با مالکیت فکری و کپی‌رایت در حوزه کسب‌وکارها آشنا شوید

مالکیت فکری و کپی‌رایت در واقع مجموعه‌ای از حق‌های مختلف است که هر روز مهم‌تر می‌شود و حمایت از آن نیز روزبه‌روز به مسئله حیاتی‌تر، مهم‌تر و در عین حال چالش‌برانگیزتر تبدیل می‌شود. مالکیت فکری خلاقیت ذهن است و برخلاف مالکیت جسمی نظیر خانه و ماشین، مالکیت فکری وجود خارجی ندارد. حقوق مالکیت فکری در واقع حمایت از حق بهره‌برداری از خلاقیت منحصر به فرد یک فرد است. با این حال صرف حمایت از فکر یا ایده مطرح نیست بلکه این فکر یا ایده برای حمایت شدن باید به صورت فیزیکی بروز پیدا کند که همان چیزی است که از نظر حقوقی حمایت می‌شود.

حفاظت از مالکیت فکری و کپی‌رایت برای کسب‌وکارها از این جهت مهم است که دارایی نامحسوس آن ولی در عین حال بسیار مهم محسوب می‌شود که ممکن است مورد استفاده یا سواستفاده قرار بگیرد. به این معنا که از جنبه‌های مختلفی می‌تواند برای شرکت مثمر ثمر باشد. به عنوان مثال به عنوان ابزاری برای تبلیغات، ثبت برند و ایجاد اعتبار برای شرکت به کار گرفته می‌شود. هر کسب و کاری مالک چنین دارایی‌ای هست چه از آن آگاه باشد چه نباشد. اگر از حقوق مالکیت فکری و معنوی محصولتان اطلاعی ندارید می‌توانید حقوق مربوط به مالکت فکری خود را از مشاوران حقوقی ما جویا شوید.

تاسیس سازمان جهانی مالکیت فکری و ارکان اساسی آن

پیش از پرداختن به مبحث مالکیت فکری و کپی‌رایت در ابتدا ببینیم این قانون چگونه پدید آمد.

اصطلاح مالکیت فکری برای نخستین بار در قضیه ثبت اختراعات شخصی به هویت Brown و شرکایش به طور غیررسمی مورد استفاده واقع شد. این امر باعث شد که موضوع حقوق مالکیت فکری بیشتر در مرکز توجه واقع گردد.

تاسیس و پیدایش سازمان جهانی مالکیت فکری به برگزاری نمایشگاهی در وین باز می‌گردد که در آن زمان اکثر شرکت‌کنندگان، این نمایشگاه را به جهت سرقت افکار تحریم نموده‌اند. در این میان نیاز به سازمانی جهت حمایت از حقوق مالکیت فکری آثار به شدت احساس شد. در سال ۱۸۸۳ میلادی کنوانسیون پاریس برای حمایت از حقوق مالکیت صنعتی و در سال ۱۸۸۶ میلادی کنوانسیون برن برای حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری به تصویب رسید که هر دو کنوانسیون به عنوان پیش‌زمینه‌ای برای تاسیس سازمان جهانی مالکیت فکری محسوب می‌شوند. در سال ۱۹۶۷ کنوانسیونی با عنوان سازمان جهانی دارایی فکری در استکهلم تشکیل و در سال ۱۹۷۰ با عنوان وایپو شروع به کار کرد و به عنوان یکی از شانزده آژانس وابسته به سازمان ملل با هدف ارتقای فعالیت‌های دارایی فکری معرفی گردید و در حال حاضر به عنوان یکی از مهم‌ترین سازمان‌های بین المللی در زمینه مالکیت فکری، در ژنو مشغول به کار می‌باشد.

این سازمان جهت انجام وظایف و اهداف خود ارکانی دارد که عبارتند از:

• مجمع عمومی که متشکل از کشورهایی است که به عضویت کنوانسیون درآمده‌اند.
• کمیته هماهنگی
• کنفرانس
• دفتر بین‌المللی.

مصادیق حقوق مالکیت فکری طبق سازمان جهانی مالکیت فکری

مهم‌ترین هدف سازمان جهانی مالکیت فکری، پیشبرد و ارتقای حقوق مالکیت فکری در جهان است. در این میان مطابق ماده ۲ کنوانسیون تاسیس این سازمان، حقوق مالکیت فکری که مورد حمایت است، شامل موارد زیر می‌شود:

• آثار ادبی، هنری و ملی
• نمایش هنرمندان، صداهای ضبط شده و برنامه‌های رادیویی
• اختراعات
• کشفیات علمی
• طراحی صنعتی
• علائم و نام‌های تجاری
• سایر حقوقی که ناشی از حمایت فکری در قلمرو صنعتی، علمی، ادبی و هنری می‌باشد.

