کاربرد قرارداد مشاوره چیست و همکاری مشاوره‌ای چه مزایایی دارد؟

گاهی در کسب و کار خود از میزان سودی که کسب می­‌کنید، راضی نبوده‌ و به دنبال بهبود آن در بخش‌های مختلف مثل نیروی انسانی هستید. در این زمینه یک مشاور می­‌تواند راه‌حل‌های بسیار کارآمد برای ارتقای کسب و کار را در اختیار شما قرار دهد. اگر از آن دسته کارفرماها و شاغلینی هستید که برای گرفتن مشاوره هم حرفه‌ای عمل می‌کنید، اولین قدم همکاری خود را با تنظیم یک قرارداد مشاوره بردارید. فراموش نکنید که با توجه به نوع تجارت و کسب‌وکار شما، ممکن است نیاز شما به خدمات مشاوره متفاوت باشد. 

به همین خاطر قرارداد خدمات مشاوره باید پاسخگوی جامع نیازهای کسب‌­وکار شما باشد. ادامه مطلب را با همراه باشید تا ببینیم قرارداد مشاوره ای چگونه تنظیم می‌شود و به‌طور کلی مشاوره در چه زمینه‌هایی باعث پیشبرد و توسعه کسب و کار شما می‌شوند؟

کاربرد قرارداد مشاوره در کسب و‌کار

مشاوره می‌تواند در تمامی امور کاری، تجاری و سایر موارد به کار آید. البته به دلیل تخصصی شدن امور، مشاوره نیز ممکن است به تناسب تفاوت امور و مسائل تخصصی شود و هر مشاوری در زمینه خاصی که تبحر لازم را دارد، به مشاوره بپردازد. 

برای همکاری با مشاوران نیاز به تنظیم قرارداد خواهید داشت که این قرارداد با عنوان قرارداد خدمات مشاوره شناخته می‌شود. در توضیح دقیق برای پاسخ به این سوال که خدمات مشاوره‌ای شامل چه مواردی می‌شود و قرارداد مشاوره ای چیست؟ باید گفت که این نوع قرارداد یکی از کاربردی‌ترین قراردادهایی است که شرکت‌ها برای کاهش هزینه و همچنین افزایش بازدهی شرکت‌ها از آن استفاده می‌کنند.

یعنی برای این که مدیران شرکت‌های بزرگ بتوانند از تجربه و تخصص افراد با تجربه در برخی از رشته‌های مرتبط با شرکت استفاده کنند، سعی می‌کنند با مشاور قرارداد آن را تنظیم و از تجربیات و تخصص مشاوران استفاده کنند. 

در ادامه انواع قرارداد مشاوره که کاربرد بیشتری دارند را بررسی می‌کنیم:

• قرارداد مشاوره حقوقی 

یکی از اصلی‌ترین قراردادها در زمینه پشتیبانی حقوقی، مشاوره حقوقی است. موضوع این دسته از قراردادها شامل مشاوره تخصصی حقوقی در زمینه فعالیت‌های شرکت به صورت تخصصی است. 

• قرارداد مشاوره مالی 

این دسته از قراردادها بین متخصص امور مالی و صاحبان سرمایه منعقد خواهد شد. به عبارتی دیگر صاحبان کسب و کار برای برنامه ریزی دقیق در امور مالی نیاز به فردی دارند که در رابطه با هزینه‌ها برنامه ریزی دقیقی داشته باشند و شرکت را به سوددهی بیشتر برسانند. برخی از مشاوران مالی در زمینه سرمایه گذاری در بورس هم مشاوره ارائه می‌دهند که برای این منظور می‌توانید از قرارداد مشاوره سرمایه گذاری در بورس استفاده کنید. 

مزایای قرارداد مشاوره 

مشاور قرارداد به ارزیابی نقاط قوت و ضعف کسب و کار شما می­‌پردازد و به بهبود عملکرد و نام تجاری شما کمک می­ کند. آن‌ها معمولا تجربه خاصی در برخی از حوزه‌­ها از جمله منابع انسانی، ایجاد ارزش، روابط با مشتری، بازاریابی، کاهش ریسک، فناوری اطلاعات و استراتژی کسب و کار دارند. 

