امروزه با توجه به رونق بازار مسکن و روانه شدن سرمایه مردم به سمت آن شاهد افزایش اقبال سرمایه‌گذاران به تنظیم نمونه قرارداد جعاله انجام کار و همچنین قرارداد جعاله مشارکت در ساخت هستیم. این قراردادها یکی از رایج‌ترین انواع قراردادهایی هستند که برای انجام کارهای مختلف مانند سرمایه گذاری در ساختمان به شمار می‌روند که تعریف مشخصی از آن در قوانین ایران علی‌الخصوص قانون مدنی صورت نگرفته است. برای مثال قرارداد جعاله مشارکت در ساخت را در واقع میتوان ترکیبی از قرارداد مشارکت مدنی و قرارداد جعاله دانست. در این مقاله با معرفی این نوع قراردادها ، نکات و مفاد قراردادی در آن را بررسی خواهیم کرد.
نمونه قرارداد جعاله انجام کار
از نظر لغوی جعاله را میتوان دستمزدی در نظر گرفت که در قبال انجام عملی قرار می‌گیرد.
از نظر فقهی نیز، عقد جعاله را عقدی می‌دانند که نتیجه آن به دست آمدن منفعتی در برابر عوض است. اما معلوم‌بودن و مشخص کردن آن عوض شرط معتبر بودن جعاله نیست.
از نظر قانون مدنی، نمونه قرارداد جعاله انجام کار دارای ویژگی‌هایی است که آن را از سایر قراردادها متمایز می‌کند:
اول- جعاله یک قرارداد جایز محسوب می‌شود. یعنی طرفین قرارداد می‌توانند آن را یک طرفه فسخ کنند.
دوم- تا زمانی که عمل موضوع عقد جعاله به اتمام نرسیده باشد هر یک از طرفین می‌توانند رجوع و قرارداد را منحل کنند. اما اگر جاعل بخواهد در حین انجام عمل از قرارداد جعاله رجوع کند، باید اجرت المثل کار عامل را بدهد.
سوم- یکی از مزایای نمونه قرارداد جعاله انجام کار آن است که لزومی به معلوم بودن تمامی جزییات عمل موضوع قرارداد نیست و مجهول بودن موضوع مانعی ندارد.
چهارم- عمل موضوع عقد جعاله، باید مشروع و عقلانی باشد. در نتیجه اگر موضوع جعاله، انجام جرم یا کاری برخلاف اخلاق حسنه باشد، جعاله باطل است. در انواع قرارداد مشارکت نیز این موضوع صادق است.
بندهای قراردادی نمونه قرارداد جعاله
در نمونه قرارداد جعاله باید مواردی به‌عنوان بندهای قراردادی منظور شود که شامل موارد زیر است:
- عنوان قرارداد
- مشخصات طرفین
- موضوع قرارداد
- زمان و مکان قرارداد
- میزان آورده و سرمایه طرفین
- تعیین نحوه پرداخت سود و زیان و هزینه‌ها
- محرمانگی اطلاعات در قرارداد
- مرجع حل اختلاف
- تعداد نسخه‌های قرارداد
- امضای طرفین قرارداد
نکات نمونه قرارداد جعاله مشارکت در ساخت
۱- هرگز تعیین شخص داور را به بعد از بروز اختلاف موکول نکنید. در حین تنظیم قرارداد ، شخص یا اشخاصی را به عنوان داور جهت حل و فصل اختلافات قراردادی و غیرقراردادی تعیین کنید.
علاوه بر این انتخاب کارشناس فنی مورد توافق دو طرف در قرارداد مشارکت در ساخت بسیار مهم است.
بسیاری از مسائل و مشکلات قرارداد مشارکت در ساخت و قرارداد مشارکت در خرید ملک و فروش زمین اختلافاتی است که نیازی به مراجعه به دادگاه یا داوری ندارد و با اظهارنظر کارشناسی حل می‌شود. حتی در صورت طرح دعوا در دادگاه یا داوری نیز میتوان از نظرات همین کارشناس استفاده نمود.