ارکان اساسی سازمان جهانی مالکیت فکری

سازمان جهانی مالکیت فکری دو رکن اساسی دارد:

• مالکیت صنعتی (اختراعات، نشان تجاری و طراحی صنعتی)
• حق تالیف در آثار ادبی، موسیقی، هنری، عکاسی و زمینه‌های صوتی و تصویری

به طور کلی می‌توان گفت هدف اصلی این سازمان حمایت از مالکیت فکری در سطح جهانی و انتقال فناوری از طریق هماهنگی با کشورهای مختلف و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی مربوطه است.

کپی رایت چیست؟

به طور حتم تاکنون اصطلاح کپی‌رایت را بارها شنیده‌اید! در دنیای امروز که با گسترش ارتباطات دسترسی به آثار ابتکاری دیگران سهل شده است، کپی‌رایت و حمایت‌های قانونی آن بیشتر از هر زمان دیگری به عنوان یک حق مطرح می‌گردد. شاید برای شما این سوال نیز ایجاد شده باشد که ارتباط قانون کپی‌رایت با کسب‌وکارهای نوپا چیست؟ و یا اینکه این قبیل قوانین چه حمایت‌هایی از کسب‌وکار شما می‌کنند؟
قبل از اینکه سوالات شما را پاسخ دهیم باید تعریفی از کپی‌رایت ارائه دهیم.

در تعریفی ساده می‌توان گفت کپی‌رایت حقی است که مالک و مبدع یک اثر نسبت به اثر خلق شده دارد و به عبارت دیگر به معنای حق کپی کردن از اثر پدیدآورنده می‌باشد.

در حال حاضر تقریباً تمام کشورهای جهان از کپی‌رایت نویسندگان، هنرمندان و مولفان خود در بازه زمانی معین حمایت می‌کنند. گستره حمایت کپی رایت در کشورهای مختلف متفاوت است و عموماً شامل کتاب، موسیقی، نقاشی، برنامه‌های کامپیوتری و … می شود. بنابراین به عنوان مثال چنانچه بدون اجازه یک فیلم یا موسیقی را تکثیر کنیم یا کتاب کسی را ترجمه کنیم یا یک نرم‌افزار را کپی کنیم، نقض حق به حساب می‌آید.

اگر در مورد قانونی کپی‌رایت و حمایت‌هایی که این قانون از کسب‌وکار شما می‌کند و مراحل آن نیاز به راهنمایی داشتید می‌توانید از مشاوره حقوقی کارشناسان ما بهره‌مند شوید.

آثار مورد حمایت کپی رایت کدامند؟

درگام اول باید آثاری که طبق قانون شامل کپی رایت می‌شوند، شناخته شوند. طبق قانون آثار مورد حمایت کپی رایت در ماده ۲ قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان به شرح ذیل معرفی شده است:

۱) کتاب، رساله، جزوه، نمایشنامه و هر نوشته دیگر علمی، فنی و ادبی و هنری؛

۲) شعر، ترانه، سرود و تصنیف به هر ترتیب و روشی که نوشته و ضبط و نشر شده باشد؛

۳) اثر سمعی و بصری، به منظور اجرا در صحنه‌های نمایش یا پرده سینما یا پخش رادیو یا تلویزیون، به هر ترتیب و روشی که نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد؛

۴)ا ثر موسیقی، به هر ترتیب و روشی که نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد؛

۵) نقاشی، تصویر طرح، نقشه جغرافیایی ابتکاری، خط‌های تزیینی و هر گونه اثر تزیینی و اثر تجسمی که به هر ترتیب و روشی به صورت ساده یا تزیینی به وجود آمده باشد؛

۶) هر گونه پیکره(مجسمه)؛

۷) اثر معماری از قبیل طرح و نقشه ساختمان؛

۸) اثر عکاسی که با روش ابتکاری و ابداع پدید آمده باشد؛

۹) اثر ابتکاری مربوط به هنرهای دستی یا صنعتی و نقش قالی و گلیم؛

۱۰) اثر ابتکاری که بر پایه فرهنگ عامه (فولکلور)، میراث فرهنگی و یا هنر ملی پدید آمده باشد؛

۱۱) اثر فنی که جنبه ابداع و ابتکاری داشته باشد؛

۱۲) هر گونه اثر مبتکرانه دیگر که از ترکیب چند اثر از اثرهای نامبرده در این فصل، پدید آمده باشد.

