بیشتر مغازه‌دارها اشخاصی تحت عنوان فروشنده استخدام می‌کند. این اشخاص تحت عنوان قانون کار و قرارداد آن فعالیت خواهند کرد که از جمله رایج‌ترین قراردادها برای مشاغل مختلف شمرده می‌شود. با این توصیف اگر مغازه یا فروشگاهی دارید که می‌خواهید با یک فروشنده همکاری کنید یا اگر قصد دارید به عنوان فروشنده مشغول به کار شوید، قرارداد فروشنده مغازه برای شما کاربردی است.
در این مقاله با بررسی قرارداد فروشنده مغازه، شرایط و نحوه تنظیم آن را بررسی خواهیم کرد.
کدام قالب قرارداد کار برای قرارداد فروشنده مغازه مناسب‌تر است؟
در بین انواع قرارداد کار، قرارداد غیرموقت (دائمی)، موقت (مدت معین)، کار معین، آزمایشی و آموزشی رایج‌ترین نوع قراردادهای کار هستند.
با توجه به این انواع برای تنظیم قرارداد فروشنده مغازه کدام قرارداد مناسب‌تر است؟
در پاسخ باید گفت که اصولا قرارداد موقت یا مدت معین ترجیح بیشتری دارد چرا که معمولا کارفرما ترجیح می‌دهد در یک دوره زمانی عملکرد فروشنده را بررسی کند. در نتیجه قرارداد موقت طرفدار بیشتری دارد.
لازم به ذکر است که استفاده از قرارداد آزمایشی یا ترکیب با قرارداد آموزشی در برخی از موارد فروشندگی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمونه قرارداد استخدام فروشنده
برای آنکه به قرارداد فروشنده مغازه بپردازیم نیاز داریم تا بندهای مهم این قرارداد را بررسی کنیم. در ادامه به مهم‌ترین بندهای نمونه قرارداد فروشنده مغازه اشاره می‌کنیم.
مشخصات طرفین قرارداد
در این بند باید مشخصات دقیق کارفرما (مغازه‌دار) و فروشنده به دقت تصریح شود. این مشخصات شامل نام، شماره ملی، نشانی، شماره تماس و غیره است.
موضوع قرارداد
در این بند باید به موضوع قرارداد که همان انجام اعمال مرتبط با فروشندگی است اشاره شود. بنا به نوع مغازه، می‌توان موضوع قرارداد را به شکل کلی بیان نمود و انجام خدمات مغازه مذکور را به عنوان موضوع قرارداد تشریح کرد. در همین بند می‌توان به نوع قرارداد کار (مثلا قرارداد موقت) اشاره کرد یا آن را در بندی جداگانه تحت عنوان «نوع قرارداد کار»، قید کرد.
مدت قرارداد
در این بند می‌توان از تاریخ امضای قرارداد تا هر زمان، مدت قرارداد کار را مشخص کرد. اما با توجه به آن که قرارداد کار غالبا از نوع قرارداد کار موقت است، در اکثر موارد مدت قرارداد نهایتا یکسال خواهد بود که البته امکان تمدید آن نیز وجود دارد. همچنین نوع قرارداد از نظر تمام وقت یا پاره وقت نیز در این بند قابل تصریح است.
مبلغ قرارداد
این بند که تحت عنوان «حق‌السعی» یا «دستمزد» نیز شناخته می‌شود، مبنا و مقدار حقوق فروشنده مغازه را معین می‌کند. مبنای پرداخت غالبا ماهانه بوده و حقوق فروشنده به شکل کار ساعتی در این بند درج می‌شود. موضوع درصد پورسانت‌های احتمالی هم میتواند در همین بند در نظر گرفته شود.
نباید فراموش کرد که مبلغ قرارداد استخدام فروشنده نباید از حداقل دستمزد مصوب وزارت کار در هر سال کمتر باشد.
محل انجام قرارداد
بهتر است نشانی مغازه مورد نظر در قرارداد فروشندگی قید شود چرا که تغییر عمده مکان مغازه میتواند برای فروشنده در صورت ذکر در قرارداد، حق فسخ ایجاد کند.
