننده نهایی افزایش پیدا میکند که به آن ارزش افزوده گفته میشود. در علم اقتصاد، ارزش افزوده برابر است با فروش خالص منهای ارزش مواد و خدمات خریداری شده. بنابراین مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که به حاصل این فورمول تعلق می‌گیرد. اما این مالیات را چه کسی باید بپردازد؟ فروشنده که ارزش کالا یا خدماتش افزایش یافته یا خریدار که از این ارزش استفاده میکند؟
پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به عهده کیست؟
مالیات بر ارزش افزوده را خریدار کالا یا خدمات به فروشنده می‌پردازد و فروشنده نیز مکلف است آن را به خزانه دولتی واریز کند. بنابراین می‌توان گفت که پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به عهده مصرف کننده نهایی کالا یا خدمات است. با این وجود، دریافت مالیات بر ارزش افزوده نباید به نحو خودسرانه انجام شود. به عبارت دیگر، روند قانونی دریافت مالیات بر ارزش افزوده به این صورت نیست که فروشندگان خود اقدام به محاسبه مالیات بر ارزش افزوده کرده و آن را در فاکتور خرید مشتری لحاظ کنند. در صورتی که این مالیات به شکل غیرقانونی از مشتری دریافت شده باشد، مبلغ پرداختی از صورت حساب فروشنده کسر میشود. بنابراین برای قانونی بودن این نوع دریافت وجه از مشتری، فروشنده باید تمام مراحل قانونی اخذ گواهی ارزش افزوده را طی کرده باشد که در ادامه به شرح این مراحل می‌پردازیم.
چه کسانی باید گواهی ارزش افزوده را دریافت کنند؟
طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، تمامی واحدهای اقتصادی و همه اشخاص حقوقی که فعالیت اقتصادی دارند به استثنای اشخاص مشمول معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۲ این قانون، صرف نظر از میزان فروش یا درآمدشان، از اولین دوره مالیاتی بعد از شروع فعالیت، مکلف به دریافت گواهی ارزش افزوده هستند. این گواهی از سوی سازمان امور مالیاتی صادر میشود. بنابراین در صورتی که در زمینه عرضه کالا یا خدمات فعالیت می‌کنید و مشمول معافیت مالیاتی هم نیستید، میبایست برای دریافت گواهی ارزش افزوده که گاهی به نام گواهینامه ارزش افزوده نیز خوانده میشود اقدام کنید.
مدت اعتبار گواهی ارزش افزوده چقدر است؟
همانطور که در بالا اشاره شد، صلاحیت صدور گواهی ارزش افزوده متعلق به سازمان امور مالیاتی است. ادارات امور مالیاتی هر حوزه مالیاتی، با اختیاراتی که از جانب این سازمان به آنها داده شده است، اقدام به صدور گواهی یا گواهینامه ارزش افزوده میکنند. مدت اعتبار این گواهی را نیز حوزه مالیاتی مشخص میکند که حسب مورد شش ماه یا یک سال است که پس از به پایان رسیدن این مدت نیازمند تمدید اعتبار از حوزه مالیاتی است. گواهی ارزش افزوده به عنوان مجوزی برای دریافت مالیات بر ارزش افزوده کالا یا خدمات از خریدار است تا مشتری پیش از پرداخت این مبلغ با رؤیت این گواهی و تاریخ اعتبار آن، از قانونی بودن اخذ مالیات مطمئن شود و فروشنده بتواند قانونی بودن این دریافت وجه را ثابت کند.
دریافت گواهی ارزش افزوده چه مراحلی دارد؟
واحدهای اقتصادی فعال برای دریافت گواهی ارزش افزوده میبایست در مرحله اول درخواست ثبت نام اولیه اررزش افزوده را جهت تشکیل پرونده مالیات بر ارزش افزوده در سامانه الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده ثبت کنند و سپس در همین سامانه، درخواست صدور گواهی ارزش افزوده بدهند. تمدید اعتبار این گواهی نیز باید در سامانه گفته شده ثبت شود. مدارک مور نیاز برای ثبت نام ارزش افزوده عبارتند از:
- کد اقتصادی
- کپی مدارک اعضای شرکت اعم از شناسنامه و کارت ملی
- آگهی تاسیس شرکت
- اخرین تغییرات شرکت
- وکالتنامه
- آدرس کامل سکونت پیمانکار
- تلفن ثابت و همراه پیمانکار و مدیر عامل
- کد پستی پیمانکار
- مجوز فعالیت (گواحی صلاحیت یا نام شرکت در سایت رتبه بندی)
- کد پستی دفتر و یا در صورت نبود کد پستی محل فعالیت یا منزل
مدارک لازم برای مرحله آخر ارزش افزوده نیز عبارتند از:
- نام بانک شرکت
- نام شعبه بانک و کد شعبه
- شماره حساب
- تلفنن ریس هیات مدیره
- کد پستی و آدرس رئیس هیات مدیره
- آخرین تغییرات شرکت (اعضا، اقامتگاه و…)
خدمات وینداد در حوزه مالیات کسب و کار
اگر در زمینه گواهی ارزش افزوده نیاز به اطلاعات بیشتر یا مشاوره حقوقی دارید، همکاران ما در تیم حقوقی وینداد آماده خدمت رسانی به شما هستند.
