همه ‌چیز را در مورد نحوه طرح دعاوی حقوقی شرکت ها بدانید!

یکی از مهمترین اقداماتی که ثبت شرکت و قانونی شدن آن در پی دارد؛ دعاوی حقوقی شرکت است. به عبارتی دیگر شرکت‌هایی که به صورت غیرقانونی فعالیت دارند امکان طرح این دعوا را ندارند. هنگامی که صحبت از دعاوی شرکت به صورت حقوقی یا کیفری می‌شود منظور این است که شرکت‌ها به عنوان یک شخصیت حقوقی این امکان را دارند که در محکمه و دادگاه حاضر شوند و علاوه‌بر اینکه امکان طرح دعوا علیه یک شخص حقوقی یا حقیقی دیگر را دارند بلکه سایر اشخاص نیز می‌توانند علیه آن‌ها دعوا مطرح کند. برای مثال یک شخص می‌تواند با تنظیم نمونه دادخواست علیه شرکت تعاونی طرح دعوی کند. در این مقاله درباره اینکه دعاوی حقوقی چیست؟ انواع دعاوی حقوقی و نمونه دادخواست از طرف شرکت توضیحات بیشتری خواهیم داد. 

دعاوی شرکت شامل چه مواردی است؟ 

حال با دانستن این که شرکت یک شخص حقوقی است و امکان طرح دعوا علیه یا به نفع آن در مراجع اداری وجود دارد؛ در عین حال برای مطرح کردن یک دعوا لازم است که نوع آن مشخص شود. برای مثال همان طور که علیه اشخاص حقیقی می‌توان به صورت کیفری یا حقوقی دعوا مطرح کرد؛ این قابلیت علیه یا به نفع شرکت‌ها هم وجود دارد. 

کافیست شرکت‌ها نوع دعوایی را که قصد مطرح کردن آن را دارند با کمک یک مشاور حقوقی شناسایی کنند. برای مثال شکایت از شرکت خصوصی به این دلیل قرارداد را نقض کرده است یک نوع دعوای حقوقی است.

دعاوی حقوقی و کیفری شرکت می‌توانند علیه اشخاص ثالث و سهامداران نیز مطرح شوند یا این که سهامداران یا اشخاص ثالث علیه شرکت دعوایی را مطرح کند. همچنین شرکت شما می‌تواند علیه شرکت دیگری هم طرح دعوای حقوقی یا کیفری نماید. البته این به نکته توجه داشته باشید که نماینده شرکت در دادگاه حاضر می‌شود نه خود شرکت. 

برای طرح دعوا نیز باید یک نمونه دادخواست علیه شرکت سهامی خاص یا غیر سهامی به مراجع قضایی ارائه کنید.

نحوه طرح دعاوی علیه شرکت 

اگر شخصی قصد داشته باشد دعوایی علیه شرکتی مطرح کند باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی درخواست خود را به ثبت برساند. این شخص می‌تواند یک شخص ثالث یا یکی از سهامداران شرکت باشد. حتی نماینده شرکت دیگری هم می‌تواند از طریق  تنظیم نمونه دادخواست شخص حقوقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی علیه شرکت دعوا مطرح کند. در این صورت باید با توجه به نوع دعوا در شرکت درخواست صحیح تنظیم شود تا طرح دعوی علیه شرکت سهامی خاص و سایر شرکت‌ها به درستی به ثبت برسد. 

اگر دعاوی شرکت الف یا اشخاص حقیقی از نوع حقوقی باشد باید دعوای خود را با تنظیم دادخواست مطرح کنید. اما در صورتی که بخواهید از شرکتی به خاطر کلاهبرداری و سایر مواردی مانند آن شکایت کنید، دعوای شما از نوع کیفری است و نیاز به تنظیم شکوائیه خواهید داشت. درخواست شما مثل نمونه دادخواست علیه شرکت تعاونی پس از طرح توسط مراجع مربوطه پیگیری می‌شود.

مرجع رسیدگی کننده به دعاوی شرکت 

با توجه به نوع دعوایی که اشخاص حقوقی یا حقیقی علیه شرکت مطرح می‌کنند؛ مرجع رسیدگی کننده نیز متفاوت است. برای مثال محل رسیدگی به دعاوی حقوقی مرور زمان در دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری یکسان نیست. معمولا به شخصی که علیه شرکت دعوایی مطرح کرده است؛ از طریق سامانه ثنا یا سامانه ابلاغ قضایی الکترونیکی اطلاع رسانی می‌شود که برای پیگیری پرونده خود به کدام مرجع رسیدگی کننده مراجعه کند.

دعاوی تحت صلاحیت دادگاه محل مرکز اصلی شرکت 

برخی از دعاوی، تحت صلاحیت دادگاه محل اقامت شرکت است. این دعاوی شامل دعوای بین شرکا و سهامداران شرکت تجاری و سایر دعاوی مربوط به داخل شرکت هستند. بنابراین اگر سهامداران شرکت درباره عادلانه نبودن تقسیم سود سهام از شرکت شکایتی دارند می‌توانند برای بررسی پرونده به این دادگاه مراجعه نمایند. همچنین شکایات مربوط به ورشکستگی شرکت در این دادگاه رسیدگی می‌شوند.