و در قوانین بعدی حمایت از آثار رایانه‌ای (قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای مصوب ۱۳۷۹/۱۰/۱۰)  را به این مجموعه اضافه کرده است.

عدم رعایت قوانین کپی رایت آسیب‌های زیادی را بر کسب وکارها وارد می کند و اعتماد خریداران را نسبت به آن کسب و کار از بین می برد. بنابراین کسب‌وکارها ملزم‌اند قوانین کپی رایت را در محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهند رعایت کنند.

برای اینکه کسب و کارتان قوانین مالکیت فکری و کپی‌رایت را به طور دقیق رعایت کند با وکلای متخصص این حوزه مشوت کنید.

حمایت‌های مالکیت فکری و کپی‌رایت از کسب‌و‌کارها در ایران

در حقوق ایران در خصوص مالکیت ادبی و هنری تاکنون قوانین منسجمی وجود نداشته است با این حال طبق قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان حقوق مکتسبه‌ای به وجود آمده است که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• چنانچه اثر خلق شده دارای اصالت و ناشی از تراوشات فکری و خلاقیت‌های یک نفر یا یک جمع باشد، مشمول حمایت قانونی می‌باشد.
• یکی از مهم‌ترین نکات این است در حقوق مالکیت ادبی و هنری به محض تولید، اثر به خودی خود مشمول حمایت قانونی خواهد بود و این حمایت به هیچ وجه مشروط به ثبت اثر نمی‌باشد.
• حقوق معنوی یک اثر صرفاً متعلق به پدیدآورنده آن اثر می‌باشد و حقوقی غیرقابل انتقال است.
• مطابق ماده ۲۲ قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان، پدیدآورنده برای برخورداری از حقوق مادی در ایران، باید اثر خود را نخستین بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا‌ کرده باشد (به ثبت رسیده باشد) و اثر او قبلاً در هیچ کشوری چاپ یا نشر یا اجرا نشده باشد.
• در خصوص برخورداری از حقوق معنوی چنین الزامی وجود ندارد و پدیدآورنده به محض آفرینش اثر از حقوق معنوی برخوردار خواهد بود و این حمایت مشروط به رعایت نظم عمومی و اخلاق حسنه در آن کشور می باشد.
• یکی دیگر از مهم‌ترین آثار کپی‌رایت تشویق و ایجاد تمایل جهت افشای آثار است. بدین معنا که در صورت نبود کپی‌رایت با نوعی محرمانگی در کسب‌وکارها روبه‌رو خواهیم شد. انتخاب این موضوع که اثر چگونه منتشر شود و نبود ترس از کپی غیر مجاز، پدیدآورندگان را مشتاق به اشتراک گذاردن نوآوری‌های خود می‌کند.
• به طور کلی مالکیت فکری به دنبال ارتقای خلاقیت و ترویج نتایج مثبت آن است و در کنار آن کپی‌رایت یکی از ابزارهای غنی سازی و ترویج هرگونه کسب و کار می‌باشد. در واقع می‌توان گفت با وجود قوانین حمایتی نظیر کپی‌رایت، مشوق اصلی افراد برای بروز خلاقیت‌های خود و شروع کسب‌وکارهای نوین می‌باشد که منجر به توسعه یک کشور می‌گردد و متقابلاً چنانچه قوانین حمایتی وجود نداشته باشد، اشتیاقی جهت بروز خلاقیت وجود نخواهد داشت.
• از نظر این قانون هرگونه تغییر و تحریف در اثرهای مورد حمایت و نشر آن بدون اجازه پدیدآورنده ممنوع و غیرقانونی می‌باشد.

در صورتی که برای حمایت از مالکیت فکری و معنوی کسب‌وکار خود نیاز به مشاوره داشتید می‌توانید همین الان برای دریافت مشاوره حقوقی از کارشناسان ما اقدام کنید.

