برای پیشبرد پروژه‌های پیمانکاری ساختمان غالبا نیاز به وجود وسایل و تجهیزات و ماشین‌آلات ساختمان‌سازی خاصی است. این تجهیزات بایستی توسط کارفرما تهیه و در اختیار پیمانکار گذاشته شود تا وی پروژه ساختمانی را آغاز کند. قرارداد اجاره تجهیزات یکی از قراردادهای حوزه پیمانکاری ساختمان است که به منظور فراهم کردن تجهیزات ساخت‌وساز توسط کارفرما استفاده می‌شود.
در این مطلب از مجله حقوقی وینداد، نکات حقوقی مهم قرارداد اجاره تجهیزات را بررسی می‌کنیم و به چند سوال مهم در این زمینه را پاسخ می‌دهیم.
با ما همراه باشید.
۱. مستاجر در قرارداد اجاره تجهیزات چه وظایفی دارد؟
مستاجر در قرارداد اجاره تچهیزات همان کارفرمایی است که با هدف سپردن پروژه ساختمانی به پیمانکار، اقدام به اجاره تجهیزات و ماشین‌آلات ساختمانی می‌کند. مستاجر یا همان کارفرما در این قرارداد بایستی به تعهدات خاصی پای‌بند باشد. در ادامه بخشی از مهم‌ترین وظایف مستاجر را مرور می‌کنیم:
– مستاجر باید مبلغ قرارداد اجاره تجهیزات را به موقع پرداخت کند.
- مستاجر باید شیوه پرداختی مورد توافق در قرارداد را مد نظر داشته باشد (مثلا پرداخت نقدی، اقساط، ماهانه، هفتگی و…).
– مستاجر حق ندارد تجهیزات اجاره شده را به شخص دیگری اجاره دهد.
– مستاجر باید از تجهیزات اجاره شده به خوبی محافظت کند و در پایان مدت قرارداد، تجهیزات را به نحوی که قبل از اجاره بوده است به موجر (اجاره دهنده) بازگرداند.
– در صورت ایجاد نقص در تجهیزات یا خرابی و تلف آنها، مستاجر مسئول جبران خسارات است.
– مستاجر موظف به تعمیر معمول و متعارف تجهیزات در مدت اجاره است.
– چنانچه مستاجر نیازی به تجهیزات نداشته باشد باید ضمن ارسال اخطار به موجر برای فسخ قرارداد اجاره تجهیزات اقدام کند.
۲. اگر تجهیزات اجاره شده معیوب باشند چه اتفاقی می‌افتد؟
گاهی ممکن است تجهیزاتی که مستاجر برای پیمانکاری ساختمان از موجر دریافت کرده است عیب و نقصی از همان ابتدا داشته باشند و یا پس از شروع مدت قرارداد، مشکلات خاصی در تجهیزات بروز کند که مربوط به استفاده متعارف هم نبوده است.
در چنین موقعیتی مستاجر باید به سرعت موجر را از خرابی مذکور باخبر کند. سپس موجر وظیفه دارد تا عیب و نقص موجود را با هزینه شخصی خود برطرف کند.
همچنین می‌توان در قرارداد اجاره تجهیزات ذکر کرد که به ازای هر روز تاخیر موجر در رفع نقص و عیب تجهیزات، مستاجر میزانی از مبلغ اجاره را از مبلغ قرارداد کم می‌کند تا به نوعی خسارت تاخیر در تعمیر تجهیزات و توقف پروژه پیمانکاری ساختمان جبران شود.
لازم به ذکر است که عموما اگر اقدام موجر به تعمیر تجهیزات از زمان‌بندی خاصی فراتر رفت (مثلا با گذشت یک هفته از اعلام مستاجر، موجر اقدامی نکرد)، مستاجر می‌تواند از حق فسخ خود در قرارداد اجاره تجهیزات استفاده کند.
۳. مبلغ قرارداد اجاره تجهیزات چگونه تعیین می‌شود؟
اصولا تعیین مبلغ قرارداد اجاره تجهیزات نیاز به تخصص دارد چرا که ارزش تجهیزات و ماشین‌آلات ساختمانی موضوعی نسبتا پیچیده است که به عواملی مانند عمر دستگاه، مدل و کیفیت آن، کاربری و استفاده و… بستگی دارد.
به همین خاطر برای تعیین مبلغ اجاره در قرارداد اجاره تجهیزات می‌توان از دانش فنی کارشناسان رسمی حوزه پیمانکاری ساختمان بهره برد.
پس از تعیین ارزش تجهیزات، غالبا مبلغ اجاره به صورت ماهانه قید می‌شود و پرداخت آن مشروط به تایید سلامت دستگاه و قابلیت استفاده از تجهیزات در اول هر دوره است.
۴. حل اختلافات موجر و مستاجر چگونه است؟
اختلافات بین موجر و مستاجر همواره سابقه زیادی در قراردادهای اجاره داشته‌اند. به همین خاطر طرفین قرارداد اجاره تجهیزات باید از پیش، روش‌های حل اختلافات احتمالی خود را مشخص کنند تا اختلافات احتمالی سبب تهدید ماهیت کلی قرارداد نشود.
اولین گام برای حل اختلافات در قراردادهای اجاره و قراردادهای پیمانکاری ساختمان توسل طرفین به مذاکره است. این مذاکره می‌تواند بین طرفین قرارداد، نمایندگان آنها و یا با ورود شخص ثالثی به عنوان میانجی انجام شود.
در نهایت اگر اختلافات پابرجا ماندند، طرفین قرارداد می‌توانند از نهاد داوری برای حل اختلافات خود استفاده کنند و یا مشکل موجود را به محاکم قضایی ارجاع دهند.
۵. موارد فورس ماژور در قرارداد اجاره تجهیزات چیست؟
فورس ماژور یا قوه قهریه مواردی هستند که وقوع آنها از لحاظ حقوقی برای طرفین قرارداد مسئولیتی به دنبال ندارد.
به طور مثال حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله و آتش‌سوزی از موارد مشهور فورس ماژور به حساب می‌آیند.
در خصوص قرارداد اجاره تجهیزات نیز ممکن است موارد زیر سبب وقوع حوادثی غیرمنتظره و غیرقابل‌پیشگیری شوند:
– وقوع آتش‌سوزی، سیل، زلزله، طوفان و… و آسیب به تجهیزات
– نوسانات برقی سراسری و قطع و وصل طولانی و پیوسته برق و آسیب به تجهیزات
– عدم وجود امکان تعویض قطعات به دلیل نبود اجناس در داخل
و…
درباره قرارداد اجاره تجهیزات نیاز به راهنمایی دارید؟
در این مطلب کوشش شد تا به ۵ سوال مهم در تنظیم قرارداد اجاره تجهیزات پاسخ داده شود. با این حال نباید فراموش کرد که اصولا تنظیم قراردادهای حقوقی امری تخصصی است و نیازمند داشتن دانش، مهارت و تجربه کافی در حوزه قراردادها است.
به همین خاطر توصیه می‌شود پیش از تنظیم قرارداد اجاره تجهیزات که هم دارای ویژگی‌های قراردادهای اجاره است و هم در زمره قراردادهای پیمانکاری ساختمان قرار دارد، از دانش متخصصان حقوق بهره‌مند شوید.
ما در وینداد با داشتن تیمی از وکلای دادگستری و کارشناسان حقوق قراردادها و مشاوران قراردادهای پیمانکاری ساختمان، قادر هستیم تا خدمات مشاوره‌ای متنوع و همچنین خدمات تنظیم و بررسی قرارداد اجاره تجهیزات را ارائه دهیم.