به طور کلی ۴ مزیت اصلی برای استفاده از مشاور وجود دارد:

• چشم انداز بیرونی و تجزیه و تحلیل:

در شرایطی که شما مایل به بهبود بخشی از کسب و کار خودتان هستید، یک نظر مستقل از بیرون می­‌تواند سازنده و حیاتی باشد. مشاور می­‌تواند به شما برای رسیدن به موفقیت کمک کند.

• دانش تخصصی:

یک مشاور می­‌تواند در یک موضوع مشکل ساز، بینش عمیق­‌تری به شما بدهد.

• صرفه جویی در هزینه:

شما به عنوان یک کارفرما، وظایفی در قبال کارمندان­تان دارید از جمله حق بیمه و دیگر مزایای شغلی. اما این موضوع برای یک مشاور صدق نمی‌­کند.

• انعطاف پذیری:

مدت زمان کار با یک مشاور معمولا برای یک دوره ثابت است و پس از پایان قرارداد تعهدات طولانی­‌مدت وجود ندارد.

نحوه تنظیم قرارداد مشاوره

قرارداد مشاور که با نام قرارداد خدمات مشاوره نیز شناخته می‌شود، با وجود اینکه حقوق و تعهدات بین کارفرما و مشاور مشخص می‌شود عمدتاً شاهد اختلافات و نارضایتی‌های طرفین هستیم. برای پیشگیری از این مساله تشخیص و شناسایی موضوع مورد مشاوره یک تخصص لازم‌الاجرا است که رضایتمندی طرفین را بالا می‌برد. 

همچنین انتخاب چارچوب قراردادی متناسب که نحوه ارائه خدمات و تعهدات هر یک از طرفین را با جزییات لازم تبیین کند به پیشگیری از چالش‌ها کمک می‌کند.

قرارداد مشاوره عنوانی ست که موضوعات وسیعی را در حیطه‌های مختلف می‌تواند در برگیرد. اما امروزه شرکت‌ها، کسب و کارهای نوپا و هر فعالیت تجاری دیگری اغلب به منظور بهره گرفتن از مهارت و تخصص افراد به صورت ساعتی، اقدام به تنظیم این قرارداد می‌کنند.

مفاد نمونه قرارداد مشاوره

مهم‌ترین مفادی قرارداد مشاوره ای چیست؟ برای اطمینان یافتن از ارتباط درست میان طرفین، مفاد تنظیم متن قرارداد مشاوره شامل موارد زیر است:

۱- طرفین قرارداد

مشخصات کامل طرفین باید در قرارداد ذکر شود. اگر هر یک از طرفین شخص حقوقی (مثلا شرکت) باشد این مشخصات شامل کد ثبتی، کد اقتصادی و غیره است.

۲- مشخص شدن حقوق و تعهدات طرفین

طرفین باید به یک درک متقابل از تعهدات یکدیگر برسند. وظایف هر یک چیست؟ هدف نهایی چیست؟ ماهیت و دامنه فعالیت­‌های کسب و کار باید به طور گسترده و کامل مورد بحث قرار گیرد و وظایف مختلف طرفین هم در قرارداد نیز ذکر شود.

۳- محرمانه‌­ بودن و عدم افشای اطلاعات

در هر کسب و کاری، مجموعه‌ای از اطلاعاتی بسیار مهم و حیاتی هستند. در یک نمونه قرارداد مشاوره کسب و کار در صورتی که اطلاعات حساس یا موضوعات مربوط به مالکیت معنوی وجود داشته باشد باید از جهت جلوگیری از نقض اطلاعات محرمانه در قرارداد یک بند را پیش‌بینی کنید. 

۴- مدت قرارداد 

زمان شروع و پایان کار مشاور باید در قرارداد ذکر شود. این بازه زمانی باید به وضوح مشخص شود.

۵- مبلغ حق مشاوره نحوه پرداخت

علاوه‌بر مبلغ مورد توافق به عنوان حق مشاوره باید ترتیبات پرداخت را نیز مشخص کنید. صرف نظر از این که پرداخت به صورت یک­جا یا به صورت اقساط باشد، نکته مهم، وجود بندی در متن قرارداد خدمات مشاوره مربوط به پرداخت حق مشاوره است.

