فریلنسر کیست و انواع قرارداد فریلنسینگ چیست؟

یکی از چالش‌­ها و دستاوردهای دنیای جدید به وجود آمدن موقعیت­‌های کاری خارج از محدودیت­‌های زمانی و مکانی می‌­باشد. در این راستا افراد می­‌توانند بدون دغدغه و نگرانی از بابت حضور در مکان خاص یا زمان خاص به کسب درآمد بپردازند به چنین افرادی فریلنسر می‌گویند. در این میان وضعیت حقوقی این دسته از افراد به جهت قراردادهای حاکم بر اشتغال آن­ها می‌­تواند بزرگترین مسئله پیش رو برای یک فریلنسر باشد.

اشتغال در قالب فریلنسینگ چه مزایایی را به همراه دارد؟

از مزایای اشتغال در قالب فریلنسینگ می‌­توان به تنوع پروژه‌­های دریافتی و در نتیجه آن بالا رفتن میزان دریافتی در هر ماه در مقایسه با کارمند اشاره کرد. هم­چنین یکی دیگر از جذابیت‌­های اشتغال در این قالب این است که عموماً افراد اختیار زمان خود و توانایی مدیریت کردن آن را به صورت بهینه خواهند داشت در این موارد تعداد پروژه­‌های دریافتی نیز بالاتر رفته که می­تواند منجر به افزایش درآمد فرد شود.

در این قالب افراد معمولا با یکنواختی و یکسان بودن شرایط روبه رو نخواهند بود و در حرفه خود تنوع بیشتری می­‌بینند.

اشتغال در این قالب همان طور که در ابتدا ذکر شد در صورت رعایت قواعد و قوانین حاکم بر قراردادها می‌­تواند مثمر ثمر باشد در غیر این صورت افراد عموماً با مشکلات و مسائل زیادی در جریان کار خود مواجه خواهند شد که این امر خود می­تواند باعث کاهش انگیزه آن­ها گردد.

ما در این مطلب برآنیم تا ابتدا موقعیت این دسته از افراد را معرفی کرده و در ادامه نکات حقوقی حاکم بر قراردادهای رایج آن­ها را بررسی نماییم.

قرارداد فریلنسر چیست؟

قرارداد فریلنس کارمزدی یا حق‌الزحمه‌ای، گونه‌ای از قرارداد کاری است که بر پایه آن فرد یا شرکتی قول انجام کاری را برای یک کارفرما در ازای دستمزدی مشخص را می­‌دهد. فریلنس یا کارمزد کسی است که‌ سرویس‌ها یا خدمات خود را بدون تعهد دراز مدت به کارفرما ارائه می‌کند. آن‌ها معمولاً ساعتی، روزانه یا پروژه‌ای دستمزد می‌گیرند و اساساً یک کسب و کار یک نفره است.

انجام فعالیت و درآمدزایی از طریق فریلنسینگ در برخی از زمینه­‌ها رایج­تر است هر چند می­‌توان آن را در اکثر زمینه­‌ها به کار برد. نمونه‌­هایی از این زمینه­‌ها در ذیل آمده است:

موسیقی، چاپ، نویسندگی، برنامه‌نویسی، عکاسی، روزنامه‌نگاری، آرایشگری، ویرایش، طراحی گرافیک، طراحی سایت، مشاوره، راهنمای تور، برخی فعالیت‌های مهندسی، معماری و …

عموما نحوه‌ کار فریلنسر‌ به چه شکل است ؟

عملکرد فریلنسرها با یکدیگر بسیار متفاوت است. به عنوان مثال بعضی از آن‌ها از مشتری می‌خواهند تا قرارداد امضا کند درحالی که بعضی دیگر بر پایه یک اعتماد سازنده و برای کسب اعتماد متقابل از مشتری کار را با یک موافقتنامه‌های شفاهی شروع می‌کنند. بعضی از فریلنسرها ممکن است هزینه کل پروژه را تخمین زده و بیعانه درخواست کنند. در این صورت تا قبل از دریافت بیعانه موجبی برای شروع پروژه وجود ندارد.

نحوه پرداخت به فریلنسر چگونه انجام می‌پذیرد؟

نحوه پرداخت به فریلنسرها نیز متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است روزانه، ساعتی یا پروژه‌ای دستمزد بگیرد و انتخاب آن بستگی به نظر آن­ها دارد.

ممکن است حتی به جای دریافت یک مبلغ مشخص بعضی از فریلنسرها از روش ارزش و قیمت‌گذاری مبتنی بر نتیجه کار برای مشتری استفاده کنند. دریافت درصدی به صورت بیعانه برای بعضی از پروژه‌های پیچیده و در هنگام تحویل هر بخش از کار دریافت مابقی مبلغ نیز یکی دیگر از روش­های پرداخت می­باشد.

منظور از کارمزد در قرارداد‌ها فریلنسرینگ چیست ؟

کارمزد عبارت است از مزدی که بابت انجام مقدار کاری مشخص که از نظر کمی قابل اندازه‌گیری یا شمارش باشد به ازای هر واحد کار تعیین و پرداخت می‌شود.

کارمزد بر حسب آن که پروژه مورد نظر مربوط به یک نفر یا یک گروه مشخصی از کارگران یا مجموعه کارگران کارگاه باشد به‌ترتیب به‌صورت کارمزد انفرادی، کارمزد گروهی و کارمزد جمعی تعیین می‌شود.

در نظام کارمزدی گروهی و جمعی باید علاوه بر شغل هر یک از کارگران، سهم هر یک در میزان فعالیت کارمزد متعلقه از قبل مشخص شود و موضوع مورد قبول کارگران باشد.

