قرارداد سبدگردانی

قرارداد سبدگردانی در بورس چیست و چه شرایطی دارد؟

این روزها با رونق بازار بورس ایران، بسیاری از افراد به دنبال سرمایه­‌گذاری در بورس هستند. اگرچه بورس می‌­تواند برای سرمایه‌­گذاران مزایای مالی زیادی به همراه داشته باشد، اما وجود فضای تخصصی و مفاهیم علمی در این بازار سبب شده است تا برخی افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی و دانش موردنیاز این بازار، زیان […]

این روزها با رونق بازار بورس ایران، بسیاری از افراد به دنبال سرمایه­‌گذاری در بورس هستند. اگرچه بورس می‌­تواند برای سرمایه‌­گذاران مزایای مالی زیادی به همراه داشته باشد، اما وجود فضای تخصصی و مفاهیم علمی در این بازار سبب شده است تا برخی افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی و دانش موردنیاز این بازار، زیان ببینند و حتی سرمایه خود را از دست بدهند.
یکی از ظرفیت­‌های مالی بازار بورس مفهوم سبدگردانی است. سبدگردانی، به عنوان پدیده‌­ای پرقدمت در بازار جهانی بورس، از اصطلاحاتی است که به تازگی با هدف جلوگیری از زیان سرمایه­‌گذاران در ادبیات بورسی ایران وارد شده و در قانون بازار اوراق بهادار هم به رسمیت شناخته شده است. در این مطلب قصد داریم تا به موضوع سبدگردانی در بورس بپردازیم و ضمن آشنا شدن با وظایف سبدگردان، قرارداد موردنیاز سبدگردانی را بررسی کنیم.

سبد سهام چیست؟

احتمالاً این ضر‌‌‌‌‌‌ب­‌المثل را شنیده‌­اید که می‌­گوید نباید همه تخم‌­مر‌غ‌­ها را در یک سبد گذاشت.

به همین خاطر افرادی که در بازار بورس فعالیت می‌­کنند سعی می‌کنند تا با خرید ترکیبی از سهام­‌های متعلق به شرکت­‌های مختلف، ریسک سرمایه‌­گذاری خود را بین سهام­‌های متنوع تقسیم کنند. به این معنا که بجای آنکه تمام سرمایه خود را صرف خرید سهام یک شرکت خاص کنند، آن را بین چند شرکت با احتمال سود بالا تقسیم می‌­کنند تا اگر سهام یکی از آن شرکت‌ها زیان دید، بتوانند با سود سایر سهام‌­ها آن را جبران کنند. در این حالت افراد اصطلاحاً دارای سبد سهام هستند که راهکاری برای اجتناب هرچه بیشتر از زیان در بورس محسوب می­‌شود.

سبدگردانی به چه معناست؟ سبدگردان کیست؟

پس از آنکه از مزایای تشکیل سبد سهام مطلع شدیم لازم است تاکید شود که تشکیل و مدیریت این سبدها، کار آسانی نیست و نیاز به دانش، تخصص و تجربه بالایی دارد. به همین دلیل اشخاص حقوقی خاصی در بازار بورس آماده ارائه خدماتی موسوم به سبدگردانی هستند. به این معنا که این اشخاص حقوقی که غالباً کارگزاری­‌های رسمی معتبر هستند، با تجربه طولانی در بازار بورس، با توجه به شرایط هر سرمایه­‌گذار و میزان سرمایه او، بهترین سبد سهام را برای او تشکیل می‌­دهند و خرید و فروش یا نگهداری هر سهم را در زمان مناسب آن برعهده می‌­گیرند. به بیان دیگر سبدگردانی به معنای مدیریت تشکیل و انجام معاملات سبد سرمایه­‌گذار است که توسط شخصی حقوقی به نام سبدگردان انجام می­‌شود. در این وضعیت سرمایه­‌گذار مالک کامل سبد سهام است و سبدگردان صرفاً به نام سرمایه‌­گذار اقدام می­‌کند.
در ازای ارائه خدمت سبدگردانی، سبدگردان­‌ها، در سود به دست آمده از سبد سهام سرمایه­‌گذار به نسبتی معین شریک می­‌شوند. به این ترتیب هم فرد سرمایه­‌گذار که فاقد تخصص و تجربه کافی در بورس است تا حد زیادی از زیان مصون می­‌شود و هم سبدگردان به درصدی از سود سبد دست پیدا می‌­کند.
احتمالاً متوجه شده‌­اید که با توجه به نوع رابطه بین سرمایه­‌گذار و سبدگردان ضرورت تنظیم قراردادی خاص برای ایجاد این رابطه وجود دارد. این قرارداد که قرارداد سبدگردانی نام دارد در ادامه بررسی خواهد شد.

قرارداد سبدگردانی چیست و چه بندهای مهمی دارد؟

برای آنکه سرمایه­‌گذار بتواند از خدمات سبدگردانی استفاده کند باید با یک شخصیت حقوقی قراردادی منعقد کند که به قرارداد سبدگردانی معروف است. اصولاً شخصیت­‌های حقوقی در قالب کارگزاری­‌های رسمی بورس خدمات سبدگردانی را ارائه می­‌دهند و این کارگزاری­‌ها قرارداد سبدگردانی مخصوص به خود را دارند که هر یک در موارد مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند.