ما در ادامه به مواردی از آثار نقض کپی رایت می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی چه وضعیتی دارد؟

کپی‌رایت در فضای مجازی یکی از مسائل پیچیده و متناقض است. كپی‌رایت و حق دسترسی به اطلاعات به موضوعات رایج در فضای مجازی تبدیل شده است. تعارضی اولیه میان این دو وجود دارد، چراكه كپی‌رایت با اعطای حقوق انحصاری به دارندگان آن دسترسی به آثار ادبی و هنری را كنترل و محدود می‌كند، در حالی كه حق دسترسی به اطلاعات به عنوان جلوه‌ای از حق بنیادی بشری آزادی بیان مستلزم دسترسی به اطلاعات بدون محدودیت است. اينترنت يک سيستم بين‌المللی برای انتقال و بازآفرينی مطالبی بوده كه بيشتر آن‌ها با حق چاپ محافظت می‌شود، با اين وجود احتمالات غير قابل تصوری در زمینه‌ تخلف کپی‌رایت به بار می‌آورد.

از جمله ويژگی‌های اینترنت که موجب مشکل‌سازی برای رعایت کپی‌رایت در فضای مجازی می‌شود، عبارتند از: راحتی توزیع، جعل و بازآفرینی یک اثر و انتظار استفاده‌ رایگان کاربران اینترنت از محتوای وب.

چون قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی دارای رویه‌ واحدی نبوده و ممکن است زمینه‌ بروز مشکل در هر کدام از شبکه‌های اجتماعی به صورتی متفاوت ظاهر شود، پس بررسی هرکدام از شبکه‌های اجتماعی دارای کاربر در ایران، واجب به نظر می‌رسد. برای اطلاع از قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی از جمله تلگرام، اینستاگرام، یوتیوب و گوگل، می‌توانید مطلب قانون کپی‌رایت در شبکه‌های اجتماعی چه جایگاهی دارد؟ را مطالعه کنید.

در صورتی که در زمینه‌ محتوای تولید شده‌ در شبکه اجتماعی خود نیاز به مشاوره داشتید می‌توانید همین الان برای دریافت مشاوره حقوقی از کارشناسان ما اقدام کنید.

آثار نقض کپی‌رایت عکس

یک اثر هنری هنگامی ارزش می‌یابد که دیده شود. بنابراین عکاسان و سایر پدیدآورندگان آثار هنری پس از خلق اثر آن را به نمایش می‌گذارند. با این حال مسئله کپی‌رایت عکس و حفظ مالکیت معنوی و مالی آثارشان دغدغه همیشگی آنها بوده است. مسلما هر هنرمندی برای خلق اثرش زحمات زیادی می‌کشد و انتظار می‌رود به عنوان خالق این آثار از همه امتیازات آن استفاده کند و اگر کسی آن را نقض کرد بتواند از حقوق خود دفاع کند.

از آن جا که نقض حقوق پدیدآورنده اثر همواره در نظم عمومی جامعه ایجاد مشکل کرده، برخی کشورها به دلیل ارزشی که برای آفرینش‌های ذهنی و فکری قائل‌اند و حمایت هرچه بیشتر از این آثار نقض کپی رایت را جرم تلقی کرده اند و برای نقض آن مجازات درنظر گرفته‌اند.

در حقوق ایران مجازات نقض مالکیت فکری و هنری به‌صورت یکپارچه در نظر گرفته نشده است. همچنین ایران عضو هیچ یک از کنوانسیون‌های بین‌المللی حق مؤلف نیست به همین دلیل آثار پدید آمده در ایران به وسیله افراد مقیم ایران در کشورهای دیگر محافظت نمی‌شود.

اگر در مورد کپی‌رایت عکس و حقوقتان نیاز به راهنمایی داشتید می‌توانید از مشاوره حقوقی کارشناسان ما بهره‌مند شوید.

مقنن در فصل سوم و چهارم قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان (۱۳۴۸) به جرم انگاری موارد نقض کپی رایت پرداخته است. در ماده ۲۳ قانون مذکور بیان می‌کند

هرکس که قسمتی یا تمام اثر متعلق به دیگری را که مورد حمایت قانون است به نام خود یا به نام خود پدیدآورنده بدون اجازه او و یا عالماً عامداً به نام شخص دیگری غیر از پدیدآورنده‌ نشر، پخش و یا عرضه نماید به حبس تأدیبی از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم خواهد شد.