درصورت توقف کار به واسطه قوای قهریه یا حوادث غیرقابل پیش‌بینی که وقوع آن از اراده طرفین خارج باشد مقررات ماده ۱۵ قانون کار اجرا خواهد شد؛ ولی هر گاه عوامل توقف کار برای کارفرما قابل پیش‌بینی بوده و خارج از اختیار کارگر باشد، کارفرما علاوه بر مزد ثابت (در مورد قرارداد کار ترکیبی) مکلف به پرداخت مزد مدت توقف کار به مآخذ متوسط کارمزد آخرین ماه کارکرد کارگر خواهد بود. در صورت بروز اختلاف، تشخیص موارد فوق با وزارت کار و امور اجتماعی است.

در ادامه مطلب در صدد هستیم تا رایج­ترین قراردادهای این حوزه و نکات حقوقی هر یک را بازگو کنیم.

پس با ما همراه باشید.

از رایج ترین قراردادهای حوزه فریلنسرینگ می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:

قرارداد طراحی و بهینه‌ سازی وب سایت؛

قرارداد پشتیبانی وبسایت؛

قرارداد طراحی اپلیکیشن؛

قرارداد تولید محتوا؛

قرارداد طراحی لوگو؛

قرارداد طراحی صنعتی؛

علاوه بر نکات متفرقه که در هر قرارداد بر حسب نوع هر یک از آن­ها می‌­آید، در تمامی این قراردادها نکات اختصاصی وجود دارد که در اینجا در صدد هستیم به این نکات کلی و در عین حال بسیار مهم اشاره کنیم:

1- تعیین محدوده خدمات

این امر بدین معناست که زمانی که فریلنسر پروژه­ای را قبول می­‌کند می­‌بایست دقیقاً برای خود و طرف مقابل روشن کند که در ادامه موظف است چه خدماتی انجام دهد. در بسیاری از موارد در باب حوزه و شمول این خدمات سوءتفاهماتی پیش می‌­آید. به عنوان مثال در برخی از موارد طرف مقابل انتظار دارد که عملیات بازاریابی نیز توسط فرد صورت بگیرد. لذا ضروری است در این موارد شفاف توضیح داده شود.

2- قیمت و نحوه پرداخت

یکی از مهم­ترین مسائلی که در این قبیل قراردادها ضروری است این است که از قبل در مورد میزان حق الزحمه و هم چنین در مورد نحوه پرداخت آن تفاهمی حاصل شود. منظور از نحوه پرداخت بدین معنی است که فرد این دستمزد را یکجا پرداخت می­‌کند و یا آن را به صورت قسطی می­پردازد. این دستمزد عموماً براساس میزان ساعت کاری که فرد اختصاص می­دهد تعیین می‌­شود.

هم چنین لازم است در مورد هزینه‌­هایی که فریلنسر انجام م‌ی­دهد نیز تصمیم­گیری شود که این هزینه­‌ها به عهده کدام یک از طرفین است.

3- اطلاعات محرمانه

یکی از حیاتی‌­ترین جنبه‌­های کسب و کار حفظ محرمانگی اطلاعاتی است که در اختیار مجری قرار می­گیرد. لازم است برای آسودگی خاطر مشتری در قرارداد در باب حمایت و حفاظت از اطلاعات محرمانه و عدم فاش شدن آن­ها توافقی صورت بگیرد و لازم است در عین حال ضمانت اجرای عدم رعایت محرمانگی که عموماً به صورت جریمه نقدی است نیز مشخص شود.

4- مدت انجام پروژه

منظور از مدت میزان زمانی است که شخص برای انجام پروژه به آن نیاز دارد.

5- حمایت از حقوق مالکیت معنوی

این امر برای مشتری که در مقابل قرار می گیرد بسیار مهم است که طرف مقابل در عین انجام پروژه حقوق مالکیت معنوی اثر را حفظ نموده و از پخش و انتشار آن جلوگیری کند زیرا بزرگترین سرمایه یک کسب و کار حقوق مالکیت معنوی آن می باشد. پس لازم است این تضمین در قرارداد برای مشتری مهیا شود.

6- پشتیبانی

از خصوصیات کارهای پروژه­ای این است که در ذیل قرارداد مدت زمانی تعیین می­‌شود تا اگر در این مدت زمان بعد از تحویل پروژه موردی پیدا شد که نیاز به دخالت و رفع آن از سوی انجام دهنده پروژه بود، افراد به راحتی بتوانند به آن ها دسترسی پیدا کرده و این موارد را حل و فصل کنند.

7- محدود بودن مسئولیت

در هر عملیاتی این احتمال وجود دارد که خسارت و یا ضرر و زیانی به پروژه وارد شود. لذا باید از قبل در مورد این موارد در صورت پدید آمدن توافقی صورت بگیرد و مشخص شود که چه کسی مسئول جبران این خسارات است. زیرا این موارد بسیار شایع است که فرد اگر بعد از مدت­‌ها در کسب و کارش شکست بخورد این شکست را به انجام دهنده یکی از بخش­‌های کسب و کار خود مرتبط نموده و خواهان دریافت خسارت از سوی این شخص باشد.

همان طور که ذکر شد اهداف هر قراردادی این است که حقوق طرفین در آن محفوظ بماند. در این موارد نیز هدف حمایت از حقوق طرفین است پس لازم است برای پیشبرد بهتر این هدف تمامی پروژه­‌ها قبل از قبول آن­ها در قالب یک قرارداد حقوقی میان طرفین شفاف سازی شود. این امر تا حد بسیار زیادی از پدید آمدن بسیاری از اختلافات در آینده نیز جلوگیری می­‌کند.

برای حمایت از حقوق خود در قالب یک فریلنسر می­‌توانید با خیالی آسوده به وینداد تکیه کنید.