آیا به قرارداد مشاوره بیمه تعلق می‌گیرد؟

این قرارداد برای راهنمایی در حوزه‌های مشخص شده طبق قرارداد تنظیم می‌شود. با توجه به اینکه در این قراردادها برخلاف قرارداد کار ساعت مشخصی وجود ندارد و مشاوره ممکن است ساعت محدودی در یک شرکت حاضر شود و همچنین با چندین کسب و کار به‌طور هم زمان همکاری کند، بیمه در قرارداد مشاوره وجود ندارد.

اما اگر مشاوره در مقابل کار ارائه‌شده مزد دریافت کند، در صورت شمول مقررات استخدامی تحت پوشش قانون کار قرار می‌گیرد. بر همین اساس نیز  به نسبت ساعات کار از امتیازات پیش‌بینی‌شده در این قانون و مقررات تبعی از جمله سنوات خدمت و بیمه بهره‌مند خواهند شد

مالیات قرارداد مشاوره به چه صورت است؟

مالیات در این قرارداد ده درصد است که در دو نسخه صادر می‌شود. نسخه دوم باید به مشاور تحویل گردد تا هنگام رسیدگی به عملکرد ایشان مورد استناد قرار گیرد.

مطابق با تبصره اصلاحی/الحاقی ماده ۸۶ قانون، پرداخت‌کننده غیراصلی حقوق، مکلف به کسر ۱۰% مالیات مقطوع از پرداخت‌ها به شخص حقیقی است.

بنابراین برای مالیات، کارفرما ۱۰% را کسر و به اداره مالیات پرداخت می‌کند و رسید پرداخت را در اختیار مشاور قرار می‌دهد.

قرارداد مشاوره ساعتی چیست؟

در قرارداد مشاوره ساعتی، حقوق مشاور بر اساس میزان ساعت کار در شرکت تعیین و پرداخت می‌شود. به‌علاوه این مشاوران، مشمول حمایت‌های قانونی کارگران مانند حق بیمه و پاداش هستند.

در آئین‌نامه اجرایی ضوابط و مزایا و مشاغل قابل شمول به نظام‌های کارمزدی، مزد ساعتی و کارمزد ساعتی که موضوع تبصره ۲ ماده ۳۵ قانون کار است. قانون اعمال نظام مزد ساعتی را در مواردی مجاز دانسته از جمله: 

مشاغل غیر تمام‌وقت در زمینه‌های مشاوره و نظایر آن‌.
پس نتیجه می‌گیریم که اعمال نظام مزد ساعتی در مواردی از جمله مشاوره ساعتی مجاز است.

حقوق و مزایای مشاوره ساعتی

مشاوره ساعتی کاری پاره‌وقت است و ساعات کار آن کمتر از ساعات مقرر در قانون کار است. بنابراین مزد و مزایای مشاورانی که به صورت نیمه‌وقت یا کمتر از ساعات قانونی تعیین‌شده کار می‌کنند به نسبت ساعات کار انجام‌یافته محاسبه و پرداخت می‌شود. 

مزد مشاوران ساعتی از حداقل حقوق ساعتی سال مربوطه کمتر نخواهد بود. به‌علاوه طبق قانون در نظام مزد ساعتی، کارفرما مکلف است علاوه بر مزد ثابت، مزایای رفاهی از قبیل حق مسکن، حق خوار بار و کمک عائله مندی را به نسبت ساعات کار محاسبه و به مشاور پرداخت نماید.

قرارداد مشاوره بازنشستگان تامین اجتماعی

بازنشستگان برای داشتن کمک‌خرجی و در کنار حقوق مستمری‌شان، به‌صورت موقت، پاره‌وقت یا مشاوره‌ای کار می‌کنند. باید بگوییم که در قرارداد مشاوره‌ ای، عنوان قرارداد نمی‌تواند تغییری در ماهیت و نوع رابطه کاری ایجاد کند، پس عناوینی مانند مشاور، پیمانکار، مجری، کارپذیر یا عناوین مشابه دیگر موجب تغییر مفاهیم کاری نخواهد شد و به کارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی تحت این عناوین برای کار مشاوره‌ای ممکن است.

علاوه بر اینکه اشتغال به‌صورت مشاوره‌ای بر اساس رای وحدت رویه در بخش خصوصی بلامانع است. اشتغال در دستگاه‌های دولتی نیز به‌صورت مشاوره‌ای بر اساس تبصره قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان برای متخصصین بازنشسته نیز با یک سوم ساعت کارکنان تمام وقت مانعی ندارد.

