شرایط و مجوزهای صادرات کالا و مدارک آن

اشخاص و شرکت‌های زیادی در زمینه صادرات کالا فعال هستند که هر یک در زمینه خاصی فعالیت می‌کنند. اما برای صادرات کالا نیاز به مجوزهای مختلفی به‌صورت عمومی و همچنین با توجه به نوع کالا وجود دارد که اگر قصد فعالیت در این زمینه را داشته باشید باید آن‌ها را دریافت کنید. اما مجوز صادرات کالا چیست؟ به چه مدارکی نیاز دارید و شرایط صادرات کالا شامل چه مواردی است؟ در این مقاله به‌طور کامل آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

اسناد و مدارک لازم جهت صادرات کالا

اسناد و مدارک لازم برای صادرات کالا مواردی هستند که برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار صادراتی باید به آن‌ها توجه ویژه داشت. اینکه برای صادرات چه مدارکی لازم است با توجه به نوع کالای شما متفاوت خواهد بود.

به‌طور کلی اسناد و مدارک لازم جهت صادرات کالا عبارتند از:

۱- دریافت کارت بازرگانی معتبر به نام صادر کننده

کارت بازرگانی، مجوزی است که به دارنده‌ی آن اعم از شخص حقیقی یا حقوقی به موجب ماده ۲ قانون صادرات و واردات، اجازه داده می‌شود به امر تجارت خارجی بپردازد. بر اساس مقرراتی که در حال حاضر در دست اجراست اعتبار کارت بازرگانی از تاریخ صدور یکسال است. برای گرفتن کارت بازرگانی باید از طریق اتاق بازرگانی شهر محل فعالیت خود اقدام کنید.

۲- دریافت مجوز صدور 

در صورتی که برای صدور کالای مورد نظر، توسط وزارت بازرگانی موافقت کلی اعلام نشد باشد. مجوز صدور هم جزو اسناد و مدارک لازم جهت صادرات کالا به‌شمار می‌رود. 

۱۲ قلم کالایی که نیاز به صدور مجوز دارند، عبارتند از: روغن نباتی، شیر، انواع کود شیمیایی، سیمان خاکستری، انواع واکسن دام، ضدعفونی‌کننده، کمباین ۹۵۵، تراکتور ۳۹۹ تک و جفت دیفرانسیل، لاستیک ماشین‌آلات سنگین، آرد، نان، مواد مخدر، اقلام دامی‌ یا نباتی که جنبه ذخایر ژنتیک یا حفاظت محیط زیست دارند. صادرات ماشین‌آلات خط تولید، هر نوع چوب خام، ۵۱ قلم محصولات پتروشیمی‌، حلال‌ها و روغن موتور، نفت خام، گاز طبیعی و فرآورده‌های سرچاهی و پالایشگاهی.

۳- اخذ گواهی بهداشت و قرنطینه (دامی، نباتی – حسب مورد)

گواهی بهداشت نباتی، گواهی است که به عنوان سند سلامت بهداشتی نباتات در دنیا شناخته می‌شود. این گواهی در کشورهای مختلف توسط سازمان‌های متبوع کشاورزی صادر می‌شود و همین طور گواهی بهداشت دامی که طبق ماده ۷ قانون دامپزشکی کشور ورود و صدور هر نوع دام زنده، تخم مرغ نطفه دار، اسپرم دام، فرآورده‌های خام دامی، داروها، واکسن‌ها، سرم‌ها و مواد بیولوژیکی، مواد ضدعفونی، سموم دام‌پزشکی، مواد غذایی متراکم، مکمل غذای دام و داروهایی که برای ساختن مواد نامبرده مورد نیاز است باید با سازمان دامپزشکی کشور صورت گیرد.

با این توصیف اخذ گواهی بهداشت نیز یکی مجوز های لازم برای صادرات مواد غذایی به شمار می‌رود.

۴- گواهی استاندارد  

از دیگر اسناد و مدارک لازم جهت صادرات کالا ، در صورتی‌که کالا مشمول مقررات اجباری استاندارد صادراتی باشد، گواهی استاندارد است که با مراجعه به لینک بالا می‌توانید از فهرست کالاهای مشمول مقررات استاندارد اجباری، مطلع شوید.

۵- گواهی انرژی اتمی

به این مجوزها، گواهی‌های مرسوم نیز گفته می‌شود. (در مواردی که کالای صادراتی مواد غذایی یا انواع قراضه‌های فلزات و غیره باشد ارائه گواهی سازمان انرژی اتمی کشور ضروری است).

۶- تهیه صورت عدل‌بندی Packing List 

صورت عدل‌بندی زمانی اجباری است که کالا گوناگون باشد. زمانی که تنوع بسته‌بندی یا اینکه محتویات بسته‌ها مغایر یا مختلف باشند، ارائه‌ لیست عدل‌بندی به گمرک ضروری خواهد بود. در غیر این صورت گمرک مکلف است کلیه بسته‌ها را باز نموده و بازرسی نماید. پس صورت عدل‌بندی هم از جمله اسناد و مدارک لازم جهت صادرات کالا است.