پیشرفت فناوری و فضای آنلاین باعث چاپ و توزیع گسترده آثار فکری شده است. دارندگان حق کپی‌رایت عکس درصورت رعایت شرایط آن می‌توانند تحت پوشش قانون آثار خود را به نمایش بگذارند. پدید آورنده در پرتو این شرایط می تواند بدون نگرانی از کپی اثر خود آن را وارد بازار کند و در صورت نقض حق نیز در صورت رعایت شرایط براحتی می تواند حقوق خود را استردادکند.

از کپی رایت یک محتوا اطلاع دارید؟

قانون کپی‌رایت از محتوای شما محافظت می‌کند اما این محافظت نیازمند این است که شما از قوانین کپی‌رایت و نحوه برخورد قانونی، مرجع قابل رسیدگی و شرایط قانونی کپی‌رایت در کشور مطلع باشید. این اطلاعات می‌تواند به بهترین تصمیم‌ در زمان پیگیری منجر شود. حتما به عنوان مدیر یا نویسنده‌ یک سایت محتوا محور با این پرسش رو‌به‌رو بوده‌اید که چگونه باید از محتوای تولید شده‌تان محافظت کنید تا با مطلبی که نوشته و منتشر کرده‌اید، در بقیه‌ وب‌سایت‌ها مواجه نشوید و مالکیت مطلب را برای خودتان حفظ کنید.

کپی‌رایت محتوا در مواردی که محتوا غیر متنی است مانند تصاویر یا ویدیو‌ها و یا کارهای گرافیکی به راحتی قابل شناسه‌گذاری و ارجاع به تولیدکننده هستند اما راجع به محتوای متنی این سهولت در شناسه‌گذاری امکان‌پذیر نیست. محتوای شما را ممکن است به دو هدف سرقت کنند. هدف اول وقتی است که شخصی یا گروهی با هدف کسب درآمد و اهداف تجاری اقدام به کپی‌برداری از متنتان کنند و زمان دوم کپی با هدف غیرتجاری در وبلاگ‌هاست. در هر حال هرچه که شما برای تحصیلش زمان صرف کرده‌اید، برایتان ارزشمند است و به نوعی دارایی شما محسوب می‌گردد. پس اگر محتوای شما کپی شد، به هیچ‌عنوان تصور نکنید که راهی برای مقابله با افراد سودجو وجود ندارد و یا ارزش پیگیری ندارد.

اگر در زمینه‌ مسائل مربوط به کپی‌رایت محتوا، پرسشی دارید، می‌توانید همین الان از مشاوره‌ تلفنی ما استفاده کنید.

حمایت‌های قانونی از مالکیت فکری و کپی‌رایت محتوا

در کشور ما متاسفانه کپی‌رایت محتوا ارزش چندانی نداشته و کپی‌برداری به امری متداول بدل شده و همواره یکی از دغدغه‌های کسانی که مخصوصا در فضای مجازی محتوا تولید می‌کنند بوده است. در سال‌های اخیر قانون‌گذاران با تصویب و تکمیل قوانین مربوط به کپی‌رایت تلاش برای حمایت هر چه بیشتر از آثار فکری کرده‌اند.

هنگامی که از یک وب‌سایت دیدن می‌کنید، کپی کردن مطالب و تصاویر آن با چند کلیک انجام‌پذیر است و بسیاری از ما به دلایل مختلف خیلی راحت این کار را انجام می‌دهیم. اشتباه عمومی درباره‌ محتوای موجود موجود در اینترنت، این است که اینترنت یک فضای عمومی بوده و برداشت مطالب آن آزاد است و کپی‌رایت محتوا را در نظر نمی‌گیریم به خصوص که ذخیره‌سازی و کپی‌برداری از فایل‌های آن به سادگی امکان پذیر است و تقریبا نمی‌توان از آن جلوگیری کرد. این طرز فکر نادرست است چرا که امکان کپی از محتوای متنی در اینترنت به معنای آزاد بودن کپی نیست بلکه به خاطر غیرقابل‌اجتناب بودنش است. آنچه در اینترنت میبینیم در صورتی قابل کپی کردن است که یا دولتی باشد یا تاریخ کپی رایت آن منقضی شده باشد و یا صاحب وب‌سایت حق کپی‌رایت محتوا خود را لغو یا واگذار کرده باشد.