نمونه قرارداد مشاوره بازنشسته و نکات آن

به لحاظ اجرای مقررات قانون کار، به کارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی در شرکت‌ها و واحدهای بخش خصوصی به عنوان مشاور منع قانونی ندارد. در صورت بکارگیری آنان در واحدهای مشمول قانون کار مانند سایر کارگران شاغل در آن واحد از کلیه مزایای قانون کار از جمله افزایش‌های مزدی ناشی از مصوبات شورای عالی کار و بُن کارگری نیز برخوردار خواهند شد.

مراتب بکارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی می‌بایست به اطلاع شعبه مربوطه برسد تا از پرداخت مستمری در این ایام خودداری گردد و ضمانت اجرای اعلام نکردن به سازمان تامین اجتماعی در صورت اشتغال این است که افراد مشمول جریمه می‌شوند.

در قرارداد بازنشستگان تامین اجتماعی حداکثر ساعات مجاز برای استفاده از مشاوره و خدمات بازنشستگان، یک سوم ساعات اداره کارمندان رسمی است. حقوق این افراد متناسب با ساعت کاری آن‌ها و حداکثر یک سوم کارمندان رسمی در همان شغل تعیین و پرداخت خواهد شد.

آیا در قرارداد مشاوره بازنشستگان تامین اجتماعی بیمه هم به آن‌ها تعلق می‌گیرد؟

اگر در قرارداد، شخص بازنشسته به عنوان مشاور فعالیت کند و کارفرما بخواهد برای او بیمه در نظر بگیرد، کارفرمایان موظف‌اند از تاریخ اشتغال مجدد آنان، تاریخ شروع به‌کار آنان را به‌صورت کتبی به سازمان تامین اجتماعی اعلام نمایند. در این صورت مستمری آن‌ها تا زمان پرداخت بیمه توسط کارفرما قطع خواهد شد. 

اما اگر نمونه قرارداد مشاوره بازنشستگان تامین اجتماعی بر اساس قواعد مشاوره تنظیم شود و شامل قانون کار نباشد، این افراد بیمه نشده و مستمری بازنشستگی آن‌ها نیز برقرار خواهد بود.

جمع‌بندی

در دنیای امروز هنگامی که صحبت از تخصص و تجربه می‌شود؛ مدیران شرکت‌های بزرگ سعی می‌کنند که بهترین افراد را استخدام نمایند. گاهی اوقات استخدام فرد متخصص از تمامی رشته‌ها و مشاغل کار آسانی نیست، ضمن اینکه هزینه زیادی را بر دوش شرکت‌ها می‌گذارد.

یک راهکار مناسب برای همکاری با متخصصان در حوزه‌های مختلف تنظیم قرارداد خدمات مشاوره است که می‌تواند در هر موضوعی انجام شود. 

از جمله این موارد می‌توان به قرارداد مشاوره حقوقی، مشاوره سرمایه‌گذاری، مشاوره پروژه‌های عمرانی، قرارداد مشاوره فنی، قرارداد مشاوره دیجیتال مارکتینگ، مشاوره کسب و کار و غیره اشاره کرد.

برای تنظیم قرارداد مشاوره به‌صورت تخصصی می‌توانید از کارشناسان حقوقی در این زمینه کمک بگیرید تا قراردادی اختصاصی و مطابق با شرایط کاری خود داشته باشید.

سوالات متداول 

آیا قرارداد مشاوره نوع خاصی دارد؟ 

بله این دسته از قراردادها را می‌توانید در موضوعات مختلف تنظیم کنید.

معایب قرارداد مشاوره چیست؟ 

در تنظیم این نوع قرارداد باید دقت لازم را داشت به این خاطر که اگر فردی غیر متخصص تنظیم این قرارداد را بر عهده بگیرد؛ ممکن است مشکلاتی حقوقی ایجاد شود.

آیا به قرارداد مشاوره عیدی تعلق میگیرد؟

به طور کلی در قرارداد مشاوره مزایای قانون کار مثل عیدی و بیمه وجود ندارد. اما اگر بر اساس ضوابط قانون کار تنظیم شود مشاوره از مزایای این قانون مثل عیدی و بیمه برخوردار می‌شود.