دعاوی مربوط به تعهدات شرکت با شخص ثالث و همچنین دعاوی اموال منقول، برای مثال تاخیر در تحویل خودرو و ضررهای ناشی از این تاخیر به شرکت، در صلاحیت محلی است که مال یا تعهدات در آنجا واقع شده‌اند. 

دادسرا و دادگاه‌های کیفری 

رسیدگی به جرایم کیفری شرکت‌ها نیز در دادگاه‌های کیفری و دادسراها صورت می‌گیرد. برای مثال کلاهبرداری در حوزه صلاحیت دادگاه‌ها و دادسرا‌های کیفری است. جرایم اقتصادی هم توسط مجتمع تخصصی رسیدگی به جرایم اقتصادی انجام می‌شود. 

انواع دعاوی شرکت 

شرکت به عنوان یک شخصیت حقوقی، دعاوی متفاوتی را می‌تواند مطرح کند. همچنین امکان طرح دعاوی متعدد از طرف اشخاص متفاوت علیه او وجود دارد. در این بخش انواع دعاوی شرکت بررسی خواهد شد: 

• دعاوی سهامداران علیه شرکت 

شرکت‌ها از شرکا و سهامداران زیادی تشکیل شده‌اند که سرمایه شرکت را تامین می‌کنند. در کنار تامین سرمایه، سهامداران باید در روند تصمیم گیری شرکت نیز دخالت داشته باشند. در صورتی که یکی از سهامداران یا برخی از آن‌ها نسبت به تضییع حقوق، نقض قوانین و مقررات شرکت یا عملکرد معیوب شرکت شکایتی داشته باشند می‌توانند در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی طرح شکایت نمایند. البته اگر شرط داوری در قرارداد وجود داشته باشد باید ابتدا به این شرط رجوع کرد.

• دعاوی اشخاص ثالث علیه شرکت 

نه تنها سهامداران بلکه اشخاص ثالث هم می‌توانند علیه شرکت دعوا حقوقی یا کیفری مطرح کنند. اگر شرکت، کالایی از دیگر اشخاص خریده و در موعد مقرر هزینه آن را پرداخت نمی‌کند یا این که با امضای چک وعده پرداخت پول را داده است اما چک برگشت خورده باشد؛ ممکن است که علیه او دعوایی مطرح شود. همچنین کلاهبرداری نوع دیگری از دعاوی اشخاص ثالث علیه شرکت است. 

• دعاوی شرکت علیه سهامداران و اشخاص ثالث 

نه تنها اشخاص بلکه شرکت‌ها نیز می‌توانند علیه دیگر اشخاص اقامه دعوا کنند. اگر ضرری توسط شخص ثالث به شرکت وارد شده باشد، نماینده شرکت که در بیشتر موارد همان مدیرعامل است، باید دادخواست خود را به ثبت برساند. در صورتی که شرکت در نتیجه رفتار اشتباه سهامداران با کاهش سرمایه مواجه شود یا این که مدیران و سهامداران در شرکت معاملات غیرقانونی به نام شرکت انجام دهند، امکان طرح دعوا علیه آن‌ها وجود دارد. 

جمع‌بندی

هنگامی که صحبت از دعاوی شرکت می‌شود منظور این است که همان طور که اشخاص حقیقی امکان طرح دعوا علیه دیگر اشخاص را دارند، شرکت‌ها هم به عنوان یک شخص حقوقی می‌توانند علیه دیگر اشخاص طرح دعوا کنند. طرح دعوا نه تنها علیه این افراد بلکه ممکن است که توسط شخص دیگری علیه شرکت طرح دعوا شود.

برای طرح دعاوی کیفری و حقوقی اولا باید از این نوع دعاوی، عناوین دعاوی حقوقی و انواع آن، تفاوت دعاوی کیفری و حقوقی همچنین مراجعی که برای رسیدگی صلاحیت دارند، اطلاع کافی داشته باشید. در این زمینه می‌توانید برای طرح دعاوی تخصصی از طریق تیم وکیل دعاوی حقوقی اقدام کنید. تیم وینداد خدمت طرح دعاوی را با حضور وکلای متخصص در موضوعات مختلف کسب و کار شما ارائه می‌دهد.

سوالات متداول   

آیا داشتن کد ثنا هنگام طرح دعوا ضروری است؟ 

بله، در صورتی که شرکت قصد داشته باشد علیه شخص دیگری طرح دعوا کند، باید حتما نماینده شرکت کد ثنا شرکت را به همراه داشته باشد. 

در چه صورت امکان طرح دعوای جزایی علیه شرکت وجود دارد؟ 

هر زمانی که سهامداران و اشخاص ثالث با یکی از جرایم مطرح شده در قانون مجازات اسلامی و دیگر جرایم شرکت‌ها مواجه شدند می‌تواند علیه او طرح دعوا نمایند.