ساده‌ترین راه‌حل برای جلوگیری از ادامه‌ فرآیند کپی‌کاری محتوایتان تماس با فرد یا گروه کپی‌کار است اما بسیاری از نویسندگان و تولیدکنندهای محتوا تصور می‌کنند که پیگیری و تذکر به کپی‌کننده بی‌فایده است. اگر نیاز به پیگیری قضایی بود، قانون ایران در مواد متفاوتی از قانون تجارت الکترونیک به کپی‌رایت محتوا پرداخته است. در صورتی که در زمینه‌ قانون کپی‌رایت دمحتوایتان نیاز به مشاوره داشتید می‌توانید همین الان برای دریافت مشاوره حقوقی از کارشناسان ما اقدام کنید.

چرا یک مخترع، نیاز دارد تا قرارداد لیسانس منعقد کند؟

یک مخترع زمانی که اختراعی می­‌کند یا ایده و طرح خاصی دارد تمام تلاش خود را برای به ثبت رساندن آن به کار می­‌گیرد تا از طریق فرایند ثبت، مالکیت اختراع خود را به طور انحصاری در دست بگیرد.

به طور مثال ثبت اختراع سبب می­‌شود تا مخترع حق انحصاری بهره‌­برداری، صادرات، فروش و سایر حقوق نسبت به اختراع خود را به طور کامل در اختیار بگیرد و در یک کلام سبب می­‌شود تا شخص دیگری نتواند مدعی مالکیت اختراع شود و یا با کپی برداری از آن اختراع، اقدام مشابهی انجام دهد و به هر شکلی مالکیت فکری مخترع را تهدید کند. به علاوه، در نتیجۀ ثبت اختراع، یک امکان بسیار مهم برای مخترع به وجود می‌آید که با آن مخترع می‌­تواند حق اختراع خود را در ازای امتیاز مالی خاصی به دیگری اعطا کند. پس شخص می‌شود که یک مخترع به قرارداد واگذاری حق اختراع نیاز دارد.

حال پیش می‌آید که اغلب اوقات یک مخترع، به تنهایی ظرفیت بهره­‌برداری کلان یا تجاری از اختراع خود را ندارد. به همین دلیل طی قرارداد لیسانس حق بهره­‌برداری از اختراع خود را در ازای امتیازات خاصی به شخص حقیقی یا حقوقی خاصی منتقل می‌­کند. با این عمل، مخترع توانسته است تا از اختراع خود در ابعاد وسیعی استفاده کند و مزایای مالی گسترده‌­تری را برای خود فراهم کند.

در واقع در اغلب موارد، یک مخترع بدون قرارداد لیسانس نمی‌­تواند اختراع خود را به مرز سوددهی و بهره­‌برداری برساند.

برای بررسی اینکه حقوق مالکیت فکری و کپی‌رایت نرم‌افزار متعلق به کیست باید دو حالت را در نظر داشت.

حالت اول که برنامه‌نویس نرم‌افزار را برای خود ساخته باشد:

در این حالت بر اساس ماده ۹ ‌قانون حمایت از حقوق پدید‌آورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای: “حقوق مادی و معنوی نرم‌افزار به پديدآورنده تعلق دارد. پديدآورنده نرم‌افزار می‌تواند استفاده از تمام يا قسمتی از حقوق مادی موضوع قانون را براي مدت ۳۰ سال يا كمتر با قيد شرط يا بدون شرط به اشخاص ديگر منتقل كند. اشخاصی كه به ترتيب فوق اجازه نشر يا عرضه نرم افزاری را كه ديگری پديد آورده است به دست آورده‌اند مكلفند نام پديدآورنده را نيز در نسخ عرضه شده ذكر نمايند مگر اينكه با پديدآورنده به گونه‌ای ديگر توافق شده باشد”.

پس با توجه به قانون، اصل آن است که هرکس نرم‌افزاری را تولید نماید مالک حقوق مالکیت مادی و معنوی نرم‌افزار بوده و تمامی حقوق مادی و معنوی مرتبط با آن، علامت و نشان ویژه معرف نرم‌افزار، همه و همه متعلق به پدید‌آورنده خواهد بود.

حالت دوم آن‌که تولید‌کننده نرم‌افزار با سفارش شخص یا نهاد و یا شرکتی اقدام به ساخت نرم‌افزار کرده باشد:

در این حالت بر اساس ماده ۱۰  آيين‌نامه اجرايی قانون حمايت از حقوق پديدآورندگان نرم‌افزارهای رايانه‌ای: “نرم‌افزار ممكن است به سفارش شخصی حقيقی يا حقوقی پديد آمده باشد. حقوق مادی نرم‌افزارهايی كه مطابق ماده ۶ قانون پديد مي‌آيد به مدت مقرر در ماده ۱ قانون ۳۰ سال متعلق به سفارش‌دهنده است، مگر اينكه برای مدت كمتر يا ترتيب محدودتری توافق شده باشد ولی حقوق معنوی نرم‌افزارهای موضوع اين ماده متعلق به پديدآورنده است”.