این قرارداد هم مانند دیگر قراردادهای حقوقی، حاوی بندهای عمومی نظیر موضوع و مدت قرارداد، نحوه حل اختلاف، شرایط فسخ و… است که پیشتر در وینداد درباره آنها مطالبی نوشته‌­ایم. اما موضوعات خاصی نیز وجود دارد که در قالب بندهای اختصاصی در قرارداد سبدگردانی قید می‌­شود و ضروری است که سرمایه‌گذاران از آن مطلع باشند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین بندهای اختصاصی این قرارداد اشاره می­‌کنیم:

کارمزد سبدگردان و هزینه­‌های سبد

در این بند باید نحوه تعلق سود سبد به سبدگردان به طور روشن مشخص شود. در این قسمت اغلب فرمول اختصاصی تقسیم سود به همراه مثال قید می­‌شود تا طرفین کاملاً در این خصوص توجیه شوند. مثلا ذکر می­‌شود که اگر سبد سهام بیش از 30 درصد سود داشت، سبدگردان در یک سوم این سود شریک خواهد بود.
می­توان گفت این بند مهمترین بند قرارداد سبدگردانی است که باید آن را به دقت  مطالعه کرد تا اختلافات طرفین قرارداد به حداقل ممکن برسد.

گزارش­‌دهی

با توجه به آنکه سبدگردان به نامِ شخص سرمایه­‌گذار معامله می­‌کند، وظیفه دارد تا گزارش کاملی از فعالیت­‌های خود نظیر خرید و فروش یا نگهداری سهام را در مقاطع مورد توافق طرفین ارائه دهد. این مقاطع می‌­تواند روزانه، هفتگی، ماهانه و یا سالانه باشد.

مجاری ارتباطی

در قرارداد باید راه­‌های ارتباطی سبدگردان با سرمایه‌­گذار مشخص شود. این راه­‌های ارتباطی به طور کلی شیوه‌­های اطلاع‌­رسانی از سوی سبدگردان به سرمایه­‌گذار است که بیشتر در مواقع ارائه گزارش کارکرد دارند. این راه‌­ها می­‌تواند شامل، ایمیل، پیامک، ارسال پستی و یا هر طریق مورد توافق دیگری باشد.

برداشت و واریز

اگر در طول قرارداد، سرمایه­‌گذار به مقادیری از سرمایه خود نیاز داشته باشد و آن را مطالبه کند، سبدگردان باید در سریع‌ترین زمان، وجه نقد مذکور را از محل سرمایه نقدی سبد، به سرمایه­‌گذار بدهد. در واقع سرمایه­‌گذار این حق را دارد که در طول زمان قرارداد بخشی از سرمایه خود را مطالبه کند. همچنین ممکن است سرمایه­‌گذار بخواهد وجوه جدیدی را به سبد خود اضافه کند که در این صورت هم سبدگردان باید ترتیبات مورد نیاز را اتخاذ کند. چگونگی پرداخت وجه توسط سبدگردان و یا واریز وجوه جدید توسط سرمایه­‌گذار، باید مورد توافق طرفین قرار بگیرد.

محرمانگی

مطابق بند محرمانگی باید تصریح شود که اطلاعات مبادله شده بین سرمایه­‌گذار و سبدگردان جز با رضایت صریح کتبی سرمایه­‌گذار نباید افشا شود. البته این اطلاعات در صورت لزوم بایستی در اختیار سازمان بورس یا بازرسین قانونی آن قرار بگیرد و این بند بیشتر عدم افشای غیرقانونی و عمومی را دربرمی­‌گیرد.

نیاز به مشاوره درباره قرارداد سبدگردانی دارید؟

لازمه انتخاب سبدگردان مناسب، مطالعه دقیق قرارداد سبدگردانی است. از آنجایی که کارگزاران مختلفی خدمات سبدگردانی را ارائه می­‌دهند، سرمایه­‌گذاران باید با درنظر داشتن شرایط قراردادی هر یک از کارگزاران و همچنین شرایط شخصی خود، مناسب‌­ترین سبدگردان را انتخاب کنند. ما در وینداد با داشتن کارشناسان باتجربه امور قراردادها و مشاورین سرمایه­‌گذاری، آماده راهنمایی سرمایه‌­گذاران در خصوص بررسی قرارداد سبدگردانی هستیم.

5/5 - (4 امتیاز)
اشتراک‌گذاری

مشاوره تلفنی حقوقی آنلاین

برای دریافت مشاوره تخصصی خدمات حقوقی کسب‌وکارها ( تنظیم قراردادهای دو زبانه، تنظیم اوراق قضایی، دعاوی تخصصی کسب‌وکارها، مالکیت فکری، کپی‌رایت و غیره) درخواست خود را ثبت نمایید. کارشناسان ما، با شما تماس خواهند گرفت.

نظرات
ثبت نام
Notify of
guest

0 Comments
Inline Feedbacks
مشاهده تمامی نظرات
آنچه در این مطلب خواهید خواند

نمونه قرارداد مناسب شما

مقالات مرتبط

روش‌های جذب سرمایه‌گذار برای پروژه
مقالات انواع سرمایه‌گذاری

روش‌های جذب سرمایه‌گذار برای پروژه

تقریبا تمامی کسانی که به فکر ایجاد یک کسب و کار نوپا هستند و یا شرکت‌هایی که به دنبال انجام پروژه‌های جدید هستند، با دغدغه‌ی