احتمالا تا کنون با اصطلاحاتی نظیر کوچینگ، توسعه فردی و… برخورد داشتهاید و کمابیش در خصوص حرفه کوچینگ، کلاسها و مفاهیم آن آشنایی داشته باشید. کوچینگ به عنوان موضوعی نسبتا جدید در ادبیات شغلی و حرفهای ایران، همه روزه در حال رشد و توسعه و جذب مخاطب است. هر چند هنوز هم ممکن است افرادی کوچینگ را به درستی نشناسند و آن را با اموری مانند مشاوره یا رواندرمانی اشتباه بگیرند.
در این مطلب مجله حقوقی وینداد قصد داریم تا به موضوع کوچینگ، تعریف، کاربرد و در نهایت نکات مهم قرارداد کوچینگ اشاره کنیم.
منظور از کوچینگ چیست و چه فوایدی دارد؟
شاید شما هم شنیدهاید که به مربی یک تیم فوتبال یا مربی یک تیم علمی و آکادمیک، کوچ (Coach) هم گفته میشود. کوچینگ (Coaching) در اصطلاح به معنای راهبری و مربیگری به کار میرود و به معنای فرایندی است که فرد یا افرادی به سمت هدف دلخواه آنها سوق میدهد.
اما نوع دیگری از کوچینگ یا مربیگری نیز وجود دارد که افراد را در حوزههای مختلف راهبری میکند تا به نهایت خودشکوفایی فردی، اجتماعی یا حرفهای (شغلی) دست پیدا کنند.
کوچها با تشکیل جلساتی شبیه به جلسات مشاوره سعی در ایجاد گفتوگویی هدفمند و موثر برای توانمندسازی شخص یا اشخاص (مثلا یک گروه یا سازمان) دارند و با انتقال دانش و تجربه خود در حوزههای مذکور، فرآیند پیشرفت فردی یا شغلی آن اشخاص را سرعت میبخشند.
کوچها غالبا از فدراسیون بینالمللی کوچینگ (IFC) گواهینامه دارند و تابع استانداردهای این سازمان هستند.
به بیان دیگر در فرآیند کوچینگ سعی میشود تا با تدوین استراتژی و راهحلهای منحصر به فرد برای مراجعین، آنها را در زمینه مورد نظرشان به یک متخصص و کاردان تبدیل کرد تا نهایت پتانسیل خود را برای رسیدن به اهداف خود، به کار گیرند.
کوچینگ میتواند در زمینههای مختلف فردی، گروهی، سازمانی، ارتباطات، مشاغل و کسبوکارها و… به مراجعین کمک کند. برای آنکه جلسات کوچینگ آغاز و در واقع دستیابی به اهداف آن میسر شود، نیاز است تا قرارداد کوچینگ مابین مربی یا کوچ و مراجع تنظیم شود. در ادامه به نکات و بندهای مهم این قرارداد میپردازیم.
قرارداد کوچینگ چه بندهایی دارد؟
در تنظیم قرارداد کوچینگ، به دلیل وجود برخی نکات خاص، باید حداکثر دقت را داشت. همانطور که ذکر شد قرارداد کوچینگ میتواند در زمینه کسبوکار (Business Coaching) و یا زندگی شخصی و توسعه فردی (Personal Coaching) و… منعقد شود که تفاوتهایی نیز در تنظیم قرارداد ایجاد میکند. با این حال در ادامه مروری بر بندهای مهم قرارداد کوچینگ که در تمام انواع آن مشترک است، خواهیم داشت.
مشخصات طرفین قرارداد
قرارداد کوچینگ میتواند میان یک شخص حقیقی (مراجع) و یک شخص حقیقی دیگر (کوچ) و یا بین اشخاص حقوقی در قالب سازمانها و شرکتها منعقد شود. در هر صورت مشخصات کامل کوچ و مراجع، مانند نام و نشانی و… بایستی تصریح شود.
تعریف اصطلاحات قرارداد
از آنجایی که قرارداد کوچینگ، اصولا قراردادی جدید محسوب میشود، میتوان برای آنکه در خصوص توافق بر سر اصطلاحاتی نظیر کوچینگ، توسعه فردی و… ابهام به وجود نیاید، در این بند اصطلاحات رایج در کوچینگ را تعریف کرد.
موضوع قرارداد
موضوع قرارداد کوچینگ بنا به زمینه خاص مورد نظر، میتواند راهبری شخص مراجع در مسیر ارتقای شغلی حرفه خود و یا برقراری ارتباط موثر اجتماعی، توسعه کسبوکار و… باشد.