پس اگر هدف از استخدام یا انعقاد قرارداد، پدید‌آوردن نرم‌افزار مورد نظر بوده و یا پدیدآوردن آن جزء موضوع قرارداد باشد، حقوق مادی مربوط‌ و حق تغییر و توسعه نرم‌افزار متعلق به استخدام کننده یا کارفرما است، مگر اینکه در قرارداد به صورت دیگری پیش‌بینی شده باشد. البته افراد می‌توانند توافق کنند که مالکیت نرم‌افزار همچنان متعلق به تولیدکننده باشد. 

نکته‌ مهمی که در زمینه‌ حقوق مالکیت مادی و معنوی نرم‌افزار باید در نظر داشت این است که:

با اینکه ممکن است حقوق مادی نرم‌افزار به شخصی غیر از تولید‌کننده آن تعلق بگیرد، حقوق معنوی ناشی از تولید نرم‌افزار همیشه متعلق به پدیدآورنده آن است. به همین جهت است که پاداش، جایزه نقدی و امتیازاتی که در مسابقات علمی، هنری و ادبی طبق شرایط مسابقه به آثار مورد حمایت، فقط و فقط به “پدیدآورنده/تولیدکننده‌ نرم‌افزار” تعلق می‌گیرد و با قرارداد یا هر اقدام دیگر قابل انتقال به غیر نیست.

اگر نیاز به قرارداد طراحی نرم‌افزار دارید می‌توانید قرارداد طراحی اپلیکیشن یا نرم‌افزار را از بانک قراردادهای وینداد دریافت کنید.

اهمیت محافظت از مالکیت فکری و کپی‌رایت یک وب‌سایت

شناخت قانون کپی‌رایت و دارایی‌های فکری در محصولات شرکت‌ها و کسب‌وکارها و محافظت از مالکیت فکری و معنوی وب‌سایت از آنجا اهمیت می‌یابد که به وجودآوردن، انتقال و تکثیر آنها ارزش بسیاری دارد و این دارایی‌های نامشهود امروزه سهم زیادی از دارایی‌های شرکت‌های بزرگ را شامل می‌شود. بنابراین نقض کپی رایت در مورد این‌ها می‌تواند ضررهای جبران‌ناپذیری را برای کسب‌وکارها و پدیدآورندگان این ها به همراه بیاورد.

آنچه در وبسایت‌ها به عنوان دارایی‌های فکری صاحب آن کسب وکار یا شرکت منتشر می‌شود همانند اموال اشخاص است و در صورت نقض حقوق دارنده آن مثل؛ کپی، تکثیر و توزیع محتوا سرقت تلقی می‌شود.

همواره بهترین راه مقابله با این جرائم، پیشگیری از وقوع آنهاست. امروزه جرائم سایبری از مهم‌ترین تهدیدات کسب‌وکارهای اینترنتی به شمار می‌رود. طرح‌های تجاری، ایده‌ها و اطلاعات کاربران و… همواره در معرض تهدید سایبری قرار دارد.

برای آنکه محتوای وبسایت‌ها از سرقت در امان باشند بهتر است کپی رایت محتوای آنها ثبت شود.

چنانچه این کار از ابتدا صورت نگیرد پس از نقض حق کپی رایت می‌توانید، یک نامه توقف ارسال کنید و از طرف مقابل بخواهید این کار را متوقف کند. اغلب با همین روال، مسئله حل می‌شود اما چنانچه کارساز نبود باید به صورت رسمی اقدام شود و این نامه را یک وکیل تنظیم کند.

همچنین می‌توانید در وب‌سایتتان شرایطی برای دسترسی قرار دهید. در نتیجه کپی‌برداری از مطالب قانونی نخواهد بود یا عباراتی مثل:

” هرگونه تغییر،کپی، پخش یا فروش و توزیع هرگونه مطلب در هرحالتی پیگرد قانونی دارد. در صورت استفاده از سایت باید بپذیرید که از این اعمال خودداری کنید.”