تعهدات فروشنده مغازه
تعهدات فروشنده مغازه غالبا شامل رعایت احترام در برابر مشتری، حفظ آراستگی ظاهری و نوع پوشش، حضور به موقع و مطابق برنامه زمانی مغازه، تخلیه و چینش محموله بار جدید (مثلا تخلیه و چینش پوشاک در قفسه‌ها)، مرتب کردن وسایل مغازه، عدم غیبت و تاخیر غیر موجه و یا ترک مغازه در شیفت کاری است.
البته تعهدات دیگری نیز می‌توان بنا به کاربری مغازه به این تعهدات افزود یا از آن کاست.
تعهدات کارفرما
مهم‌ترین تعهد کارفرما پرداخت حقوق و دستمزد فروشنده مغازه به طور منظم است. همچنین کارفرما در قرارداد کار وظیفه دارد حق بیمه تامین اجتماعی فروشنده مغازه را بپردازد.
سایر تعهدات کارفرما در خصوص مرخصی‌ها، عیدی و پاداش و غیره نیز تابع قانون کار و عرف صنف مورد نظر خواهد بود.
محرمانگی اطلاعات
برخی مشاغل ممکن است نیاز داشته باشند تا فروشندگان خود را متعهد به عدم افشای اسرار و اطلاعات مغازه کنند. برای این منظور، قید بند محرمانگی اطلاعات میتواند در قرارداد فروشنده مغازه اقدام مناسبی باشد.
احاله به قانون کار
تنظیم این بند در قرارداد فروشندگی میتواند بسیاری از مشکلات عدم توافق طرفین را از پیش حل کند. مطابق این بند، بسیاری از موارد و تعهدات، مانند موضوع کمک هزینه مسکن، عائله‌مندی، حق سنوات و پایان کار، عیدی و پاداش سالانه و غیره به متن قانون کار ارجاع داده می‌شود و اصل را بر حکم این قانون استوار می‌سازد.
فسخ قرارداد
اسباب معمول فسخ قرارداد کار فروشندگی میتواند تقصیر فروشنده مغازه در انجام تعهدات قراردادی و یا عدم پرداخت حقوق و دستمزد و حق بیمه فروشنده توسط کارفرما باشد.
حل‌وفصل اختلافات
در نمونه قرارداد فروشنده مغازه، اکثر اختلافات حقوقی با مذاکره یا ارجاع به ثالث (مثلا داوری توسط شخص معتبری نزد طرفین) انجام می‌شود. در صورت حل نشدن اختلاف امکان ارجاع آن به مراجع حل اختلافات کارگر و کارفرما وجود دارد.
نسخه‌های قرارداد
نسخه‌های قرارداد فروشنده مغازه حداقل دو عدد است که یکی نزد کارفرما و دیگری نزد فروشنده مغازه خواهد بود.
جمع‌بندی
برای همکاری با فروشنده‌ها در یک مغازه یا فروشگاه بهترین نوع قرارداد، کار است. قراردادی که بر اساس قانون کار تنظیم می‌شود و اگر قصد دارید به عنوان کارفرما فروشنده استخدام کنید یا در این زمینه فعالیت داشته باشید، این قرارداد بسیار برای شما کاربردی خواهد بود.
با توجه به اینکه قرارداد کار مانند سایر انواع قرارداد تخصصی باید با توجه به نکات حقوقی و فنی تنظیم شود، بهتر است قرارداد خود را توسط کارشناسان حقوقی تنظیم کنید تا مشکلات و ریسک‌های احتمالی را به حداقل برسانید.
سوالات متداول
چه قراردادی با فروشنده مغازه‌ام منعقد کنم؟
برای تنظیم قرارداد فروشنده مغازه، اصولا قرارداد کار موقت یا مدت معین ترجیح بیشتری دارد چرا که ممکن است عملکرد فروشنده مغازه نتواند در کوتاه مدت رضایت کارفرما را جلب کند.
در چه مواردی میتوانم قرارداد فروشنده مغازه را فسخ کنم؟
اسباب معمول فسخ قرارداد کار فروشندگی میتواند تقصیر فروشنده مغازه در انجام تعهدات قراردادی یا عدم پرداخت حقوق و دستمزد و حق بیمه فروشنده توسط کارفرما باشد.