۲-در نام‌گذاری قرارداد جعاله مشارکت در ساخت از اصطلاحاتی مشابه «شرکت مدنی» یا «مشارکت مدنی» استفاده نکنید. ضرورت دارد تا عنوان و موضوع قرارداد به صورت دقیق قید شود.
۳- در حین انعقاد قرارداد حتماً فرایندی را جهت بررسی پیشرفت کار در بازه‌های زمانی یک یا دو ماهه پیش بینی شود و طی صورتجلسه‌ای به امضای سازنده، مالکین یا نماینده مالکین و کارشناس فنی مورد توافق برسد.
۴- مشابه تمامی قراردادهای مشارکت مدنی که تعیین مدت اعتبار قرارداد یا زمان شروع و خاتمه آن ضرورت دارد، در قرارداد فوق نیز حتماً بازه زمانی اعتبار و لازم‌الاجراشدن قرارداد را ذکر نمایید.
۵- نکته مهم دیگر در قرارداد مذکور ضرورت پیش بینی بندی در خصوص وجه التزام است. بدین صورت که درج نمایید که عامل متعهد و ملتزم است که در تحویل و انجام به موقع مورد جعاله طی مدت مرقوم اقدام نماید و در صورت تأخیر در انجام مورد جعاله عامل متعهد است روزانه مبلغ ………………… ریال معادل …………….. تومان به عنوان وجه التزام به جاعل بابت هر روز تأخیر بپردازد و جاعل حق دارد روزانه مبلغ ………………. ریال معادل ……………… تومان وجه التزام مذکور را در صورت تأخیر از اجرت کسر و باقی را بپردازد.
جمع بندی
نمونه قرارداد جعاله انجام کار می‌تواند برای انجام امور مختلف تنظیم شود که یکی از کاربردی‌ترین آن‌ها در زمینه ساخت و ساز است. قراردادی که در واقع ترکیبی از عقد جعاله و قرارداد مشارکت مدنی در حوزه ساخت و ساز به حساب می‌آید.
این قرارداد با عناوین مختلفی شناخته می‌شود که از جمله آن میتوان به نمونه قرارداد جعاله ملک، نمونه قرارداد جعاله مشارکت در ساخت، قرارداد کارگزاری مشارکت در ساخت و غیره اشاره کرد.
تنظیم قرارداد جعاله علاوه‌بر دانش نیاز به تجربه و تخصص کافی دارد که بهتر است توسط یک کارشناس حقوقی آن را انجام دهید.
سوالات متداول
آیا قرارداد جعاله مشارکت در ساخت همان قرارداد مشارکت است؟
خیر، این نوع قرارداد ترکیبی از قرارداد مشارکت و جعاله است و با قرارداد مشارکت متفاوت است.
آیا قبل از انجام موضوع قرارداد جعاله میتوان آن را فسخ کرد؟
بله، اگر موضوع معامله انجام نشده باشد، میتوان آن را فسخ کرد. در غیر این صورت اگر کاری انجام شده باشد، باید به عامل اجرت المثل کاری که انجام داده پرداخت شود.
با سلام
نکته بسیار مهمی که در بند تعهدات و جریمه یا وجه التزام در تمامی جعاله ها قابل ذکر و توجه است این است که عامل به چیزی متعهد و ملتزم میگردد که عملا انجام آن از اختیار و ید او خارج است بعبارتی بایستی تاوان عدم انجام یا انجام بموقع کار دیگری را بپردازد و طرفین قرارداد با هماهنگی هم می‌توانند عامل را متضرر ساخته و بدیهیست تضرر عامل بنفع طرفین قرارداد میباشد در حالیکه بایستی تاخیر و عدم انجام کار شامل جریمه برای متلخر بنفع عامل و یکی از طرفین قرارداد باشد .
مطالب شما بسیار مفید و آموزنده بود .
سپاس