مدت قرارداد
مدت قرارداد کوچینگ میتواند مطابق توافق طرفین یک جلسه یا بیشتر باشد. همچنین فواصل جلسات (هفتگی، ماهانه و…) بایستی تصریح شود.
مبلغ قرارداد
اصولا مبلغ قرارداد کوچینگ به ازای هر جلسه تعیین میشود. در این بند باید ذکر شود جلسات کوچینگ چند دقیقه هستند و برای هر جلسه، حقالزحمه کوچ چقدر خواهد بود. روند پرداخت مبلغ قرارداد هم اهمیت دارد. مثلا ممکن است قبل یا بعد از هر جلسه و یا ماهانه و… واریز شود.
زمان و مکان جلسات
بهتر است تا طرفین زمان و مکان جلسات کوچینگ را در قرارداد مشخص کنند. همچنین شیوه تشکیل جلسات، آنلاین، حضوری یا تلفنی و یا ترکیبی از این شیوهها هم بهتر است در همین بند تدوین شود.
تعهدات کوچ (مربی)
مهمترین تعهد یک کوچ این است که استانداردهای علمی، رفتاری و اجرایی فدراسیون بینالمللی کوچینگ را رعایت کند و در طول جلسات کوچینگ، از مهارت و تخصص خود به خوبی استفاده کند.
همچنین تعهد به حفظ اسرار شغلی و فردی مراجع، یا وظیفه حفظ محرمانگی جلسات، تعهد مهم دیگر کوچ است که میتوان در قالب بند محرمانگی هم به آن اشاره کرد.
تعهد به تشکیل جلسات مطابق با قرارداد، از جمله مدت زمان هر جلسه، مواعد و… تعهد دیگر کوچ محسوب میشود.
تعهدات مراجع
مراجع تعهد میکند که با واقعنگری، نسبت به فرآیند کوچینگ رفتار کند.
از آنجایی که کوچینگ با رواندرمانی تفاوت دارد، مراجع باید تعهد کند از کوچینگ توقع تشخیص یا درمان اختلالات روانی خود و یا سایر مشکلات مرتبط با روانشناسی را ندارد.
مراجع باید اذعان کند که تعهد کوچ صرفا در حدود ارائه مشاوره و راهبری است و کوچ وظیفه عملی دیگری برای حل مشکلات دیگر مراجع مانند مشکلات خانوادگی، تنبلی، درمان اختلالات روانی و… ندارد.
تعهد به تعداد جلسات و همچنین پرداخت مبلغ قرارداد نیز از دیگر تعهدات مراجع محسوب میشود.
محرمانگی اطلاعات
تردیدی نیست که در ماهیت فرآیند کوچینگ اقتضای دسترسی کوچ به اطلاعات مختلفی از زندگی مراجع را دارد. به همین خاطر کوچ باید متعهد شود اسرار و یا اطلاعات مراجع را جز با الزامات قانونی و یا اخذ موافقتنامه کتبی مراجع فاش نخواهد کرد. همچنین اگر کوچ نیاز به ثبت مشخصات مراجع برای تدوین بانک اطلاعاتی کوچینگ دارد، بایستی از مراجع اجازه کسب کند.
حلوفصل اختلافات
اصولا هرگونه اختلاف حقوقی یا فنی در طی جلسات کوچینگ در خصوص صلاحیت علمی کوچ، تعهدات مراجع و… بایستی از طریق مذاکره و یا انتخاب داور و کارشناس مطلع رفع و رجوع شود.
درباره قرارداد کوچینگ ابهامی دارید؟
امروزه فرآیند کوچینگ به عنوان روشی هدفمند و موثر در رفع نواقص شغلی و ارتباطات فردی شناخته میشود. تنظیم یک قرارداد دقیق و منسجم برای موفقیت فرآیند کوچینگ نیز امری است که نمیتوان آن را انکار کرد. به همین خاطر توصیه میشود پیش از ورود به جلسات کوچینگ، از گستره تعهدات کوچ و مراجع و سایر اطلاعات مرتبط با این موضوع مطلع باشید.
ما در وینداد آماده ارائه خدمات تنظیم یا بررسی قرارداد کوچینگ و ارائه مشاوره حقوقی حول ابعاد حقوقی موضوع کوچینگ هستیم.
با تشکر از توضیحات خوب شما آیا قرارداد تنظیم شده کوچینگی موجود دارید؟
با سلام
خیر، در صورت نیاز و ثبت درخواست تنظیم تیم حقوقی ما این قرارداد را برای شما تنظیم خواهند کرد.
با احترام
تیم حقوقی وینداد