کشاورزی و دامپروی به عنوان دو بستر عمده فعالیت در میان عده‌ای از اقشار جامعه به حساب می‌آیند. افراد به انگیزه‌های مختلف تجاری و اقتصادی ممکن است به خرید و فروش دام زنده و سایر حیوانات اهلی بپردازند. برای انجام این امر، وجود یک قرارداد دقیق و جامع، می‌تواند فواید زیادی برای طرفین آن داشته باشد و اهداف تجاری افراد را تا حد زیادی تامین کند.
ما در این مطلب قصد داریم تا شما را با قرارداد خرید و فروش دام زنده آشنا کرده و نکات حقوقی این قرارداد را تحلیل کنیم. با ما همراه باشید.
منظور از خرید و فروش دام زنده چیست؟
اصولا دام به چارپایان اهلی گفته می‌شود که در مزارع یا دامداری‌ها برای مقاصد مختلف مانند تولید خوراک یا پوشاک یا بارکشی و کار نگهداری می‌شوند.
بر خلاف تصور، دام تنها شامل گاو و گوسفند نمی‌شود و سایر حیوانات اهلی مانند اسب، سگ، گربه، شتر، گوزن، الاغ و… نیز در دسته دام قرار می‌گیرند که ممکن است در نقاط مختلف جهان با اهداف گفته شده پرورش داده شوند.
اقتصاد مبتنی بر کشاورزی و دامپروی از راه معامله این حیوانات یا منافع آنها انجام می‌شود و افراد مختلفی برای مصارف گوناگون دست به خرید و فروش دام زنده می‌زنند.
استفاده از قرارداد خرید و فروش دام زنده، یک گام مهم برای رسیدن به اهداف تجاری مورد نظر دامپروران و مشتریان آنها محسوب می‌شود که در ادامه به نکات آن اشاره می‌کنیم.
قرارداد خرید و فروش دام زنده چه نکاتی دارد؟
قرارداد خرید و فروش دام زنده مانند هر قرارداد دیگری دارای بندهای عمومی است که بنا به مقتضیات هر قرارداد نوشته می‌شوند و همچنین حاوی بندهای اختصاصی است. در ادامه به این بندها اشاره می‌کنیم.
طرفین قرارداد
در این بند باید مشخصات دقیق فروشنده و خریدار قرارداد، مانند نام و نام خانوادگی، شماره ملی، نشانی، تلفن و… ذکر شود.
موضوع قرارداد
در این قسمت باید مشخصات دقیق موضوع قرارداد که همان دام زنده است، ذکر شود. موضوعاتی مانند تعداد دام، نوع آن (مثلا گاو یا اسب)، وزن، نژاد و سایر مشخصات مانند مواعد واکسینه شدن دام اهمیت زیادی دارند.
مدت قرارداد
مدت زمان قرارداد غالبا از تاریخ تنظیم قرارداد تا مدت مشخصی که مد نظر خریدار است، ادامه می‌یابد و سعی می‌شود تا مدت متعارفی برای اطمینان از سلامت دام در نظر گرفته شود.
مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت
مبلغ قرارداد باید با تعیین دقیق معیار مشخص شود. مثلا اینکه به ازای تعداد دام یا بر اساس وزن آنها این پرداخت‌ها به چه نحوی انجام می‌شوند اهمیت دارد. هزینه حمل و تامین غذای دام در طول حمل‌ونقل و رسیدن به مقصد خریدار نیز باید تعیین تکلیف شود که بر عهده کیست.
تعهدات خریدار
خریدار، مسئولیت پرداخت مبلغ قرارداد، تامین تغذیه دام، پرداخت کسورات قراردادی مانند مالیات، استخدام نیروی کار در صورت لزوم را بر عهده دارد.
همچنین خریدار باید محل تحویل گرفتن دام را در اختیار داشته باشد تا تحویل موضوع قرارداد به سهولت صورت بگیرد. هر گونه تاخیر در تحویل موضوع قرارداد به دلیل ذکر شده می‌تواند با پرداخت خسارت توافقی همراه شود.
تعیین تکلیف خیار حیوان (اختیار فسخ قرارداد توسط خریدار تا ۳ روز از تاریخ تنظیم قرارداد) نیز در این بند می‌تواند انجام بگیرد.
تعهدات فروشنده
فروشنده باید از مشخصات ادعا شده درباره دام زنده اطمینان حاصل کند. همچنین وظیفه دارد تا زمان تحویل دام به خریدار، اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از نقص یا تلف دام را اتخاذ کند. در صورت قصور، وی مسئولیت خواهد داشت.
فروشنده باید موارد بهداشتی مربوط به حمل‌ونقل دام زنده را رعایت کند تا محموله در سلامت کامل به دست خریدار برسد.
اگر ارسال دام زنده به خریدار در مواعد قراردادی صورت نگیرد، فروشنده مسئولیت جبران خسارت را خواهد داشت.
فسخ قرارداد
اصولا طرفین قرارداد در صورت نقض تعهدات طرف دیگر، می‌توانند تحت شرایطی اقدام به فسخ قرارداد کنند. البته می‌توان با توافق طرفین، مواردی از فسخ را مشروط به مذاکره و یا ارجاع اختلاف به داوری کرد و به نوعی بند حل اختلاف را نیز در این بند گنجاند. هر چند مرسوم است تا بند حل اختلاف به طور جداگانه تنظیم شود.
فورس ماژور
در قرارداد خرید و فروش دام زنده، به علت ماهیت خاص موضوع قرارداد، ممکن است حوادث غیر مترقبه‌ای مانند آتش‌سوزی یا سیل اتفاق بیافتد که سلامت دام مورد معامله تحت تاثیر قرار بگیرد. در صورتی که این حوادث غیرقابل دفع یا غیرقابل پیشبینی باشند، اصولا فروشنده مسئولیتی ندارد.
ضمانت اجرای حسن انجام تعهدات
طرفین قرارداد می‌توانند اقدام به انتخاب سازوکارهایی برای اطمینان از انجام تعهدات یکدیگر کنند. به طور مثال می‌توان در این بند قید کرد که اگر فروشنده تعهدات خود را انجام ندهد، باید مبلغ خاصی به خریدار بپردازد.
تعداد نسخه‌های قرارداد
تعداد نسخ قرارداد نیز باید حداقل دو نسخه باشد تا یکی را خریدار و دیگری را فروشنده نزد خود نگهداری کند تا در مواقع لزوم بتوانند هر یک از طرفین به آن استناد کنند.
درباره قرارداد خرید و فروش دام زنده سوالی دارید؟
قرارداد خرید و فروش دام زنده با توجه به اصل آزادی قراردادها (ماده ۱۰ قانون مدنی) می‌تواند میان فروشنده و خریدار دام، تنظیم شود. در این مطلب مجله حقوقی وینداد سعی شد تا نکات مهم این قرارداد تا حد ممکن پوشش داده شوند. نباید فراموش کرد که به دلیل ماهیت خاص موضوع این قرارداد که همان حیوانات زنده هستند، طرفین قرارداد دارای تعهدات ویژه‌ای هستند و باید نکات خاصی را هنگام تنظیم قرارداد در نظر بگیرند.
اگر به هر دلیل با قرارداد خرید و فروش دام زنده سروکار دارید، پیشنهاد ما استفاده از خدمات متنوع حقوقی وبسایت وینداد است. تنظیم یا بررسی قرارداد خرید و فروش دام زنده، دریافت مشاوره حقوقی و یا استفاده از خدمات وکلای پایه یک دادگستری بخشی از خدمات وبسایت ما در این زمینه هستند.