۷- شناسنامه فرش (فقط برای فرش دستباف)

شناسنامه فرش دستباف نیز از دیگر مدارک فرش به‌شمار می‌رود.

اسناد معرفی شده در ادامه برای صادرات کالا ضروری نیست؛ اما اگر از طرف کشور مقصد مطالبه شود باید آن‌ها را ارائه دهید: 

• گواهی مبدا 
• کارنه تیر: (دفترچه‌ای است که برای عبور کالا به وسیله کامیون از کشورهای عضو، بدون بازرسی دقیق و بدون تامین و دریافت حقوق و عوارض گمرکی صادر می‌شود)
• سیاهه خرید
• بارنامه حمل
• گواهی بازرسی

این موارد از جمله مدارک و مجوزهای لازم برای صادرات به‌شمار می‌روند. با این توصیف اینکه برای صادرات چه مجوزهایی لازم است با توجه به نوع کالایی که قصد صادرات آن را دارید متفاوت خواهد بود.

دسته‌بندی کالاهای صادراتی

دسته‌بندی کالاهای صادراتی از مباحثی است که بهتر است بعد از بحث پیرامون شرایط و مجوزهای صادرات کالا به آن بپردازیم:

• کالاهای مجاز: کالاهایی هستند که صدور آن‌ها نیاز به کسب مجوز ندارد. منظور از ضوابط، آن دسته قوانینی است که رعایت آن برای صادرات برخی از کالاها مانند ضوابط استاندارد، گواهی بهداشت انسانی و دامی و نباتی ضروری است.
• کالاهای مشروط: کالاهایی که صادرات آن‌ها با کسب مجوز امکان‌پذیر است. بعد از اعلام موافقت وزارتخانه‌های مربوطه که اصطلاحا موافقت کلی نامیده می‌شود و بعد از ابلاغ آن به گمرک توسط وزارت بازرگانی برای صدور کالاهای موضوع موافقت، به مراجعه متقاضی صادرات کالا به وزارتخانه یا سازمان مربوطه برای اخذ مجوز موردی، نیازی نیست.
• کالاهای ممنوع الصدور: کالاهایی هستند که صدور آن‌ها قانونا ممنوع است و دولت می‌تواند با توجه به شرایط خاص زمانی و با رعایت قوانین، صدور بعضی از کالاها را ممنوع کند.

شرایط صادرات کالا

برای انجام صادرات در هر بخش می‌توانید از انواع قراردادهای صادرات استفاده کنید که از جمله آن‌ها می‌توان به قرارداد پیمانکاری صادرات و قرارداد مشارکت در صادرات اشاره کرد. این قراردادها در واقع سند همکاری شما محسوب می‌شوند و می‌توانید تمامی توافقات از جمله نوع محصول، مبدا تحویل بار، نحوه ارسال، هزینه ارسال و غیره را به‌صورت واضح و شفاف در آن قید کنید. با این کار نه تنها احتمال بروز اختلاف کاهش پیدا می‌کند بلکه نحوه اجرای قرارداد را برای شما ساده‌تر خواهد کرد.

البته این در صورتی است که از یک قرارداد استاندارد و اصولی استفاده کنید. این قراردادها با توجه به نوع همکاری شما در مورد صادرات در قالب قرارداد پیمانکاری یا مشارکت تنظیم می‌شود که می‌توانید قرارداد مورد نظر خود را توسط کارشناسان و وکلای وینداد تنظیم کنید.

همچنین امکان بررسی قرارداد از پیش آماده خود را توسط کارشناسان دارید که نکات و ریسک‌های حقوقی آن را مورد ارزیابی قرار دهند.

جمع‌بندی

انعقاد قراردادهای صادراتی از مسائل پیچیده و بسیار فنی حقوقی است که مراحل گوناگونی دارد و طی مراحلش آنچنان ساده نیست. در صورتی که پیرامون شرایط و مجوزهای صادرات کالا نیاز به راهنمایی دارید، تیم حقوقی وینداد مطمئن‌ترین قراردادها را برایتان تنظیم و طراحی می‌کند. 

برای استفاده از خدمات حقوقی مانند تنظیم قرارداد می‌توانید درخواست تنظیم یا بررسی قرارداد را ثبت کنید تا کارشناسان و وکلای حقوقی با شما تماس بگیرند و ضمن مشاوره تلفنی بهترین قرارداد را با توجه به درخواست شما تنظیم کنند.

این امر باعث می‌شود که به یک قرارداد استاندارد با ذکر شرایط و خواسته‌های خود داشته باشید تا در هر مرحله از اجرای آن یا در صورت بروز اختلاف با مشکلی مواجه نشده و بتوانید با استفاده از تضامین قراردادی از آن را مطالبه کنید.

سوالات متداول

چگونه مجوز صادرات بگیریم؟

برای صادرات به مجوزهای مختلفی نیاز دارید که هر یک از مرجع خاصی صادر می‌شوند و فرآیند اخذ آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.

آیا اشخاص حقیقی هم می‌توانند اقدام به صادرات کالا کنند؟

بله، با توجه به شرایط صادرات کالا در محصولات مختلف، اشخاص حقیقی نیز می‌توانند در این زمینه فعالیت کنند.